Hôm nay, chúng tôi muốn giới thiệu đến tất cả các bạn một số bài văn mẫu lớp 7: Phân tích truyện Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu, một tài liệu hữu ích được chia sẻ ở đây.
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu là tác phẩm mà Bác Hồ đã viết khi Phan Bội Châu bị bắt ở Trung Quốc vào năm 1925. Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về tác phẩm này, chúng tôi muốn mời bạn đọc tham khảo dàn ý chi tiết và một số bài văn mẫu lớp 7: Phân tích truyện Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
Dàn ý Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
I. Khai mạc:
- Tổng quan về tác giả Nguyễn Ái Quốc (các đặc điểm chính của cuộc đời, sự nghiệp văn chương…).
- Giới thiệu về tác phẩm “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” (ngữ cảnh sáng tác, tóm tắt nội dung và giá trị văn học…).
II. Nội dung chính:
1. Lời cam kết của Va-ren với Phan Bội Châu
- Cam kết của Va-ren: Va-ren hứa sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu một cách bán chính thức.
⇒ Lời hứa mơ hồ, mang tính chất hài hước và lố bịch.
- Ý định thực sự của lời hứa: Ông chỉ muốn chăm sóc cho đến khi ông đạt được sự ổn định và hạnh phúc tại đó.
⇒ Ông coi việc ổn định công việc và vị trí của mình là quan trọng hơn việc giữ lời hứa.
- Nhận xét của tác giả: Liệu Toàn quyền Pháp Va-ren sẽ “chăm sóc” vụ ấy vào thời điểm nào và bằng cách nào.
⇒ Sử dụng nhiều câu hỏi, thể hiện sự châm chọc, chế nhạo từ phía tác giả.
2. Cuộc gặp giữa Va-ren và Phan Bội Châu
- Sự giới thiệu về hai nhân vật bởi tác giả mang tính đối lập rõ ràng, nhấn mạnh tính cách của mỗi người:
+ Va-ren: người phản bội tư tưởng cộng sản ở Pháp, kẻ đã từ bỏ quá khứ, từ bỏ niềm tin, từ bỏ cả giai cấp của mình.
⇒ Một kẻ hèn nhát, phản bội.
+ Phan Bội Châu: hy sinh tất cả, từ gia đình đến tài sản, để không chịu thấy sự xâm lược của kẻ thù, sống xa xứ, rơi vào những bẫy của thực dân, bị kết án tử hình trong vắng mặt…
⇒ Một tù nhân, một nhà lãnh đạo cách mạng lớn lao
- Cuộc gặp giữa Va-ren và Phan Bội Châu:
+ Va-ren: nói một mình: đề xuất thả Phan Bội Châu với điều kiện phải trung thành, hợp tác với Pháp, khuyên Phan Bội Châu từ bỏ lý tưởng, liên minh với Va-ren.
⇒ Va-ren là kẻ mưu mô, lừa dối.
+ Phan Bội Châu: im lặng.
3. Tư duy của Phan Bội Châu
- Giữ im lặng, không phản ứng trước lời nói của Va-ren.
- Một chút nhấc mép, rồi lại trở về bình thường, điều này chỉ xảy ra một lần.
- Mỉm cười nhẹ nhàng, tinh tế và im lặng, như cánh ruồi nhẹ nhàng di chuyển.
⇒ Thái độ bất ngờ, coi thường và tính cách mạnh mẽ, kiên cường, không khuất phục của người bị giam giữ.
III. Kết luận:
- Tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
+ Nội dung: “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” đã miêu tả rõ hai nhân vật đại diện cho hai phe phái đối lập ở Việt Nam thời thuộc Pháp.
+ Nghệ thuật: sử dụng phương pháp tương phản, đối lập, văn phong sắc sảo, hóm hỉnh, khả năng sáng tạo, hư cấu…
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu - Mẫu 1
Nguyễn Ái Quốc khi ở Pháp đã sáng tác một số truyện kí bằng tiếng Pháp như Vi hành, Lời than vãn của bà Trưng Trắc, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu... Những tác phẩm này mang nhiều giá trị tri thức và tính hiện đại, thể hiện quan điểm sử dụng văn chương để phục vụ chính trị và dân tộc.
Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu được đăng trên báo Người cùng khổ số 36 - 37 vào tháng 9, 10 - 1925. Truyện bao gồm ba cảnh: cảnh 1, Va-ren đến Sài Gòn được tay chân đón rước linh đình; cảnh 2, Va-ren dừng chân tại Huế được bù nhìn đãi yến và đeo mề đay Nam Long bội tinh; cảnh 3, Va-ren đến Hà Nội và gặp Phan Bội Châu đang bị thực dân Pháp giam giữ với án tử hình.
Cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu thể hiện sự sắc bén của ngòi bút châm biếm của Nguyễn Ái Quốc. Tác giả đã sử dụng kỹ thuật tương phản đối lập để tạo ra tính chiến đấu rõ ràng.
Va-ren đã tiếp cận “nơi đau khổ” nơi Phan Bội Châu “đang khóc lóc”. Va-ren được miêu tả là “người đã phản bội tư tưởng cộng sản ở Pháp, tên chính trị gia đã bị đồng môn đuổi ra khỏi tập đoàn, đã từ bỏ quá khứ, từ bỏ niềm tin, từ bỏ cả giai cấp của mình”... Phan Bội Châu được mô tả là “người đã hy sinh tất cả, từ gia đình đến tài sản”, phải “sống xa quê hương” để tìm cách cứu nước, bị thực dân “kết án tử hình vắng mặt”, đang bị “giam cầm” chờ ngày bị “thảy máy”. Hai cái tôi đối đầu, một bên là “kẻ phản bội nhục nhã”, một bên là “người hùng, người thánh, người hy sinh cho sự độc lập, được 20 triệu con người trong vòng nô lệ tôn thờ.”. Tác giả Nguyễn Ái Quốc thể hiện rõ ràng thái độ yêu, ghét, tôn trọng và khinh bỉ, không có gì do dự.
Bằng sức tưởng tượng phi thường, tác giả đã phơi bày sự xảo trá, giả dối, và sự dụ dỗ, mua chuộc của kẻ thực dân tâm hồn ngấm ngầm! Va-ren 'tự tin đưa tay bắt tay Phan Bội Châu trong nhà tù tối om'. Va-ren dụ dỗ Phan Bội Châu phải 'trung thành', 'hợp tác', 'liên minh' với Pháp vì 'sự tiến bộ và công lý'. Hắn khuyên người lãnh đạo cách mạng Việt Nam không 'kích động' dân chúng chống lại Pháp... Hắn tự hào tại Đông Dương với 'đất nước dân chủ... nhờ Chúa, rất tốt!'... Cuối cùng, hắn tự bộc lộ chân tướng là một kẻ phản bội, một kẻ tham vọng: 'Ông hãy nhìn tôi này, ông Phan Bội Châu! Trước tôi là Đảng viên xã hội đấy và giờ đây tôi làm Toàn quyền!...'.
Trái lại, trong cuộc gặp gỡ đó, Phan Bội Châu thể hiện sự chủ động 'im lặng, dửng dưng', 'mỉm cười kín đáo...'. Đặc biệt trong 'sự kiện tái viết', tác giả tuyên bố rằng một nhân chứng khẳng định 'Phan Bội Châu đã mặt dày nhổ vào mặt Va-ren'. Một hành động phỉ báng. Người Toàn quyền 'thành kính' đã bị xẻo mũi!
Tác giả Nguyễn Ái Quốc viết truyện này không chỉ nhằm mục đích ca ngợi Phan Bội Châu 'một danh nhân' mà còn yêu cầu ân xá cho ông, đồng thời vạch trần sự xảo quyệt, bẩn thỉu của kẻ Toàn quyền Va-ren riêng và đám thực dân Pháp chung.
Giọng văn chỉ trích châm biếm đầy sự khinh bỉ. Một phong cách viết ngắn gọn, tạo ra các tình huống độc đáo về cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu. Trang văn của tác giả Nguyễn Ái Quốc trở thành một thanh kiếm chống lại thực dân, chống lại kẻ thù xâm lược! Vô cùng sắc bén!
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu - Mẫu 2
Dòng văn học Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945, truyện ngắn Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu của Nguyễn Ái Quốc mang một màu sắc và điệu văn độc đáo: viết bằng chữ Pháp, xuất hiện tại Pháp, mang tính chiến đấu cao và bút pháp tinh tế, thể hiện sự hiện đại.
