1. Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ
I. Mở bài
- Đặt tác phẩm trong bối cảnh văn hóa nào.
- Tóm tắt nội dung đoạn thơ, bài thơ.
- Trích dẫn một phần hoặc toàn bộ văn bản.
II. Thân bài
- Giới thiệu:
- Tác giả (vị trí, phong cách sáng tác)
- Tác phẩm (xuất xứ, hoàn cảnh)
- Nội dung, đặc điểm nghệ thuật
- Làm rõ nội dung:
- Hình ảnh thơ
- Từ ngữ đặc biệt
- Làm rõ nghệ thuật:
- Dụng ý của tác giả
- Thể thơ, giọng điệu
- Biện pháp tu từ
- Hiệu quả của biện pháp tu từ
- Mở rộng:
- Những nét tương đồng…
- Tiến bộ hay hạn chế
- Tổng hợp nội dung:
- Thông điệp của tác giả
- Những rung động của cảm xúc
- Tổng hợp nghệ thuật:
- Ngôn ngữ và giọng điệu
- Nét chung về phong cách.
III. Kết bài
- Đánh giá về giá trị tác phẩm trong giai đoạn văn học .
- Cảm xúc của bản thân về bài thơ, đoạn thơ.


2. Nghị luận về một nhân vật trong đoạn trích, tác phẩm văn xuôi
I. Khởi đầu
- Giới thiệu về tác giả, địa vị văn hóa của tác giả (phong cách sáng tác)
- Giới thiệu về tác phẩm (đánh giá tổng quan về tác phẩm)
- Ấn tượng sâu sắc về nhân vật là gì?
II. Nội dung chính
- Tóm tắt nội dung tác phẩm
- Khái quát về truyện
- Phân tích:
- Lý lịch
- Ngôn ngữ sử dụng
- Mô tả về ngoại hình
- Tâm lý nhân vật
- Hành động và cử chỉ
- Đánh giá từ nhân vật khác về nhân vật đang được phân tích
- Đánh giá về vai trò của nhân vật đối với tác phẩm
- Yếu tố nội dung:
- Hiện thực
- Khía cạnh nhân đạo
- Yếu tố nghệ thuật:
- Sự độc đáo
- Góc nhìn
- Tình huống
- Tâm lý
III. Kết luận
- Đánh giá về nhân vật đối với thành công của tác phẩm
- Thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt
- Ấn tượng cá nhân về nhân vật:
- Đặc điểm tiêu biểu của nhân vật
- Phong cách đặc trưng của tác giả


3. Thảo luận về một quan điểm văn học
I. Bắt đầu
- Giới thiệu vấn đề thảo luận
- Giới thiệu tổng quan về quan điểm
- Trích dẫn nguyên văn quan điểm
II. Nội dung chính
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Giải thích:
- Từ ngữ, hình ảnh
- Nội dung tổng quan về quan điểm
- Tại sao lại có quan điểm đó?
- Chứng minh:
- Phân tích các khía cạnh đúng đắn
- Phân tích các khía cạnh chưa đúng đắn
- Bàn luận:
- Quan điểm có hợp lý hay không?
- Điều gì là chính xác và đầy đủ?
- Ý nghĩa của quan điểm trong văn học và đời sống
- Cảm nhận cá nhân về quan điểm
III. Kết luận
- Đánh giá tổng thể về quan điểm và giá trị của nó
- Xác nhận lại quan điểm cá nhân
- Ý nghĩa của quan điểm trong văn học và đời sống
- Cảm nhận cá nhân về quan điểm


4. Thảo luận về một tình huống trong đoạn trích, tác phẩm văn xuôi
I. Bắt đầu
- Giới thiệu về tác giả, vị trí văn học của tác giả
- Giới thiệu về tác phẩm (đánh giá sơ lược), nêu nhân vật
- Nêu nhiệm vụ thảo luận
II. Nội dung chính
- Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác
- Giới thiệu tình huống
- Giữ vai trò hạt nhân của cấu trúc thể loại
- Là hoàn cảnh riêng được tạo bởi một sự kiện đặc biệt
- Tại tình huống đó, cuộc sống hiện lên đậm đặc nhất
- Qua tình huống, ý tưởng của tác giả được bộc lộ rõ nét
- Phân tích tình huống
- TH 1: tác dụng và ý nghĩa đối với tác phẩm
- TH 2: tác dụng và ý nghĩa đối với tác phẩm
- TH 3: tác dụng và ý nghĩa đối với tác phẩm
- Bình luận về giá trị tình huống
III. Kết luận
- Đánh giá ý nghĩa vấn đề đối với sự thành công của tác phẩm
- Thông điệp mà tác giả muốn hướng tới
- Cảm nhận của bản thân về tình huống đó


