Ngày kiêng gió, cộng đồng Dao Đỏ tụ tập gia đình, phụ nữ đắm chìm trong nghệ thuật thêu thùa, còn đàn ông học chữ Nho.
Ngày độc đáo của người Dao Đỏ khi kiêng gió ở Sa Pa
Lễ kiêng gió truyền thống của người Dao Đỏ diễn ra vào ngày 20/1 Âm lịch. Trong dịp này, mọi người ở trong nhà, tránh mọi hoạt động sản xuất với niềm tin rằng “làm bất cứ điều gì thì thần gió cũng sẽ phá hủy, không mang lại kết quả tích cực”.
Ngày trước lễ kiêng gió, người Dao Đỏ leo núi để tìm lá chít làm bánh chưng. Họ tin rằng lá chít có khả năng chống gió và mang lại may mắn. Tuy nhiên, lá chít chỉ mọc ở những vùng có khí hậu thuận lợi như Tả Giàng Phình (Sa Pa), nơi lá chít chỉ nở trên những ngọn núi cao.

Để có chiếc bánh chưng hoàn hảo, người Dao Đỏ phải chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu bao gồm lá chít, thảo quả khô, thịt lợn, nếp, một ít muối, và rơm đã được đốt cháy để tạo màu đen cho bánh chưng. Theo quan niệm, bánh không nên có màu trắng vì đó là biểu tượng không may mắn.
Đầu tiên, thảo quả khô được nướng chín dưới bếp than hồng, sau đó giã nhuyễn. Nếp được vo kỹ trước khi gói cùng thịt lợn và rơm tro. Hỗn hợp tro-nếp tạo màu đen cho bánh chưng, được gói bên trong lá chít theo cách truyền thống.
Chiều 19/1 Âm lịch, mọi gia đình đồng loạt gói và nấu bánh chưng. Chiếc bánh cuối cùng không dành cho trẻ em, vì tin rằng ăn chiếc bánh này sẽ mang lại may mắn cuối cùng. Nó được đánh dấu và treo lên cửa chính, còn những chiếc khác được để trong tủ thức ăn hoặc tặng người thân.

Buổi tối, lá chít dư thừa được sử dụng để đắp đường chắn gió trên đường. Ba lá chít đặt giữa đường với một hòn đá chặn, thực hiện tại các con ngõ xung quanh nhà.
Sáng 20/1 Âm lịch, gia đình sẽ tụ tập tại nhà họ. Nếu sống chung với gia đình vợ, cặp vợ chồng sẽ về nhà của vợ để thực hiện lễ kiêng gió.
Mỗi gia đình chuẩn bị mâm cơm với các món truyền thống như thịt lợn, gà, canh cải, bánh chưng và rượu để mời khách. Họ ngồi quây quần bên bàn, thưởng thức rượu và chia sẻ những câu chuyện thú vị về truyền thống và cuộc sống hàng ngày.

Trong ngày kiêng gió, phụ nữ trong gia đình rủ nhau thêu thùa. Mặc dù bận rộn, nhưng họ tranh thủ hoàn thành những chiếc áo, quần đã bắt đầu từ trước để kịp thời gian lễ.
Trang phục truyền thống của người Dao Đỏ tại Sa Pa với sự thêu chỉ tinh xảo màu vàng, từng đường kim được thực hiện với sự công phu và tỉ mỉ. Dưới ánh đèn, những phụ nữ làm việc với đầy năng lượng, kết hợp cùng tiếng cười phô diễn.
Ngày này, đàn ông tập trung ở nhà để học chữ Nho. Những cuốn sách có tuổi đời hàng trăm năm được chuyển giao từ đời này sang đời khác. Họ ngồi cùng nhau, đọc chữ Nho với giọng đọc lớn. Sau đó, họ sử dụng bút lông để viết lại, đảm bảo không quên mặt chữ nào.
Theo Bài viết của Huỳnh Kiên trên Vnexpress
***
Tham khảo: Hướng dẫn du lịch từ Mytour
MytourTháng Tư, 8 năm 2019