Bạn biết không, tâm lý con người rất khó đoán, đôi khi ngay cả bản thân chúng ta cũng khó hiểu những phản ứng của mình trước những điều đơn giản trong cuộc sống. Ví dụ, khi ba mẹ cứ lặp đi lặp lại những lời khiển trách, tại sao con cái lại cảm thấy chán ghét? Đây là 'Hiệu ứng quá giới hạn', xảy ra khi chúng ta bị kích thích mạnh mẽ trong thời gian dài, dẫn đến tâm lý phản kháng.
Vì vậy, việc hiểu biết về tâm lý con người rất quan trọng và hữu ích trong cuộc sống. Hãy cùng mình điểm qua 10 hiện tượng tâm lý hành vi phổ biến và hữu dụng nhé!
1. 'Kẹt chân trong cửa' - Foot in the Door
Hiệu ứng này được áp dụng trong nghệ thuật bán hàng, dù cách làm có phần cũ kỹ nhưng lại rất hiệu quả. Nhân viên bán hàng sẽ gõ cửa từng nhà, cố gắng giữ chân mình giữa khe cửa để chủ nhà không thể đóng lại, kéo dài thời gian nói chuyện để thuyết phục mua hàng.
Trong cuộc sống, bạn có thể áp dụng hiệu ứng này khi muốn hỏi bạn về bài toán nhưng lại ngại ngùng. Hãy thử mượn một dụng cụ học tập từ người bạn, sau đó nhân tiện hỏi bài toán luôn nhé!
Ý nghĩa của hiệu ứng này là khi bạn muốn nhờ người khác giúp bạn một việc gì đó khó khăn hơn, bạn có thể bắt đầu bằng việc nhờ họ một việc nhỏ trước khi yêu cầu việc lớn hơn. Điều này giúp bạn duy trì hình ảnh tích cực về bản thân và tăng khả năng nhận được sự đồng ý.
2. Hiệu ứng người phương Tây
Bạn có biết khi bạn làm việc dưới sự quan sát của người khác, bạn sẽ cố gắng thể hiện hiệu suất làm việc cao hơn để chứng minh năng lực của mình, được gọi là hiệu ứng Hawthorne. Việc hiểu rõ hiệu ứng tâm lý Hawthorne có thể được áp dụng vào quản lý nhân sự để tăng hiệu quả làm việc.
Tại nhà máy Hawthorne ở ngoại ô Chicago (Mỹ), công nhân thường gặp khó khăn trong công việc và thường cảm thấy bất mãn, dẫn đến hiệu suất làm việc không cao. Vì vậy, các chuyên gia tâm lý đã tiến hành cuộc trò chuyện với hơn 20.000 nhân viên trong suốt 2 năm. Họ lắng nghe ý kiến và bất mãn của công nhân và cuối cùng đã đạt được kết quả tốt là tăng hiệu suất làm việc đáng kể.
Sau khi được khuyến khích thể hiện bất mãn của mình, công nhân đã cảm thấy nhẹ nhõm hơn rất nhiều. Do đó, bài học rút ra là cần thường xuyên gặp gỡ nhân viên, lắng nghe họ và tạo ra một môi trường làm việc tích cực để tăng hiệu suất làm việc và phát triển doanh nghiệp.
3. Hiệu ứng bướm bướm
Edward Lorenz từng nói: “Chỉ cần một con bướm đập cánh ở Brazil cũng có thể gây ra một cơn lốc xoáy ở Texas”. Nghiên cứu cho thấy, những biến đổi nhỏ nhất cũng có thể dẫn đến những thay đổi lớn, và đó là ý nghĩa của hiệu ứng bươm bướm.
Hiệu ứng bươm bướm nhắc nhở chúng ta luôn phải quan sát và chú ý đến những thay đổi nhỏ trong cuộc sống. Một hành động hay một lời nói nhỏ có thể tạo ra những kết quả không ngờ, thay đổi số phận.
Trong ngành điện ảnh, hiệu ứng bươm bướm được áp dụng để tạo ra sự hấp dẫn và kích thích tinh thần cho người xem, tạo ra những câu chuyện đầy kịch tính và hấp dẫn.
4. Hiệu ứng tăng giảm
Hiệu ứng tăng giảm là một phương pháp giao tiếp tâm lý nhằm tạo ra sự cảm thông từ đối tác, giúp họ chấp nhận lỗi lầm và khuyết điểm của bản thân cũng như của người khác một cách dễ dàng hơn. Đây là một hiệu ứng phổ biến và đơn giản thường được sử dụng trong giáo dục và kinh doanh.
Khi dạy trẻ nhỏ, bạn có thể áp dụng hiệu ứng tăng giảm bằng cách chỉ ra những sai lầm của họ, sau đó khuyến khích họ bằng những điều tích cực và đúng đắn để giúp trẻ nhận lời khuyên một cách dễ dàng hơn.
Trong lĩnh vực bán hàng, người bán thường thực hiện việc cân nhỏ trước khi dần dần 'thêm vào' cho đến khi đạt đủ trọng lượng mà khách hàng muốn mua. Phương pháp này giúp tạo ra sự hài lòng lớn hơn đối với khách hàng so với việc cung cấp một lượng lớn rồi 'bớt đi'.