Trải nghiệm cảm xúc từ 2 khổ thơ đầu của bài Sóng

Văn mẫu lớp 12: Trải nghiệm cảm xúc từ 2 khổ thơ đầu của bài Sóng, tóm gọn những cảm nhận xuất sắc nhất và cách viết tinh tế. Thông qua việc cảm nhận 2 khổ thơ đầu của bài Sóng mà Mytour giới thiệu, học sinh có thêm nhiều gợi ý học tập, củng cố kỹ năng viết văn cảm nhận ngày một hoàn thiện.

Cảm nhận 2 khổ thơ đầu của bài Sóng để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc và suy tư. Thoáng qua dòng thơ, chúng ta được chứng kiến những cung bậc cảm xúc, nhất là trong tình yêu. Sóng biển biểu trưng cho sự vĩnh hằng, còn tình yêu lại là khao khát muôn thuở của tuổi trẻ.

Kế hoạch cảm nhận khổ thơ đầu của bài Sóng

1. Khởi đầu

Giới thiệu về tác phẩm: Với trái tim nhạy cảm và đầy nữ tính, Xuân Quỳnh đã mang lại một làn gió mới cho thơ tình Việt Nam, đặc biệt là trong tác phẩm nổi bật nhất của bà - bài thơ “Sóng”.

2. Phần chính

– Thơ của Xuân Quỳnh là giọng nói của tâm hồn phụ nữ nhạy cảm, tinh tế, tràn đầy sắc thái nữ tính.

– Bằng việc sử dụng hình ảnh của con sóng tự nhiên, Xuân Quỳnh đã tạo ra biểu tượng tuyệt vời của tình yêu, biểu hiện những trạng thái cảm xúc và những khát khao của người phụ nữ trong tình yêu.

– Trong hai khổ thơ đầu, tác giả không chỉ thể hiện sự đối lập của cảm xúc trong tình yêu mà còn là những ước muốn cao cả, tầm vóc vươn tới những điều vĩ đại.

– Nữ nhà văn sử dụng liên kết từ “và” để thể hiện sự kết hợp, liên tục của những trạng thái tương phản trong tình yêu, tạo ra sự thống nhất về cảm xúc.

– Trong tình yêu, người phụ nữ không chỉ trải qua những khoảnh khắc mãnh liệt, nồng cháy mà còn có những thời điểm yên bình, sâu lắng.

– Trong tình yêu, trái tim của người yêu thường mong muốn khám phá thế giới rộng lớn, nơi mà tình yêu có thể tỏa sáng với tất cả sự nhiệt huyết và sâu lắng mà không bị hạn chế bởi giới hạn nhỏ bé, hẹp hòi.

– “Tự hiểu mình” là nguyện vọng vĩnh cửu của con người, để tự hiểu được mình, ta cần đặt mình trong bối cảnh rộng lớn của cuộc sống.

– Tác giả khẳng định sự tồn tại vĩnh cửu của tình yêu trong cuộc sống.

– Tác giả đã tổng quát về quy luật của tình cảm, tình yêu là một loại tình cảm thiêng liêng, mãnh liệt, là niềm khao khát vĩnh cửu trong trái tim của những người trẻ tuổi, trẻ trung.

3. Phần kết

Với hình ảnh sóng đặc biệt, Xuân Quỳnh đã mang lại sự tươi mới cho thơ tình Việt Nam, với tình cảm nhẹ nhàng, đầy nữ tính trong sóng cũng như bông hoa nở dọc theo chiến hào có thể làm dịu đi sự khắc nghiệt của chiến tranh, làm say mê độc giả qua các thế hệ.

