Buzz
Nếu nhắc đến vùng Tây Ninh, du khách thường nghĩ ngay tới các món đặc sản như thằn lằn núi Bà Đen, bánh tráng Trảng Bàng hay muối tôm… Ngoài ẩm thực phong phú, đây còn là nơi có nhiều lễ hội mang nét bản sắc văn hóa dân tộc, trong đó có Lễ Kỳ Yên. Hãy cùng Mytour.vn khám phá lễ hội đặc sắc của người dân Tây Ninh!
Tìm hiểu về Lễ Kỳ Yên ở vùng Nam Bộ
Lễ Kỳ Yên là một nghi lễ truyền thống của vùng Nam Bộ, đặc trưng cho nền văn hóa dân gian ở đây.
Lễ Kỳ Yên là một trong những nghi lễ cầu an, tế thần Thành hoàng lớn nhất trong năm của các làng ở vùng Nam Bộ. Tín ngưỡng thờ Thành hoàng làng rất phổ biến trong văn hóa dân gian Việt Nam. Thần Thành hoàng là một vị thần bản mệnh, là trung tâm tâm linh của cộng đồng làng. Mỗi năm, Lễ Kỳ Yên được tổ chức 2 lần: Lễ Thượng Điền sau khi thu hoạch xong và Lễ Hạ Điền khi bắt đầu gieo. Tùy theo địa phương, 2 lễ này có thể tổ chức cách riêng biệt hoặc kết hợp.
Theo truyền thuyết của người dân Tây Ninh, Bình Tịnh – Phước Lộc là vùng đất đầu tiên được khai phá ở địa phương này. Do đó, làng Bình Tịnh và làng Gia Lộc ở huyện Trảng Bàng được coi là 2 làng cổ nhất tại vùng đất này. Trong quá trình khai hoang, xây dựng ấp làng, ông Đặng Văn Trước được coi là người có công lớn. Do đó, cả làng đã cùng nhau xây đền thờ ông là Thành hoàng làng, thờ tại đình Gia Lộc để tôn vinh công lao của ông.
Lễ Kỳ Yên là ngày giỗ của làng, mang ý nghĩa cầu bình an, mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cầu cho làng thịnh vượng, giàu có. Đây là dịp mọi người trong làng tụ họp, chia sẻ những câu chuyện gia đình cùng nhau.
Lễ Kỳ Yên của người dân Nam Bộ được tổ chức linh đình
1.2 Nguồn gốc của Lễ Kỳ Yên
Lễ Kỳ Yên đã tồn tại từ lâu trong nghi lễ thờ cúng của người Việt. Trong quá khứ, khi di cư vào phương Nam, người dân đã phải đương đầu với thiên nhiên khắc nghiệt và nhiều hiểm nguy. Vì vậy, để mong đời sống yên bình, đầm ấm, họ thường tổ chức lễ cúng cầu an tại các đình thờ, gửi trao niềm tin vào các vị thần linh. Dần dần, vùng Nam Bộ hình thành nên Lễ Kỳ Yên, là một trong những lễ hội cổ xưa nhất, phản ánh rõ nét văn hóa làng xóm của người dân Nam Bộ và cả người Việt.
Đây là lễ hội cầu bình an và ấm no cho cuộc sống
Thời gian và địa điểm tổ chức Lễ Kỳ Yên tại đình Gia Lộc, Tây Ninh
Từ ngày 14 đến 16 tháng 3 âm lịch hàng năm, người dân địa phương tổ chức Lễ Kỳ Yên tại đình để kỷ niệm ngày mất của ông cũng như cầu cho mưa thuận gió hòa, cuộc sống an lành, mùa màng bội thu. Lễ hội diễn ra tại đền Ông cả Đặng Văn Trước và đình Gia Lộc. Theo truyền thống, từ năm 1926 đến nay, Lễ Kỳ Yên luôn được tổ chức, trở thành một nét văn hóa tín ngưỡng đặc trưng của người dân Trảng. Đây là một trong những lễ hội Tây Ninh đặc sắc mà bạn nên tham gia để trải nghiệm.
