Top 9 bài văn phân tích đặc sắc về 'Cây tre Việt Nam' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều)

Cây tre đã từ lâu trở thành hình ảnh quen thuộc trong đời sống, được Thép Mới khắc họa rõ nét trong tác phẩm 'Cây tre Việt Nam'. Giữa bạt ngàn sắc xanh của thiên nhiên, tre luôn nổi bật và gần gũi: 'Nước Việt Nam xanh muôn ngàn cây lá...'. Tre không kén đất, chịu được mọi điều kiện thời tiết, trở thành biểu tượng của sự kiên cường, mạnh mẽ, gần gũi với con người qua bao thế hệ. Trong cuộc sống, tre luôn hiện diện, bảo vệ và gắn bó với con người từ thuở ấu thơ đến khi trưởng thành và già nua. Không chỉ thế, tre còn là người hùng trong chiến đấu, kiên cường bảo vệ làng quê, giữ lấy quê hương. Dù thời hiện đại có nhiều vật liệu mới, nhưng tre vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng dân tộc, là biểu tượng của sự trường tồn và vĩnh cửu.

Cây tre đã từ lâu gắn bó sâu sắc với cuộc sống của người Việt. Qua tác phẩm 'Cây tre Việt Nam', Thép Mới đã thể hiện rõ mối quan hệ này.

Trước hết, tre hiện diện khắp nơi trên đất nước và mang những phẩm chất đáng quý. Tre là bạn thân thiết của người dân Việt Nam, với dáng vẻ thanh cao, giản dị và kiên cường. Tre sống bền bỉ, vươn lên mạnh mẽ, thể hiện sự gắn kết với con người qua bao thế hệ.

Tre không chỉ gắn bó với con người trong cuộc sống hàng ngày mà còn là đồng minh trong lao động. Tre trùm lên bản làng, gắn kết con người với nền văn hóa lâu đời. Tre giúp dựng nhà, làm nông, là cánh tay của người nông dân, là niềm vui của cả tuổi thơ lẫn tuổi già. Qua những hình ảnh nhân hóa, tre trở nên gần gũi, thể hiện sự cống hiến thầm lặng cho đời sống người dân.

Trong chiến đấu, tre cũng đồng hành cùng dân tộc. Tre trở thành vũ khí đánh giặc, từ Thánh Gióng đến những trận đánh hiện đại, tre luôn hiện diện để bảo vệ làng nước. Tre hy sinh nhưng vẫn giữ nguyên tinh thần, là biểu tượng cao quý của dân tộc Việt Nam, ngay cả khi đất nước bước vào thời kỳ công nghiệp hóa.

Cuối cùng, Thép Mới khẳng định rằng, dù vật liệu mới có thay thế phần nào, nhưng tre vẫn mãi là bóng mát, là biểu tượng tinh thần trong đời sống văn hóa dân tộc.

Qua ngòi bút của Thép Mới, cây tre hiện lên như một biểu tượng mạnh mẽ, bền bỉ và trường tồn cùng dân tộc Việt Nam.

Cây tre đã trở thành hình ảnh quen thuộc tại các làng quê Việt Nam. Tác phẩm “Cây tre Việt Nam” của Thép Mới đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của cây tre đối với đời sống con người.

Thép Mới đã khắc họa những đặc điểm nổi bật của tre: “Tre sống tốt ở mọi nơi”; “Dáng tre mộc mạc, màu xanh nhũn nhặn”; “Khi trưởng thành, tre cứng cáp, dẻo dai”. Cây tre hiện lên với vẻ đẹp thanh cao, khí chất như con người.

Nhà văn còn khẳng định sự gắn bó của tre với đời sống người Việt. Tre trùm lên mọi bản làng, là người bạn không thể thiếu của con người: “Dưới bóng tre, ta gìn giữ nền văn hóa lâu đời, dựng nhà, khai hoang”. Tre không chỉ góp phần vào đời sống vật chất mà còn là niềm vui tinh thần, gắn chặt những tình cảm chân quê.

Đặc biệt, tre đồng hành cùng dân tộc trong cuộc chiến đấu bảo vệ tổ quốc. Từ Thánh Gióng nhổ tre đánh giặc Ân, đến những trận chiến hiện đại, tre luôn kiên cường bảo vệ làng nước, sẵn sàng hy sinh vì con người.

Trong giai đoạn công nghiệp hóa, nhà văn khẳng định rằng dù sắt thép thay thế, tre vẫn sẽ tồn tại mãi, tiếp tục làm bóng mát, cổng chào và hóa thân vào văn hóa, âm nhạc.

