1. Nắm Bắt Kiến Thức Trọng Tâm
Môn Văn đặt yêu cầu cao về kiến thức, đặc biệt là những nền tảng về thời kỳ Văn học, tác phẩm và nghệ thuật. Học sinh cần dành thời gian biên soạn và học thuộc lòng, giúp hình thành sườn lẻ bài thi và triển khai ý một cách sâu sắc.
Chia loại kiến thức, học theo sơ đồ để tăng khả năng nhớ và ứng biến linh hoạt trong bài thi. Học qua các bài văn mẫu sẽ giúp học sinh nhớ cách viết và áp dụng trong bài thi.
Đọc lại nhiều lần những bài văn phân tích sẽ giúp nắm bắt cách diễn đạt cảm xúc và tăng giá trị cho bài thi.


2. Luyện Đề Đều Đặn Trước Khi Bước Vào Kỳ Thi
Hãy tự thách thức bản thân bằng cách đóng cửa và kiểm tra kỹ năng làm bài qua các đề thi và đáp án của những năm trước đây. Tham khảo đề thi, đáp án và biểu điểm chính thức của Bộ GD&ĐT để có hướng ôn tập rõ ràng.
Nhờ thầy cô chấm bài và đưa ra góp ý, từ đó nâng cao kỹ năng làm bài và bổ sung kiến thức còn thiếu sót. Quá trình này là vũ khí quan trọng giúp bạn chuẩn bị tốt cho kỳ thi thực tế.
Học hỏi từ những bài làm xuất sắc, so sánh với đáp án và biểu điểm của Bộ để hiểu rõ điểm mạnh và yếu, từ đó hoàn thiện kỹ năng viết và kiến thức của mình.


3. Nâng Cao Kỹ Năng Viết Văn
- Sử dụng phép điệp để tạo điểm nhấn
Trong bức tranh số phận nhân vật Mi ở Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài, Mị thường trải qua những lúc giữa cái ác, nhưng vẫn giữ lại mảnh xanh của hoài niệm. Mỗi lúc Mị như con chim bị gãy cánh, nhưng đôi khi lại thấy tự do ngay giữa chốn ngục tù.
- Áp dụng câu hỏi tu từ
Về sự dũng cảm, dù trẻ con nghĩ là phải hy sinh như lính chì, nhưng người lớn hiểu rằng dũng cảm còn là việc dám nói lên ý kiến của mình.
- Sử dụng các kiểu câu so sánh, đối chiếu, tăng tiến
Đặt câu hỏi như 'Nếu tôi không chấp nhận rủi ro này thì sao?', và chia sẻ quan điểm về lòng can đảm.
- Linh hoạt trong cách sử dụng các kiểu câu
Xếp câu ngắn, dài, vừa một cách sáng tạo để tạo nhịp điệu hấp dẫn trong văn bản.


4. Trình Bày Sạch - Đẹp, Thoáng,
Trong bài thi Văn, việc triển khai ý cần sự rõ ràng, viết đẹp, và viết đủ dài là quan trọng. Hạn chế việc viết lan man, hãy chú ý rằng viết dài không có nghĩa là lặp lại ý. Đối với đoạn văn, không được xuống dòng, và đảm bảo câu mở và kết đoạn. Đối với bài văn, tuân thủ bố cục mở bài, thân bài và kết bài.
Kẻ lề 1.5-2cm từ mép trái giấy, hãy duy trì sự thoáng đãng và rõ ràng. Hạn chế lạm dụng lề để tránh mất điểm. Hãy áp dụng nguyên tắc 'câu cách câu 2 dòng, ý cách ý 1 dòng' để bài viết thoáng đãng và có chỗ để bổ sung ý khi cần thiết. Ghi chú: Kẻ lề bằng móng tay, không sử dụng bút để tạo kí hiệu riêng. Cuối cùng, giữ chữ viết dễ đọc, hạn chế gạch xóa và sai chính tả.


5. Khám Phá Sự Quan Trọng của Mở Bài
Bí Quyết Cho Việc Mở Bài Tinh Tế - Sáng Tạo
Một chiêu thức mà nhiều thí sinh tin dùng là khả năng mở bài nhanh chóng, giúp tiết kiệm thời gian cho phần chính của bài viết. Mở bài ấn tượng sẽ tạo ra một xu hướng tích cực cho phần còn lại của bài thi, giúp thí sinh tập trung vào nội dung chính một cách hiệu quả. Điều quan trọng là mở bài nên được viết trước và biến tấu linh hoạt tùy thuộc vào đề thi, giúp tránh mất quá nhiều thời gian ở phần mở đầu.
Hãy để mở bài là điểm nhấn nổi bật với sự kết hợp tinh tế giữa nội dung văn bản và tác phẩm, đặc biệt là những đặc điểm nổi bật của tác phẩm cụ thể. Điều này giúp việc mở bài trở nên đơn giản hơn và thí sinh có thể chú trọng vào phần mở đầu một cách nhanh chóng.