5. Thảo luận về một tư tưởng, đạo lí
I. Bắt đầu
- Mở đầu bằng một câu hỏi hoặc tình huống gây chú ý
- Đưa ra vấn đề cần thảo luận
- Xác định hướng giải quyết vấn đề
II. Nội dung chính
- Hiểu rõ ngữ cảnh của từ ngữ:
- Tìm hiểu nghĩa đen và nghĩa bóng của từ ngữ
- Phân tích nội dung, ý nghĩa mà đề bài muốn truyền đạt
- Vì sao câu nói được hình thành như vậy?
- Các biểu hiện của câu nói
- Phân tích và chứng minh:
- Các điểm tích cực:
- Lập luận và chứng minh thuyết phục
- Mang đến chứng cứ thuyết phục
- Các điểm hạn chế:
- Lập luận và chứng minh thuyết phục
- Mang đến chứng cứ thuyết phục
- Phê phán và diễn đạt ý kiến:
- Chỉ trích, lên án các khía cạnh tiêu cực của vấn đề
- Biểu dương, khen ngợi các khía cạnh tích cực của vấn đề
- Đánh giá và mở rộng:
- Hiểu rõ vấn đề hơn, phê phán ai, khen ngợi ai, vì sao?
- Đánh giá tính đúng đắn của tư tưởng, đạo lý
III. Kết luận
- Tổng kết lại vấn đề cần thảo luận
- Rút ra bài học từ tư tưởng, đạo lý nêu ra
- Thể hiện quan điểm cá nhân về tư tưởng, đạo lý được thảo luận


6. Bàn về mối liên hệ giữa đoạn trích và tác phẩm văn xuôi
I. Mở đầu
- Giới thiệu vấn đề nghị luận
- Giới thiệu đoạn trích và nêu vấn đề nghị luận
- Tổng quan về tác phẩm trong bối cảnh văn học
II. Nội dung chính
- Tổng quan về đoạn trích:
- Tác giả (vị trí, phong cách đặc trưng)
- Tác phẩm (xuất xứ, vị trí, hoàn cảnh sáng tác, lời bình)
- Nội dung và các đặc điểm nghệ thuật chính của đoạn trích và tác phẩm
- Phân tích và chứng minh:
- Nội dung:
- Từ ngữ đặc biệt
- Dụng ý của tác giả
- Nghệ thuật:
- Cách dẫn truyện
- Giá trị hiện thực và nhân đạo
- Mở rộng:
- Những điểm tương đồng
- Sự tiến bộ hoặc hạn chế
- Tổng hợp:
- Nội dung:
- Từ ngữ đặc biệt
- Dụng ý của tác giả
- Nghệ thuật:
- Cách dẫn truyện
- Giá trị hiện thực và nhân đạo
- Mối liên hệ:
- Tổng quan về tác giả, tác phẩm
- Phân tích tổng quan về nội dung, nghệ thuật
- Đánh giá, nhận xét:
- Những điểm tương đồng
- Những điểm khác biệt
III. Kết luận
- Tổng kết về giá trị và vị trí của tác phẩm
- Ấn tượng và cảm xúc cá nhân về tác phẩm


7. Phân tích một đoạn trích trong tác phẩm văn xuôi
I. Giới thiệu
- Chào mừng vấn đề nghị luận
- Mô tả nội dung cụ thể của đoạn trích
II. Phân tích chi tiết
- Giới thiệu tác giả (địa vị, phong cách)
- Tổng quan về tác phẩm (xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác)
- Chi tiết hóa vấn đề nghị luận:
- Từ ngữ đặc sắc
- Ý tưởng của tác giả
- Phân tích nghệ thuật
- Cách diễn đạt
- Giá trị hiện thực và nhân đạo
- Mối liên hệ và mở rộng (nếu có)
- Đánh giá tổng quan về giá trị của đoạn trích, tác phẩm
III. Kết luận
- Tổng kết những điểm nổi bật và độc đáo của đoạn trích, tác phẩm
- Chia sẻ cảm xúc, ấn tượng cá nhân về đoạn trích, tác phẩm


8. Thảo luận về hai quan điểm văn học
I. Khởi đầu
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận
- Trích dẫn và nhận định hai quan điểm
II. Thân bài
- Giới thiệu về tác giả và đoạn trích
- Giải thích ý kiến và nhận xét
- Phân tích để chứng minh:
- Những điểm tích cực, điểm nổi bật của quan điểm
- Bác bỏ những sai lầm trong quan điểm
- Liên kết và mở rộng
- Đánh giá tổng thể về ý nghĩa và giá trị của hai quan điểm
III. Kết luận
- Xác nhận giá trị của cả hai ý kiến
- Ý nghĩa của quan điểm trong lĩnh vực văn học
- Cảm nhận cá nhân về quan điểm


9. Nghị luận về sự tương phản giữa hai sự kiện, hiện tượng
I. Khởi đầu
- Dẫn dắt và giới thiệu vấn đề nghị luận
- Trình bày hai sự kiện, hiện tượng được thảo luận
II. Nội dung
- Giải thích các khái niệm, sự vật, hiện tượng
- Mô tả nhận định về sự kiện, hiện tượng thứ nhất
- Mô tả nhận định về sự kiện, hiện tượng thứ hai
- Bàn luận về ảnh hưởng của sự kiện thứ nhất
- Bàn luận về ảnh hưởng của sự kiện thứ hai
- So sánh hai sự kiện, hiện tượng
- Nguyên nhân khách quan:
- Quá trình hội nhập, đa dạng văn hóa
- Điều kiện kinh tế khác nhau
- Hệ thống pháp luật và quản lý hiệu quả
- Ảnh hưởng của yếu tố tự nhiên
- Nguyên nhân chủ quan:
- Thái độ, quan điểm cá nhân
- Chấp nhận và thích ứng với thay đổi
- Tính cách và tâm lý cá nhân
- Đóng góp cá nhân vào xã hội
- Đề xuất giải pháp và nhận định cho bản thân
III. Tổng kết
- Đánh giá tổng thể về vấn đề nghị luận
- Thông điệp gửi đến cộng đồng

