Trả Lời Câu Hỏi 80 Năm Trước Của Chí Phèo: 'Ai Ban Cho Tao Đức Hạnh?'

Lang thang trên mạng xã hội, tôi đọc về những hành động thiện nguyện như chăm sóc trẻ em mồ côi do dịch Covid-19 gây ra, tổ chức quyên góp sách vở cho học sinh nghèo hoặc tổ chức buổi đấu giá để gây quỹ phòng chống dịch từ những người nổi tiếng. Niềm vui ngắn ngủi không đủ để che giấu đi sự căm phẫn, dưới mỗi bài viết là những bình luận nhàm chán như: 'Làm đẹp da hơn cả bột giặt Aba'.

Tôi tưởng tượng và nghiên cứu sâu hơn, những bình luận này có ý nghĩa là sử dụng hành động tốt (hoặc ít nhất là họ nghĩ vậy) để che giấu những sai lầm đã xảy ra trước đó. Tôi ngạc nhiên, từ khi nào việc sửa chữa sai lầm bằng cách làm điều tốt lại trở nên đáng khinh? Cuộc sống không chỉ toàn những điều tốt đẹp, mà còn có những điều xấu xa, nhưng liệu việc trừng phạt điều xấu bằng cách làm điều xấu khác có đúng không? Chúng ta có thể nhớ rằng, không thể coi người khác là quỷ dữ nếu chúng ta không tự hình thành ra quỷ dữ trong lòng mình?

Tôi suy ngẫm câu hỏi vô đáp của Chí Phèo: 'Ai tặng cho tao lòng nhân?'. Khi học về tác phẩm này, tôi chỉ nghĩ rằng Chí thật sự bất lực và con đường duy nhất để thoát khỏi là cái chết như Nam Cao đã viết. Nhưng sau nhiều năm suy ngẫm, câu hỏi này chắc chắn phải có câu trả lời, và việc trả lời cũng là cơ hội để chúng ta hiểu biết nhiều hơn.

'Đánh kẻ chạy không bằng đánh kẻ đứng yên' hay 'Nâng cao vòi sen, lập thành phật pháp' là những nguyên tắc từ lâu đời của dân tộc Việt Nam. Đây là bài học dạy bảo con cháu về lòng từ bi và sự khoan dung đối với đồng loại.

Trong một thị trấn nhỏ ven biển, câu chuyện về sự khoan dung và lòng nhân từ đã được kể lại nhiều lần. Một người láng giềng đã mở cửa lòng mình và cho đi một phần của mình để giúp đỡ một người đang gặp khó khăn. Hành động nhỏ bé ấy đã lan tỏa ra khắp cộng đồng, làm thay đổi tâm trạng của mọi người.

Trong một thời kỳ đau khổ và tranh cãi, sự hiểu biết và lòng lương thiện đã làm dịu đi những ranh giới căng thẳng. Một người đã dũng cảm thừa nhận lỗi lầm của mình và hướng tới sự hòa bình và sự hợp tác. Hành động đó không chỉ làm dịu đi những nỗi đau của quá khứ mà còn tạo ra cơ hội cho một tương lai tươi sáng hơn.

Trong những lúc đau thương và tổn thương, sự lương thiện và lòng thông cảm là điều quý giá nhất. Một người đã dành thời gian và nỗ lực để chia sẻ sự hiểu biết và lòng nhân ái với những người xung quanh. Hành động ấy không chỉ làm giảm đi nỗi đau mà còn mở ra những cánh cửa mới cho hy vọng và hạnh phúc.

Trong cuộc sống, chúng ta luôn đối mặt với những thách thức và khó khăn. Nhưng điều quan trọng là chúng ta có thể vượt qua mọi khó khăn bằng lòng tử tế và sự tha thứ. Một người đã tìm thấy sức mạnh từ sự tha thứ và lòng nhân từ để vượt qua mọi khó khăn trên con đường của mình.

Trong bóng tối của sự hiểu lầm và bất công, sự lương thiện và lòng khoan dung là ngọn đèn sáng soi đường cho chúng ta. Một người đã bước ra ánh sáng của lòng lượng thứ và sẵn lòng tha thứ cho những kẻ đã làm tổn thương mình. Hành động ấy không chỉ làm dịu đi nỗi đau mà còn mở ra cánh cửa cho hòa bình và hạnh phúc.

Sự căm hận và ghen ghét không tạo điều kiện cho sự đạo đức cao cả, một xã hội tươi đẹp và ý nghĩa hơn. Thay vào đó, nó mở đường cho cuộc chiến đấu không chừng, một vùng đất trở nên hoang mang. Nếu trận đánh đó diễn ra trên mạng, với những người lính ẩn danh đấu tranh bằng phím bàn, với súng được bấm từ những nút like/share, thì khả năng hủy diệt sẽ đáng sợ hơn nhiều so với chúng ta nghĩ.

Sự lan truyền của lòng nhân từ từ bạn đến mọi người không làm cho bạn trở nên nghèo nàn, mà ngược lại, nó làm cho chúng ta cảm thấy phong phú hơn. Bởi vì trong những cái tâm hồn yên bình và tự do giữa 'đại bàng chết' của thời đại này - giữa thế giới mạng xã hội. Những cái chết trên mạng dường như không tồn tại và những chiến binh vô danh dường như vô tội. Nhưng bạn có đồng ý với tôi không, chúng ta đều là con người thực sự, có thể chảy máu và rơi nước mắt, đằng sau những tài khoản cá nhân tưởng chừng như hư ảo.

Xin dùng lời của TS. Đặng Hoàng Giang để kết: 'Bạn không bao giờ có thể đạt được sự hoàn hảo, nhưng bạn có thể tin vào con đường của những điều mà bạn không ngừng cố gắng đạt được.'

Trên chặng đường (dù có gian nan), hy vọng rằng chúng ta có thể lấy lòng lương thiện và tinh thần vị tha làm định hướng. Hãy kiên định và tiến lên!