Bằng ngôn từ giàu cảm xúc, kết hợp hình ảnh chọn lọc và biện pháp nhân hóa, Thép Mới đã khắc họa thành công giá trị biểu tượng của cây tre trong tác phẩm “Cây tre Việt Nam”.

Cây tre đã đồng hành cùng dân tộc Việt Nam qua bao thế hệ, là biểu tượng cho sự kiên cường và giản dị của con người Việt. Tác phẩm “Cây tre Việt Nam” của Thép Mới, dù là lời bình cho một bộ phim Ba Lan, nhưng đã tôn vinh cây tre và qua đó, ca ngợi con người và cuộc kháng chiến chống Pháp. Giọng văn mộc mạc, chân thành như chính cây tre, tác giả khẳng định tre là người bạn thân thiết của nông dân, gắn bó với họ từ cuộc sống đến lao động và chiến đấu. Từ miền Bắc đến miền Nam, tre hiện diện ở khắp nơi, thân thuộc và gần gũi. Qua những hình ảnh mộc mạc nhưng đầy ý nghĩa, Thép Mới đã cho thấy sự bền chặt của mối quan hệ giữa tre và con người. Tre không chỉ là biểu tượng cho vẻ đẹp và phẩm chất của con người Việt Nam, mà còn là người bạn đồng hành trong những giai đoạn khó khăn nhất của dân tộc. Dù đất nước đã bước vào thời kỳ hiện đại hóa, tre vẫn giữ nguyên giá trị của mình, luôn hiện diện trong đời sống văn hóa và tinh thần của người Việt. Với lời văn giàu cảm xúc và hình ảnh chọn lọc, bài kí đã khắc họa sâu sắc hình ảnh cây tre, biểu tượng của dân tộc Việt Nam, bất chấp thời gian và sự thay đổi của xã hội.

Dù chưa xem bộ phim do các nhà làm phim Ba Lan thực hiện, nhưng chỉ cần đọc bài thuyết minh này, người đọc cũng có thể hình dung ra sự gắn bó khăng khít giữa cây tre và con người Việt Nam. Ngay từ đầu, Thép Mới đã khẳng định rõ ràng: ‘Cây tre là bạn thân của nông dân Việt Nam, bạn chí cốt của nhân dân Việt Nam”. Một khẳng định bao quát về mối quan hệ giữa con người và tre, từ biên giới phía Bắc đến mũi Cà Mau.

Trong hai đoạn văn tiếp theo, tác giả nêu bật sự phân bố rộng khắp của các loài tre: “tre Đồng Nai, nứa Việt Bắc, tre bạt ngàn Điện Biên Phủ, lũy tre thân mật làng tôi...”; đồng thời miêu tả đặc tính sống của tre qua phép nhân hóa, để rồi so sánh: “Tre thanh cao, giản dị, chí khí như người”. Câu văn vừa nhịp nhàng, vừa giàu nhạc điệu, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận rằng cây tre là biểu tượng của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam. Chúng ta có thể phân tích hai câu: “Ở đâu tre cũng sống, ở đâu tre cũng xanh tốt. Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn”. Đặc tính của tre được diễn tả bằng những câu văn đối xứng, tạo nên nhịp điệu nhẹ nhàng như câu hát dân gian.

Từ giữa bài đến gần cuối, Thép Mới tiếp tục chứng minh “tre là bạn của nhân dân Việt Nam”, đặc biệt là với nông dân. Từ thuở xa xưa, người Việt sống bằng nông nghiệp, chài lưới, và đất nước chưa có nhiều đô thị. Ở bất cứ đâu trên quê hương, cũng thấy lũy tre làng, tre bao quanh vườn nhà. “Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta giữ gìn một nền văn hóa lâu đời”. Mái đình thờ tổ tiên, mái chùa thờ Phật, tôn giáo đã du nhập vào đất Việt từ thế kỷ thứ hai, góp phần vào văn hóa tâm linh. Còn với người dân làng, dưới bóng tre xanh, họ dựng nhà, khai hoang, vỡ ruộng. Tre cùng con người dựng nên cuộc sống, đời đời, kiếp kiếp. Tre giúp người an cư lạc nghiệp, chia sẻ mọi vất vả, như Thép Mới đã nhắc trong hai câu thơ:

Cánh đồng ta năm đôi ba vụ, Tre với người vất vả quanh năm.