Lễ Kỳ Yên tại đình Gia Lộc, Tây Ninh được tổ chức rất trọng đại
Các hoạt động chính của Lễ Kỳ Yên tại đình Gia Lộc
3.1 Phần lễ trang trọng tại đình Gia Lộc
Lễ Kỳ Yên thường kéo dài trong 3 ngày, bao gồm 2 phần lễ và hội. Trong phần lễ, có các nghi thức như rước sắc thần về đình, dâng hương, rượu và trà. Sau đó, cầu nguyện và cảm tạ các thần Thành Hoàng, Tiên hiền, Hậu hiền, thần Nông, thần Hổ, ông Nam Hải, bà Ngũ Hành… đã ban phước cho cuộc sống của dân làng luôn trọn vẹn, hạnh phúc. Trong Lễ Kỳ Yên, phần lễ mang vai trò rất quan trọng và thường được tổ chức rất trang nghiêm. Những người tham gia vào nghi thức này thường là những bậc cao niên, người có chức vị cao hoặc uy tín trong vùng.
Lễ Kỳ Yên ở huyện Trảng Bàng sẽ diễn ra vào lúc 6 giờ sáng. Dân làng sẽ tổ chức lễ thỉnh sắc thần từ đền Ông cả về đình Gia Lộc. Kiệu trong nghi thức này được trang hoàng xa hoa, được sơn vàng bạc rực rỡ, được 8 người khiêng. Lễ thỉnh sắc thần là cách để người dân thể hiện lòng tôn kính, tự hào với Thành hoàng làng. Đoàn người tham gia lễ thỉnh sắc thần rất đông đúc, kéo dài hàng cây số. Đi đầu là các con lân, rồng hoành tráng, tiếp theo là ngựa có đai, phần yên được phủ vải đỏ, có cả lính thú dẫn đường.
Tiếp theo là lễ túc yết, được coi như nghi lễ xin ra mắt, yết kiến. Phẩm vật dâng lên bao gồm 2 con heo quay, 1 con heo sống để tưởng nhớ công lao của ông cha. Trong phần này, lễ thức quan trọng là lúc khấn nguyện, ngưỡng vọng với thần linh và Thành hoàng xã Gia Lộc - Ông cả Đặng Văn Trước. Sau đó là nghi lễ ẩm phước, phân phát lộc của các vị thần đến cho dân làng.
Lễ thỉnh sắc thần rất trang trọng và đông đúc người tham dự
Cầu nguyện với thần linh và Thành hoàng làng
3.2 Phần lễ hội ấm áp trong Lễ Kỳ Yên
Điều đặc biệt của Lễ Kỳ Yên là phần lễ hội. Thường thì, các hoạt động múa lân, múa rồng, trò chơi dân gian… được tổ chức rất hoành tráng, làm cho phần lễ hội thêm đặc sắc. Bên cạnh việc cầu phước tài lộc, đây cũng là dịp để bạn tìm hiểu và gìn giữ truyền thống lịch sử của ông cha thời khai hoang lập ấp. Đặc biệt, bạn có thể thưởng thức các tiết mục nghệ thuật hát bội, cải lương đặc sắc. Trong Lễ Kỳ Yên, nghệ thuật biểu diễn không chỉ mang tính giải trí mà còn là phần không thể thiếu trong nghi lễ. Vai trò của người biểu diễn là thay mặt thần linh và khán giả để bày tỏ cảm xúc khen chê bằng tiếng trống. Đến với phần hội, bạn có cơ hội trải nghiệm nhiều trò chơi dân gian của vùng Nam Bộ và những hoạt động đặc sắc chỉ có tại Tây Ninh như chọi gà, kéo co, nhảy bao bố, thi kết hoa, trái, làm bánh tráng phơi sương, nấu bánh canh Trảng Bàng…
Lễ cúng đình là cách thể hiện lòng biết ơn và sự gắn kết chặt chẽ trong cộng đồng người dân ở xã Gia Lộc, huyện Trảng Bàng. Không chỉ vậy, Lễ Kỳ Yên còn giữ lại các nghi lễ cổ xưa và giá trị truyền thống của dân tộc. Hằng năm, vùng đất Trảng Bàng - Tây Ninh tổ chức Lễ Kỳ Yên rất long trọng, thu hút đông đảo người dân trong vùng cũng như khách du lịch. Ngoài tháp cổ Bình Thạnh, Lễ Kỳ Yên ở đình Gia Lộc cũng là một hoạt động du lịch thú vị khi bạn đặt chân đến Tây Ninh.
Biểu diễn hát tuồng đặc sắc trong Lễ Kỳ Yên
Tiết mục hát bội được chuẩn bị công phu
Màn múa lân sôi động, huyền nhiệp trong phần hội
Trên đây là những thông tin về Lễ Kỳ Yên ở vùng đất Tây Ninh mà cẩm nang du lịch của Mytour.vn muốn chia sẻ với bạn. Đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá và trải nghiệm lễ hội độc đáo của người dân đất Trảng Bàng nhé!
Gia Mẫn
Nguồn: Tổng hợp