Cảm nhận 2 khổ thơ đầu bài Sóng

Bao nhiêu nhà thơ đã chọn hình ảnh sóng làm biểu tượng chính trong tác phẩm của họ, bởi đó là hình tượng của sự chuyển động mãnh liệt và kỳ vĩ. Tuy nhiên, trong thơ của Xuân Quỳnh, hình ảnh sóng lại trở nên mềm mại, dịu dàng, tràn ngập nữ tính. Hai khổ đầu trong bài thơ Sóng thể hiện rõ điều này:

“Hùng vĩ và dịu dàng
Náo nhiệt và yên bình
Sông với tâm trạng khó lường
Sóng tìm đến vùng biển xa”

Biển xưa kia ôi

Nếu Xuân Diệu chọn hình ảnh sóng để diễn tả tình yêu mãnh liệt, nồng nàn dành cho người ấy, Xuân Quỳnh lại chọn sóng để thể hiện tình yêu của một người phụ nữ. Với những mong ước trong tình yêu, với những biến động cảm xúc, hai biểu tượng “sóng và em” đi kèm, hoặc riêng biệt, hoặc hòa quyện để em thấu hiểu chính mình trong sóng và thấy rõ những tâm trạng của mình. Xuân Quỳnh đã mở đầu bài thơ này một cách tinh tế:

“Hùng vĩ và dịu dàng
Náo nhiệt và yên bình
Sông với tâm trạng khó lường
Sóng tìm đến vùng biển xa”

Nguyễn Đình Thi từng nói rằng khi ta yêu, thường dừng trước biển. Chỉ biển mới hiểu được sự mãnh liệt của tình yêu trong ta. Xuân Quỳnh cũng thế, cô đang yêu, hoàn toàn đắm chìm trong cảm giác phức tạp và trong trái tim rối bời của mình. Vì thế, cô trở lại với biển, ngắm nhìn những con sóng bồi hồi, suy tư.

Đứng trước biển cả vô tận, trước hàng vạn sóng vỗ bạc đầu, nghệ sĩ luôn mang trong lòng những xúc cảm sâu lắng, khiến biển vẫn vang lên bản hòa âm của đại dương. Đọc giả qua các thời kỳ vẫn nghe tiếng ru của những tác phẩm khởi nguồn từ hình tượng của con sóng như vậy.

Trong khổ thơ đầu tiên, việc sử dụng đối nghệ thuật rất tinh tế. Các cặp từ đối lập: “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ” thể hiện rõ nhất những biến động của con sóng trên biển khơi. Khi biển êm đềm, sóng nhẹ nhàng, êm ái. Khi bão táp, sóng dữ dội mang theo biết bao cuồng nộ. Những biến động của sóng cũng là biểu hiện của những cung bậc cảm xúc trong tình yêu, có khi bình yên nhưng cũng có khi dữ tợn như cơn bão.

Ta cũng có thể hiểu hai câu thơ này theo một góc độ khác. Với những biến động của trái tim phụ nữ khi yêu, một phụ nữ khao khát tình yêu. Khi vui, khi buồn, khi tức giận, khi trách móc, khi hạnh phúc, khi đau khổ,... những cung bậc cảm xúc của tình yêu thật diệu kỳ vì một lẽ:

“Bởi tình yêu muôn thuở
Không bao giờ im lặng”

Chuyển sang hai câu thơ tiếp theo, chúng ta thấy điều mới lạ trong tư duy của Xuân Quỳnh:

“Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Những hình ảnh hiện ra liên tục, dòng sông, con sóng và “bể”, ở đây có thể hiểu là biển, là đại dương. Trăm nguồn nước chảy về một dòng sông, trăm dòng sông chảy về biển lớn, sóng không chấp nhận giới hạn nhỏ bé, sóng vươn ra biển lớn, tìm về nơi của nó. Ở hai câu thơ này, sóng như vượt qua không gian hẹp hòi để tìm kiếm những điều vĩ đại.

Tương tự như trái tim tình yêu của phụ nữ, vượt qua giới hạn nhỏ bé để tìm kiếm tình yêu chân thành. Điều này cũng là một đặc điểm hiện đại trong thơ Xuân Quỳnh, thể hiện quan điểm mới về phụ nữ hiện đại, dám đấu tranh cho tình yêu, vượt qua lối tư duy cũ để tìm hạnh phúc chân thành. Ở khổ thơ đầu, Xuân Quỳnh gửi đi thông điệp mới mẻ: “Người phụ nữ tự chủ trong tình yêu để sống với chính mình”.