Nhà văn không quên lên án thực dân Pháp với những chiêu bài “văn minh”, “khai hóa” nhưng không đem lại gì cho nông dân. “Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc”, câu văn với nhịp điệu trầm buồn, nặng nề. Tre không chỉ vất vả cùng người lao động, mà còn là chứng nhân cho những mối tình quê, là niềm vui cho mọi người. Với trẻ em, que chuyền đánh chắt là niềm vui duy nhất. Với người già, chiếc điếu cày tre là khoan khoái, để nhả khói và suy ngẫm chuyện đời. Với thanh niên, tre làm diều, cạo trúc làm sáo, để buổi chiều, khi gió nồm thổi, diều bay lưng trời, tiếng sáo vi vút... Người làng nghe khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê. Trong cảnh thanh bình, tre cùng sống với người như thế. Nhưng khi giặc đến, tre cũng hiên ngang như con người, trở thành vũ khí. Trong đoạn văn, hàng loạt từ “tre” được lặp lại để nhấn mạnh, kết hợp với động từ mạnh như “xung phong, giữ”, thể hiện rằng tre cũng kiên cường không kém con người. Trong thời bình, tre là cánh tay đắc lực của người nông dân, còn trong thời chiến, tre là vũ khí, sẵn sàng hi sinh.

Tre đóng góp to lớn trong cả thời bình lẫn thời chiến, nên không ngạc nhiên khi nhà văn ca ngợi tre: “Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!”. Thép Mới kết thúc bằng một câu văn đầy nghĩa tình: “Suốt một đời người, từ thuở lọt lòng trong chiếc nôi tre, đến khi nhắm mắt xuôi tay, nằm trên giường tre, tre với mình, sống có nhau, chết có nhau, chung thủy”. Từ xa xưa đến hiện tại, tre là bạn đồng hành của người Việt. Tác giả còn hướng tới tương lai với câu “Tre già măng mọc”. Tre sẽ mãi phát triển, như dân tộc Việt sẽ mãi trường tồn. Dù trong đời sống hiện đại, sắt thép có nhiều hơn tre nứa, nhưng tre xanh vẫn sẽ là bóng mát trên con đường người dân Việt đi qua. Tre vẫn tồn tại, ít nhất trong đời sống văn hóa, như chiếc đu tre, tiếng sáo diều...

Với nghệ thuật chọn từ ngữ, sử dụng phép lặp, nhân hóa, và so sánh trong miêu tả; cùng với việc vận dụng dấu phẩy tạo nhịp điệu cho câu văn, Thép Mới đã thổi hồn vào cây tre giản dị, dẻo dai, biến nó thành biểu tượng của đất nước, dân tộc Việt Nam. Dù qua thế kỷ XXI, vật dụng bằng sắt, thép đã nhiều, nhưng tre vẫn hiện diện, như hình ảnh cây tre bên chậu kiểng trước sân nhà. Cây tre, với những đức tính hiền lành, là biểu tượng cao quý của dân tộc Việt Nam. Tre vẫn mãi trường tồn bên cạnh con người!

Nhà văn Thép Mới (1925-1991) nổi tiếng ở Việt Nam với những tác phẩm viết về Chiến tranh Đông Dương và Chiến tranh Việt Nam, nổi bật với phong cách trữ tình và ca ngợi tinh thần yêu nước. Bài ký “Cây tre Việt Nam” (1955), một phần của bộ phim cùng tên của Ba Lan, tôn vinh vẻ đẹp của cây tre như biểu tượng của đất nước và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Tác giả khẳng định sự gắn bó sâu sắc của tre với đời sống người nông dân qua hình ảnh phong phú và cảm xúc chân thành, đồng thời ca ngợi phẩm chất cao quý của cây tre như sự trung thành và dũng cảm trong những năm tháng kháng chiến. Bài viết không chỉ thể hiện lòng yêu nước mà còn khẳng định cây tre là biểu tượng bất diệt của dân tộc Việt Nam, kết hợp hài hòa giữa văn chương và chính luận.

