Top 8 Thông tin hữu ích về loài khỉ đầu chó

Khỉ đầu chó, hay còn được gọi là Baboon (Danh pháp khoa học: Papio), là tên chung của 5 loài khác nhau tồn tại từ ít nhất hai triệu năm trở lại đây:

• Khỉ đầu chó Hamadryas (Papio hamadryas), sống từ Biển Đỏ ở Eritrea đến Ethiopia, Djibouti, Somalia, Tây Nam Ả Rập, Yemen và Ả Rập Saudi.
• Khỉ đầu chó Guinea (Papio papio), sống ở Guinea, Sénégal, Gambia, Nam Mauritania và Tây Mali.
• Khỉ đầu chó olive (Papio anubis), sinh sống ở xích đạo châu Phi.
• Khỉ đầu chó vàng (Papio cynocephalus), sống từ Kenya, Tanzania đến Zimbabwe và Botswana.
• Khỉ đầu chó Chacma (Papio ursinus), sống ở Bắc Nam Phi đến Angola, Zambia và Mozambique.

Mặc dù có thể sống trong nhiều môi trường khác nhau như rừng mưa nhiệt đới, rừng cây tán to, nhưng chúng thường xuất hiện ở các vùng bán hoang mạc, thảo nguyên khô, hoặc rừng cây bụi. Do đó, phần lớn thời gian trong ngày của khỉ đầu chó là để ăn, ngủ và di chuyển trên mặt đất.

Thường sống trên mặt đất, một số khỉ đầu chó lại chọn cây để ngủ vào ban đêm. Chúng thường mở rộng vùng sinh sống của mình từ các thảo nguyên mở đến các khu rừng trải dài khắp châu Phi.

Loài khỉ đầu chó có tính xã hội cao, sống thành bầy đàn và tổ chức thành hệ thống xã hội có cấp bậc rõ ràng, dựa vào cách chúng giao tiếp. Thứ tự xã hội này thường được xác định bằng cách khỉ đực và cái tương tác với nhau. Trong đàn, khỉ đực có thể giao phối với bất kỳ con cái nào, tùy thuộc vào thứ hạng xã hội của chúng. Đôi khi, khỉ đực sẽ cố gắng làm quen với khỉ cái bằng cách chải lông hoặc chia sẻ thức ăn…

Mỗi bầy khỉ đầu chó thường có khoảng hơn 50 thành viên, nhưng số lượng có thể tăng lên đến 250 tùy theo thời điểm. Chúng hoạt động và săn mồi suốt cả ngày và đêm, thậm chí có thể xâm phạm nhà con người để săn mồi như cừu và dê, như ở Nam Phi.

Khỉ đầu chó, còn được gọi là khỉ chó, thuộc Bộ Linh trưởng và đã phân hóa thành 5 loài khác nhau, phân bố từ Rừng xavan Châu Phi đến Trung Đông. Chúng thuộc nhóm khỉ lớn nhất trên thế giới, với con đực có thể nặng đến 37 kg và cao 100 cm (không kể đuôi). Kích thước và trọng lượng của khỉ đầu chó khác nhau tùy thuộc vào từng loài.

Chúng có hình dáng mõm giống chó, cơ thể nặng nề, cơ hàm mạnh mẽ với những răng nanh sắc nhọn, và đôi mắt đặt gần nhau. Lông dày phủ phần lớn cơ thể, chỉ trừ khuôn mặt và mông trụi lông để khả năng ngồi thoải mái. Khác biệt giới tính của chúng được thể hiện qua kích thước cơ thể, màu sắc, và răng nanh phát triển.

Hành vi sinh sản của khỉ đầu chó thường biến đổi tùy thuộc vào cấu trúc xã hội. Mỗi bầy đàn có quy tắc riêng, trong đó con đực có thể giao phối với bất kỳ con cái nào, thậm chí chúng còn chiến đấu để giành lấy tình nhân ưng ý. Để thu hút sự chú ý, con đực sẽ thể hiện sự quan tâm bằng cách chăm sóc và mang thức ăn đến cho con cái. Khi sẵn sàng giao phối, con cái sẽ thể hiện sự đồng ý bằng cách làm phồng mông một cách đỏ rực.

