Trà hoa sen hay chè hoa sen là tên gọi cho loại trà được ướp hương từ hoa sen. Trà hoa sen được xem là một biểu tượng của văn hóa trà Việt Nam, góp phần vào di sản trà thế giới.
Trà hoa sen mang đến một tâm hồn đặc trưng của văn hóa trà Việt Nam, chứa đựng nhiều triết lý, sự lịch thiệp và lòng tôn kính.
Một địa điểm lý tưởng để thưởng thức trà hoa sen truyền thống là dưới mái hiên. Người thưởng trà ngồi xếp bằng trên sập gỗ. Cảnh vật nếu có sẽ hướng ra hồ sen xanh tươi, gió nhẹ nhàng thổi. Người uống trà có thể ngắm nhìn phong cảnh, sáng tác thơ, trò chuyện hay trầm ngâm tự tại.
Ướp hương sen
Để có trà ngon, chỉ hái những búp trà thuộc loại 'một tôm hai lá' và cần phải hái nhanh chóng, nhẹ nhàng, tránh làm búp bị dập nát. Trà ngon sau khi rang cần giữ lại một lượng nước từ 5-7%. Trà sau khi hái không được ướp hương ngay mà phải để trong chum đất, bên trên ủ lá chuối, ướp trong khoảng 20-30 ngày để giảm độ chát và giúp cánh trà phồng lên hấp thụ nhiều hương hơn. Một cân trà ướp hương sen cần từ 1000-1400 bông sen, phải là loại sen ở đầm Đồng Trị, Thủy Sứ, làng Quảng Bá, Hồ Tây (sen ở đây có hàng trăm cánh và hương thơm đặc biệt mà không nơi nào khác có).
Sen được hái khi trời vừa sáng, lúc còn e ấp trong hơi sương, tinh túy của đất trời vẫn đọng lại trong đài nhụy sen. Bông sen đẫm sương sẽ được tách lấy phần hạt gạo và rải đều, xen kẽ một lớp trà và một lớp gạo sen. Cuối cùng phủ lên một lớp giấy bản. Quá trình ướp diễn ra liên tục 7-9 lần, mỗi lần ướp xong lại phải sấy khô trước khi tiếp tục. Với công phu như vậy, một ấm trà sen có thể uống trong nhiều tuần. Khi nước trong, hương sen vẫn còn ngào ngạt.
Sen buổi sớm
Có lẽ đây là phương pháp ướp trà độc đáo nhất trên thế giới. Khi hoàng hôn buông xuống, ánh nắng vàng rọi lên mặt hồ sen, các cô gái chèo thuyền ra chọn những bông sen còn hé nụ và lén bỏ vào một dúm trà nhỏ. Sáng hôm sau, khi ánh bình minh chưa xuất hiện, các cô lại chèo thuyền ra thu hồi những dúm trà đó. Trà sẽ mang hương thơm tự nhiên của đất trời suốt đêm dài. Nước pha trà cũng được hứng từ những lá sen còn đọng sương sớm. Đây chính là trà tuyệt nhất của thiên cổ.