Cây tre biểu trưng cho con người và dân tộc Việt Nam. Trong tác phẩm “Cây tre Việt Nam” của nhà văn Thép Mới, được viết để bình luận cho một bộ phim điện ảnh Ba Lan, hình ảnh cây tre không chỉ phản ánh vẻ đẹp của con người và đất nước Việt Nam mà còn ca ngợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Mở đầu, tác giả khẳng định tre là người bạn thân thiết của nông dân và nhân dân Việt Nam, gắn bó bền chặt với con người hơn bất kỳ loại cây nào khác. Tre hiện diện ở khắp nơi từ Đồng Nai, Việt Bắc, Điện Biên Phủ đến trong từng làng quê, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống. Thép Mới nhấn mạnh các phẩm chất của tre như thẳng đứng, xanh tốt, mộc mạc, cứng cáp và dẻo dai, qua đó so sánh với phẩm hạnh của con người Việt Nam. Tác giả dùng nhiều dẫn chứng để minh chứng sự gắn bó giữa tre và con người, từ việc tre đồng hành trong lao động, văn hóa đến các giai đoạn của đời người. Trong thời kỳ chiến tranh, tre trở thành đồng chí, hỗ trợ con người chống lại kẻ thù, thể hiện ý chí kiên cường của dân tộc. Kết thúc bài viết, Thép Mới cho thấy dù cuộc sống hiện đại thay đổi, tre vẫn giữ vị thế quan trọng, xuất hiện trong các biểu tượng và đời sống hiện đại của người Việt. Bài viết sử dụng ngôn ngữ giàu chất thơ, kết hợp điệp từ và các câu văn trữ tình để tạo nên không khí hào hùng và thành công của tác phẩm. Cây tre với các phẩm chất tốt đẹp chính là biểu tượng của đất nước và dân tộc Việt Nam.

“Cây tre Việt Nam” do Thép Mới viết nhằm làm lời bình cho bộ phim cùng tên của các đạo diễn Ba Lan. Qua hình ảnh cây tre, tác phẩm đã thể hiện vẻ đẹp của đất nước và con người Việt Nam, đồng thời tôn vinh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Lời bình này làm nổi bật giá trị của bộ phim, trở thành một tác phẩm tùy bút đặc sắc và một bài thơ - văn xuôi tuyệt đẹp của nhà báo, nhà văn Thép Mới.

Mở đầu tác phẩm, Thép Mới khẳng định: “Cây tre là người bạn thân của nông dân và nhân dân Việt Nam”. Tác giả xác lập sự gắn bó bền chặt giữa cây tre và người Việt, điều này được thể hiện qua hình ảnh tre hiện diện khắp nơi trên đất nước: Tre Đồng Nai, nứa Việt Bắc, tre Điện Biên Phủ, luỹ tre làng... Mặc dù chỉ là một câu, nhưng nó gợi ra hình ảnh tre ở mọi miền tổ quốc với nhịp điệu và âm thanh dễ nghe. Tiếp theo, tác giả ca ngợi phẩm chất của tre: “Tre sống mạnh mẽ ở bất kỳ nơi đâu, luôn xanh tươi, dáng vẻ mộc mạc và màu sắc nhã nhặn.” Tác phẩm miêu tả tre thanh cao, giản dị như người Việt Nam, thể hiện phẩm chất cao quý của dân tộc.

Nhận định về cây tre như người bạn trung thành của nông dân và nhân dân Việt Nam là chủ đề chính của bài viết. Tác giả chứng minh điều này bằng một hệ thống luận điểm và dẫn chứng. Tre hiện diện khắp nơi, là phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa và lao động của người Việt. Đã từ lâu, dưới bóng tre, người Việt đã làm việc và gìn giữ nét văn hóa truyền thống. Tre giúp đỡ con người trong nhiều công việc và trở thành bạn đồng hành trong cuộc sống:

“Cánh đồng ta năm đôi ba vụ

Tre với người vất vả quanh năm”

Tre gắn bó với con người ở mọi lứa tuổi: từ trẻ nhỏ vui chơi với các trò chơi tre, lứa đôi hò hẹn dưới bóng tre, đến người già thư giãn với điếu cày. Tre đồng hành suốt đời từ lúc sinh ra đến khi nhắm mắt xuôi tay, là hình ảnh gắn bó suốt cuộc đời.

Trong cuộc chiến bảo vệ đất nước, tre là bạn đồng hành cùng dân tộc: “Tre là đồng chí chiến đấu của chúng ta... Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép quân thù... Tre bảo vệ làng, giữ nước, bảo vệ nhà tranh và đồng lúa.” Tre thể hiện phẩm chất cao quý và sự kiên cường bất khuất, luôn bên cạnh trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, từ truyền thuyết đến các cuộc kháng chiến thực tế.