Viết về “Sóng”, Xuân Quỳnh hát về tình yêu, và cho đến bây giờ, qua bao năm tháng, người đọc vẫn dành tình yêu cho một mảnh “tình thơ” đã cũ. Và tình yêu trong “Sóng” vẫn là mong ước của tuổi trẻ:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Thán từ “ôi” được sử dụng, bộc lộ mạnh mẽ những trạng thái cảm xúc đang trào lên trong lòng. Cặp từ đối “ngày xưa” – “ngày sau” khiến cho người đọc có biết bao nhiêu liên tưởng khi đọc đoạn thơ này. Trải qua hàng ngàn hàng vạn năm, từ khi đại dương xuất hiện, những con sóng cũng ra đời.

Hai khổ thơ kết thúc nhưng sóng vẫn còn lan tỏa. Dù thời gian không bao giờ quay trở lại nhưng sóng vẫn hát khúc ca của đại dương bất diệt, vẫn tồn tại như “dữ dội, dịu êm, ồn ào, lặng lẽ”. Như tình yêu, khao khát về tình yêu luôn tồn tại trong trái tim của người trẻ. Câu chuyện tình yêu là câu chuyện của tất cả chúng ta, của quá khứ, hiện tại và mãi mãi. Đại dương còn sóng, tình yêu còn tồn tại.

Cảm nhận 2 khổ đầu bài Sóng

Không biết từ bao giờ nhịp sóng không chỉ thôi thức biển cả mà còn rung động trái tim các thi sĩ, tạo nên con sóng nơi “gió cuốn mặt duềnh” của Nguyễn Du, “tiếng sóng cuốn bờ mây” của Huy Cận (“Tiếng biển về khuya”), là tiếng lòng của người con trai yêu trong thơ Xuân Diệu (“Biển”),... Và không thể thiếu tiếng sóng vỗ nghìn đời như nhịp đập bền bỉ của người con gái yêu trong thơ của Xuân Quỳnh - “Sóng”. Từ những câu thơ đầu tiên, cảm nhận được sức sống của nó:

Không còn phân biệt được sóng tạo nên Xuân Quỳnh hay Xuân Quỳnh tạo nên sóng. Chỉ biết rằng người con gái ấy sinh ra để viết thơ. Mỗi bài thơ là tiếng nói chân thành nhất của một tâm hồn phụ nữ, vừa âu lo vừa da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Bài thơ “Sóng” viết năm 1967 tại biển Diêm Điền (Thái Bình), là tiếng thơ của những trải nghiệm tình yêu ngọt ngào, đắng cay, khi đã trải qua và chứng kiến sự tan vỡ trong tình yêu mà vẫn tràn đầy hy vọng. Bài thơ với hình tượng “sóng” và “em”: “Sóng” và “em” có khi riêng biệt, có khi hòa quyện vào nhau. Sóng biển và sóng trong lòng, sóng nước và sóng tình, tạo ra những cảm xúc mới. Vì thế, sóng có thể là một ẩn dụ cho vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu và cuộc sống.

Với cái nhìn thơ và tâm hồn nhạy cảm, Xuân Quỳnh nhận ra rằng trong hiện tượng sóng của tự nhiên có nhiều đặc tính giống như của người phụ nữ. Nghe tiếng sóng vỗ, như nghe tiếng lòng của chính mình và của những người con gái đang yêu:“Dữ dội và dịu êm

'Ồn ào và lặng lẽ”

Trong người phụ nữ, luôn tồn tại những trạng thái đối lập. Hai câu thơ có thể đúng với nhiều người nhưng nó không phải là lời của một nhà nghiên cứu trong tình yêu đứng ngoài nhìn vào. Nó được viết ra trước hết là một lời tự thú chân thành và tự nhiên đến mức khiến ta phải ngỡ ngàng: thì ra, trái tim của người phụ nữ luôn chứa đựng những đối lập như thế: “dữ dội” – “dịu êm”, “ồn ào” – “lặng lẽ”. Nhà thơ đặt liên từ “và” – không phải là bức tường ngăn cách mà là sự kết hợp, chuyển hóa. Tình yêu không bao giờ là trạng thái tâm lí đồng nhất mà là sự hòa hợp của những trạng thái khác nhau, thậm chí là đối lập như những nốt thăng, trầm tạo nên bản tình ca đôi lứa. Người phụ nữ có thể ồn ào, dữ dội nhưng cuối cùng cũng trở về thiên tính nữ: dịu êm, lặng lẽ. Đó chính là sự hiện diện của cái “tôi” Xuân Quỳnh và cũng là sự hiện diện của “thiên tính nữ” – điều đặc biệt của tác phẩm.