Con non thường ra đời sau 6 tháng mang thai, chúng có bộ lông màu đen và nặng khoảng 400 gram. Các con cái trong bầy sẽ chia nhau chăm sóc những đứa con non. Một năm sau, con non sẽ chấm dứt việc bú sữa và trở nên tự lập. Khỉ đầu chó trở nên trưởng thành về giới tính trong khoảng 2-8 năm tuổi.

Theo những nhà nghiên cứu động vật học, khỉ được biết đến là loài động vật ăn tạp, chúng thường ưa thích những thực phẩm như trái cây, hạt, côn trùng và ấu trùng. Chuối là một trong những loại trái cây mà chúng yêu thích nhất, trong khi khoai, sắn và ngũ cốc được coi là một phần của 'đặc sản' của chúng, điều này giải thích tại sao chúng thường xuyên 'ghé thăm' và 'mượn đồ' từ các vườn cây.

Tuy nhiên, thói quen ăn uống của chúng cũng phụ thuộc vào môi trường sống và đặc điểm riêng của từng giống loài. Ở một số khu vực, khỉ đột thích ăn lá dương xỉ và thân cây dương xỉ, trong khi loài khỉ sống ở vùng núi thường ưa thích măng và cần tây hoang dã.

Khỉ sống ở rừng nhiệt đới thường có thêm vào chế độ ăn của mình những loại động vật như cá, động vật giáp xác, thậm chí cả thằn lằn, chim và động vật có vú nhỏ (gặm nhấm). Nói một cách khác, chúng ăn bất cứ thứ gì không độc hại, hoặc mọi thứ mà chúng có thể kiếm được hoặc bắt được.

Khỉ đầu chó thường sống khoảng từ 10 - 46 năm, và chúng được biết đến với sự 'văn minh' khi lập kế hoạch sinh sản mỗi 3-4 năm một lần. Tuổi thơ của khỉ con kéo dài trong 3-4 năm trước khi chúng tự rời xa gia đình để tham gia vào cuộc sống cộng đồng.

Tương tự như nhiều loài khác, khỉ đầu chó thường sống theo bầy, mỗi bầy có lãnh thổ riêng và ít xâm phạm lẫn nhau. Chúng thích nơi sống có đá, hang động, cây cao để tạo bóng mát, đặc biệt là cây có trái cây; một số loài thậm chí chọn sống ở những vùng khí hậu khắc nghiệt và địa hình đồi núi.

Kẻ thù chính của khỉ đầu chó bao gồm cá sấu sông Nile, sư tử, báo cheetah và linh cẩu. Mặc dù chúng có thể trở thành mục tiêu cho báo đốm, nhưng phần lớn thì chúng chỉ đe dọa đối với khỉ con.

Đối mặt với kẻ thù, các con khỉ đực lớn thường thể hiện sự mạnh mẽ bằng cách nhăn mặt, nhe răng nanh và thực hiện các hành động hù dọa để đuổi kẻ thù ra khỏi vùng nguy hiểm.

Thường sau 3 tháng, khỉ đầu chó cái trong bầy mới chịu được quyền chải lông cho đàn đực. Tuy nhiên, nếu trong đàn không có khỉ đầu chó đực cũ, các cái sẽ bắt đầu chải lông cho nhau ngay từ giai đoạn sớm. Hành vi này tạo nên một môi trường hòa nhã, nhanh chóng làm cho khỉ đầu chó mới tham gia trở nên thân thiện với nhóm.

Điều đặc biệt là, các con đực còn chăm sóc lẫn nhau, thậm chí tham gia vào việc chải lông và tìm kiếm bọ chét. Mặc dù chúng không thích công việc này khi ở môi trường tự nhiên, nhưng trong bầy đàn, tất cả đều là bạn bè.

Điều đáng kinh ngạc là suốt thời gian sống chung, đàn khỉ đầu chó duy trì sự hòa bình, loại bỏ những hành vi gây xung đột khỏi tập thể.