Tác giả tổng kết vai trò vĩ đại của cây tre đối với đời sống và dân tộc Việt Nam: “Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu.” Tre vẫn tiếp tục gắn bó với dân tộc trong hiện tại và tương lai. Phần kết của bài viết đề cập đến vai trò của tre trong thời kỳ hiện đại và khẳng định tre vẫn là người bạn trung thành với con người. Tác giả sử dụng hình ảnh nhạc của tre và măng non trên phù hiệu đội viên thiếu nhi để khẳng định vị trí của tre trong tương lai. Dù sắt thép có nhiều hơn, tre vẫn là bóng mát trên con đường đời, giữ giá trị văn hóa và tự hào dân tộc:

“Mai sau,

Mai sau,

Mai sau…

Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh…”

(Nguyễn Duy, Tre Việt Nam)

Bài viết “Cây tre Việt Nam” với chi tiết chọn lọc, hình ảnh biểu tượng, phép nhân hóa thành công và lời văn giàu cảm xúc, đã thể hiện vẻ đẹp bình dị và phẩm chất cao quý của cây tre, trở thành biểu tượng của đất nước và dân tộc Việt Nam.

Trong bài viết 'Cây tre Việt Nam', nhà văn Thép Mới khẳng định cây tre là người bạn đồng hành thân thiết và lâu dài của người nông dân cũng như toàn thể nhân dân Việt Nam.

Văn bản mở đầu bằng một nhận định tổng quát: “Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam, bạn của nhân dân Việt Nam”. Ngay sau đó, tác giả trình bày luận điểm đầu tiên về cây tre: “Cây tre Việt Nam là loài cây đặc biệt nhất trong tất cả các loại cây”. Bằng việc so sánh và đặt cây tre vào bối cảnh thiên nhiên nhiệt đới, tác giả đã nhấn mạnh sự trân trọng và tình cảm đặc biệt dành cho cây tre so với các cây khác. Để làm rõ điều này, tác giả sử dụng hàng loạt hình ảnh gợi cảm giác thị giác mạnh mẽ: “Tre Đồng Nai, nứa Việt Bắc, tre Điện Biên Phủ, luỹ tre làng tôi...”. Cách viết như một ống kính quay phim, từ xa đến gần, đặc biệt là hình ảnh cận cảnh của luỹ tre làm ta cảm động. Lời văn kết hợp nhạc điệu hài hoà, tạo nên một sự cân đối và nhịp điệu dễ chịu.

Kết cấu của đoạn văn tạo thành một chuỗi nhịp nhàng với sự kết hợp giữa các yếu tố cảm xúc và nhạc điệu. Phẩm chất của cây tre được miêu tả qua các phép so sánh và hình ảnh trùng điệp, cho thấy cây tre không chỉ mộc mạc và giản dị mà còn mạnh mẽ và bền bỉ, như chính con người Việt Nam. Câu văn miêu tả cây tre với con người không còn phân biệt rõ ràng nữa.

Nhận định rằng cây tre là người bạn thân của nông dân và nhân dân Việt Nam được làm rõ hơn qua mô tả cuộc sống gắn bó với cây tre. Tác giả mô tả cây tre cùng người trải qua các giai đoạn từ sinh ra, sống, làm việc, đến chết, và khẳng định sự trung thành của cây tre trong mọi hoàn cảnh. Cấu trúc văn bản kết hợp giữa những hình ảnh về văn hoá, phong tục và thời gian, cho thấy sự bền bỉ và sự gắn bó của cây tre với nền văn hoá Việt Nam qua hàng nghìn năm.

Đoạn văn tiếp theo khẳng định vai trò của cây tre trong công cuộc giữ nước, nhấn mạnh phẩm chất kiên cường và bất khuất của cây tre. Tác giả liên kết với hình ảnh cây tre trong cuộc chiến chống ngoại xâm, miêu tả cây tre như một chiến sĩ đồng hành trong các trận đánh và bảo vệ quê hương. Cây tre hiện lên như một biểu tượng của sức mạnh và tinh thần bất khuất, không chỉ trong đời sống thường nhật mà còn trong chiến đấu.

Cuối cùng, bài văn kết thúc bằng một dự cảm về tương lai của cây tre. Tác giả sử dụng hình ảnh âm nhạc của cây tre để liên kết quá khứ, hiện tại và tương lai, thể hiện sự náo nức về vai trò của cây tre trong thời kỳ mới. Tác phẩm không chỉ là một bài tuỳ bút chính luận mà còn mang đậm chất thơ văn xuôi, với sự kết hợp hài hoà giữa hình ảnh và nhạc điệu, tạo nên một tổng thể nghệ thuật độc đáo và sâu sắc.

'Cây tre Việt Nam' là một tác phẩm ngắn gọn nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về mối quan hệ đặc biệt giữa con người và cây tre.