Người phụ nữ luôn khao khát tự do:“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Khám phá những không gian tồn tại của sóng, Xuân Quỳnh phát hiện ra: hành trình của sóng từ sông ra biển cũng là hành trình con người đến với tình yêu: phải biết vượt qua những giới hạn bản thân chật hẹp để hòa nhập vào biển đời rộng lớn, kiếm tìm hạnh phúc. Đó là hành trình dấn thân tự nguyên, say mê để tìm đến hạnh phúc và sống trọn vẹn. Đó chính là điểm mới mẻ, hiện đại trong cảm xúc, tâm hồn người con gái: mạnh mẽ và tự do, sẵn sàng phá vỡ mọi giới hạn và rào cản để đến với hạnh phúc của mình – một sự kiếm tìm có ý thức trong tình yêu.

Tình yêu, với người con gái luôn là ước vọng, là đích đến và là nỗi bồi hồi, xao xuyến muôn đời:“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Thán từ “ôi” được đặt lên đầu như một sự phát hiện đầy thú vị về trạng thái tình cảm đã trở thành quy luật muôn thuở rồi. Đối với người phụ nữ, tình yêu không có tuổi: “ngày xưa”, “ngày sau vẫn thế”: vẫn “dữ dội và dịu êm”, “ồn ào và lặng lẽ”. Tình yêu muôn đời, với muôn thế hệ nhưng với tuổi trẻ đang khát sống và khát yêu nhất, đặc biệt “bồi hồi”. Chẳng thế mà Xuân Diệu khẳng định:“Làm sao sống được mà không yêu

Không nhớ không thương một kẻ nào”

(Xuân Diệu).

Tuổi thanh xuân là thời kỳ của tình yêu, nơi mà tình yêu luôn rộng lớn và mãnh liệt. Nhà văn Chu Văn Sơn đã viết rằng: “Một trái tim nhớ mãi là dấu hiệu của một trái tim đang yêu”, và khi một trái tim không còn nhớ nữa, đó là dấu hiệu của một tình yêu đang dần phai nhạt, của một sự sống cũng sắp dừng lại. Đó không phải là cảm giác u ám hay những lo lắng của người đã “đứng tuổi”; đơn giản chỉ là niềm hứng khởi, sự nhiệt huyết và sự hy sinh tột bậc của tuổi trẻ, dám yêu và sống vì tình yêu ấy. Ngày xưa và ngày mai, vẫn thế....

Do đó, qua hình tượng của sóng, Xuân Quỳnh đã mô tả được những trạng thái và cung bậc khác nhau của tâm hồn phụ nữ trong tình yêu. Sự song hành giữa hình ảnh của sóng và 'em' đã thể hiện được vẻ đẹp vừa dịu dàng, tinh tế vừa mạnh mẽ, chủ động của một tình yêu chân thành. Sâu sắc trong tâm trạng của nhân vật kết hợp với hình thức thơ 5 chữ, việc sử dụng và 'phá vỡ' ẩn dụ là yếu tố quyết định giá trị của bài thơ. Vì thế, con sóng ấy không chỉ là biểu tượng của tình yêu muôn đời mà còn là nhịp đập của tình yêu hiện đại ngày nay.

“Với Xuân Quỳnh, thơ là cuộc sống, cuộc sống là thơ. Cô sống toàn bộ cuộc đời mình, viết ra những dòng thơ nguyên bản, trung thực, truyền tả hết mình trong mỗi tác phẩm, từng bài thơ, từng ý tưởng, và đó là phong cách thơ của Xuân Quỳnh. Không che đậy, không trang điểm, không giả tạo, không làm nặng bài thơ, Xuân Quỳnh đã đặt tâm hồn mình vào thơ.” (Chu Văn Sơn). Và Xuân Quỳnh vẫn mãi sống trong những dòng thơ như thế.