6. Cung cấp minh chứng mới và đặc sắc
Bài văn đạt điểm cao không chỉ cần có ý thức, với các đoạn văn được xây dựng chặt chẽ, diễn đạt khéo léo…, mà còn cần có các minh chứng được trích dẫn chính xác, đặc sắc, có sự lựa chọn tỉ mỉ, giàu sức thuyết phục, góp phần làm sáng tỏ và nổi bật hơn hệ thống ý của bài văn.
Minh chứng các em sử dụng khi viết văn phải cụ thể, xác thực, đặc biệt phải đặc sắc. Khi các em đưa ra minh chứng cũng cần dựa vào đó để phân tích thêm. Nhớ rằng không đưa quá nhiều minh chứng vào trong bài. Trong bài viết chỉ từ 1 – 3 minh chứng đặc sắc. Các em hạn chế tối đa đưa những minh chứng nghị luận văn học vào nghị luận xã hội.
Để sử dụng minh chứng hiệu quả các em nên hiểu rõ mục đích của mỗi câu hỏi và áp dụng phù hợp. Đối với bài văn (400 – 600 chữ), Phần minh chứng chủ yếu các em nên đưa vào phần thân bài. Mỗi quan điểm cần một minh chứng phù hợp, đặc sắc nhất. Còn khi các em làm bài đối với đoạn văn (200 chữ) khi thi THPT Quốc gia, các em chỉ cần đưa 1 – 2 minh chứng phù hợp để đảm bảo sự hợp lý của dung lượng bài viết. Minh chứng thường đưa vào đoạn chứng minh luận điểm để tạo độ thuyết phục hơn. Áp dụng quy trình đưa minh chứng như sau:
- Bước 1: Xác định vấn đề nêu ra liên quan đến mảng đề tài nào.
- Bước 2: Xác định mảng đề tài có liên quan trực tiếp.
- Bước 3: Suy nghĩ đến minh chứng điển hình nhất
- Bước 4: Nêu và phân tích minh chứng, xoáy sâu vào vấn đề trọng tâm.
Trong quá trình ôn, luyện cho kì thi sắp tới, mẹo giúp các em sưu tầm, xử lý nhanh minh chứng vào vấn đề đó là xem tivi (Chuyển động 24h, Cặp lá yêu thương,…), đọc báo, MXH hay cập nhật Mytour để có nhiều minh chứng thời sự nhất.. Cùng một minh chứng, các em có thể sử dụng cho nhiều đề bài khác nhau, chỉ cần biết cách đưa linh hoạt các minh chứng đó là đã thành công rồi.


7. Quản lý thời gian một cách hợp lý
Theo cấu trúc của đề thi tốt nghiệp môn Văn, môn có thời gian làm bài dài nhất, yêu cầu sự kiên nhẫn để tạo nên một bài viết mượt mà. Trong đề thi, các em sẽ đối mặt với các câu hỏi trong phần Đọc – Hiểu văn bản ở mức nhận biết, tái hiện và thông hiểu, đồng thời viết hai đoạn văn nghị luận nhỏ.
Khi làm bài, các em cần chú ý đến điểm số của từng câu được ghi trong đề thi để phân chia thời lượng một cách hợp lý. Không nên viết nháp đoạn văn rồi chép lại, vì điều này sẽ mất quá nhiều thời gian. Các em chỉ nên gạch chân các ý chính qua các gạch đầu dòng, thông qua các nhánh cây, sau đó lựa chọn các hình thức diễn đạt và viết ngay thành lời văn vào giấy thi. Nên dành khoảng 4 – 5 phút cuối cùng của bài thi để đọc lại bài làm, kiểm tra các lỗi về chính tả, dấu câu, ngữ pháp,….


8. Hoàn thiện điểm phần đọc - hiểu
Trong phần thi THPT Quốc gia, có một phần rất quan trọng, mặc dù không mang lại điểm số cao, nhưng lại là nơi có thể kiếm được điểm tuyệt đối. Để làm tốt phần này, các em cần tiếp cận văn bản theo trình tự sau. Lần đầu tiên, đọc toàn bộ văn bản và các câu hỏi. Sau đó, đọc lần thứ hai, tập trung vào việc trả lời câu hỏi. Có thể sử dụng bút để đánh dấu câu trả lời trực tiếp vào đề, hoặc ghi vào giấy nháp trước khi chính thức trả lời. Lưu ý đến các thông tin liên quan đến văn bản như tiêu đề, nguồn trích dẫn, tác giả... (thường xuất hiện cuối văn bản). Đây thường là cơ sở cho việc tìm đáp án. Quan tâm đến số lượng câu hỏi, các mức độ trong từng câu hỏi. 4 câu hỏi thường được sắp xếp từ dễ đến khó theo các mức nhận biết, tái hiện, và hiểu bài văn. Điểm số cho mỗi câu là 0,5 - 0,5 - 1 - 1 điểm, nên cần duy trì sự cân bằng giữa kiến thức đọc hiểu và sự liên kết hợp lý giữa chúng. Đề thi thường cung cấp hai loại văn bản là nghệ thuật (thơ, văn xuôi) và thông tin (báo chí, chính luận...). Tương tự, các câu hỏi cũng liên quan đến đặc trưng của từng loại văn bản.
Tập trung chú ý đến tiêu đề, tác giả, và nguồn gốc của đoạn văn bản để nắm bắt nội dung chính, xác định thể loại, phong cách ngôn ngữ, và phương thức diễn đạt chính. Trả lời một cách ngắn gọn, rõ ràng, đúng trọng tâm của câu hỏi và chỉ dành khoảng 10 phút cho phần đọc - hiểu trong tổng thời gian làm bài 120 phút, để dành thời gian cho những câu hỏi khác có thể phức tạp và chiều sâu hơn.
Đối với câu hỏi có nhiều phần, không cần viết thành đoạn văn, mà nên sử dụng các ý gạch đầu dòng. Các loại câu hỏi như 'theo văn bản/theo tác giả' yêu cầu sự tập trung đặc biệt vào văn bản để trả lời. Khi câu hỏi yêu cầu 'đưa thêm giải pháp/ý kiến cá nhân,' hãy cung cấp càng nhiều ý kiến càng tốt, nhưng tránh lặp lại các ý đã có trong văn bản.
Thực tế đã chứng minh, nếu hai thí sinh có cùng kiến thức đọc hiểu, điểm số có thể khác nhau do sự chăm chỉ trong cách trả lời. Ví dụ, về cách trình bày, câu trả lời có thể bao gồm việc dẫn chứng lại câu hỏi và giữa các câu trả lời có khoảng trống rõ ràng. Thí sinh cần giữ khoảng cách an toàn giữa các câu trả lời (khoảng 3, 4 dòng) để dễ dàng sửa lỗi và thuận tiện cho giám khảo chấm điểm. Khi trả lời các câu hỏi nhận biết (phong cách ngôn ngữ, thao tác lập luận...), hãy kèm theo lý giải. Ngoài ra, chú ý đến các yếu tố như canh lề, đoạn, cách trình bày gạch đầu dòng, trình bày đoạn và chữ viết, chính tả...


9. Tạo sự độc đáo
Trong quá trình làm bài thi môn văn, để đạt điểm cao, các em cần phải tạo sự khác biệt so với các bài viết khác. Cần tìm ra những ý mới lạ, độc đáo và sáng tạo. Một bài văn xuất sắc giống như một bữa cơm bình dân được bổ sung thêm những món đặc sản. Món bình dân là những ý phổ thông, dễ hiểu, giống như những ý trong sách giáo khoa hay đáp án. Trong khi đó, món đặc sản là những ý sâu sắc, mới mẻ và sáng tạo trong bài viết.
Để thực hiện điều này, các em cần dành nhiều công sức, thời gian và trí tuệ: đọc kỹ và sâu văn bản, mở rộng kiến thức với các tác phẩm cùng đề tài, tham khảo bài viết phân tích, nghiên cứu và đánh giá của những nhà nghiên cứu, giáo viên, cũng như bài viết của bạn bè. Hãy tích lũy vốn sống, văn hóa, và rèn luyện khả năng quan sát, tư duy, và diễn đạt. Mặc dù công việc này không dễ dàng, nhưng nếu bạn đam mê và tận tâm, bạn sẽ đạt được thành công xứng đáng. Một gợi ý nhỏ là tham khảo các bài văn mẫu phân tích trên Mytour.vn. Việc này giúp bạn nắm bắt nội dung và cách diễn đạt, từ đó tạo ra sự sáng tạo riêng trong bài viết của mình.