Trong khi nhiều tác giả trong nước chỉ trích các thực dân với sự ươn hèn, để dân chúng chịu đói (như Phạm Duy Tốn, Nguyễn Bá Học), hoặc truyền tải tâm sự yêu nước, lo lắng đời sống tĩnh lặng, mơ hồ (như Tản Đà, Trần Tuấn Khải) thì Nguyễn Ái Quốc mạnh mẽ chỉ trích sự thực dân xâm lược tàn bạo, bộc lộ lòng yêu nước, căm ghét kẻ thù mạnh mẽ, mãnh liệt. Tâm trạng người viết rõ ràng. Vì vậy, dù được xuất bản ở nước ngoài, viết bằng tiếng nước ngoài, nhưng truyện ngắn Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu này, cùng với nhiều tác phẩm khác mà Bác Hồ viết dưới bút danh Nguyễn Ái Quốc, vẫn mang giá trị như một phần của văn học Việt Nam chân chính, góp phần làm phong phú thêm dòng chảy của văn chương dân tộc. Đọc truyện, chúng ta cảm nhận rõ ràng hai hình tượng nhân vật đối lập nhau: Đó là những nhân chứng lịch sử và những con người...
Đầu tiên là hình tượng nhân vật Va-ren - một chính trị gia thực dân xảo quyệt, một kẻ phản bội nhục nhã. Ngay từ đầu truyện, Va-ren được giới thiệu như một kẻ có lời nói và hành động mập mờ nửa chính thức hứa... giả dụ biết giữ lời hứa... liệu quan Toàn quyền sẽ chăm sóc vụ ấy vào lúc nào và ra làm sao? Đó là những từ ngữ châm biếm, mỉa mai nhẹ nhàng! Và cũng từ đó tác giả định hình cho nhân vật hiện lên trong thời gian (khi nào) và mang những phẩm chất, tính cách cụ thể (làm sao).
Về thời gian ở Pháp, toàn quyền Va-ren chỉ muốn chăm sóc cụ Phan Bội Châu khi nào yên vị thực sự ở bên ấy đã. Nghĩa là hắn lo cho địa vị thật vững vàng trước đã. Hắn muốn tỏ rõ uy quyền thực dân với công chúng ở Đông Dương trước đã. Còn Phan Bội Châu ra sao, hãy đợi đấy! Do đó, sau khi rời nước Pháp với lời hứa nửa chính thức sẽ chăm sóc cụ Phan Bội Châu, toàn quyền Va-ren đã làm một chuyến đi dễ dàng, vừa đi vừa thưởng thức, thưởng thức những đặc sản ngon lạ, thưởng thức những lời nói, cử chỉ khen ngợi, tâng bốc của đám tay sai cấp dưới. Tác giả sử dụng ngòi bút kể chuyện, xen kẽ miêu tả, đối chiếu bằng điệp ngữ và những câu văn dài miêu tả chuyến đi của Va-ren thành bốn đoạn. Đoạn đầu tiên: trên tàu 4 tuần lễ. Trong bốn tuần lễ đó Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù. Đoạn thứ hai: Va-ren đến Sài Gòn, thực hiện 'một cuộc tuần du linh đình'... Trong khi đó Phan Bội Châu vẫn nằm tù. Tới Huế - đoạn thứ ba: Va-ren tham gia yến tiệc, rồi được gắn phần chương thật hoành tráng, náo nhiệt. Trong khi đó Phan Bội Châu vẫn nằm tù... và đến Hà Nội - đích... những trò lố chính thức, ... đã diễn ra. Do đó, Va-ren là kẻ chỉ biết hứa hẹn - hắn không quan tâm chút nào tới Phan Bội Châu, cũng như là một viên quan mặc cả công việc. Bản chất của Va-ren là một kẻ hám quyền lợi, thích thú với sự sung sướng. Chúng ta hãy lắng nghe nhà văn vạch trần cái bản chất xấu xa, tầm thường đó của Va-ren qua hai chặng dừng chân công cán ở Sài Gòn và ở Huế.
Tới Sài Gòn, Va-ren bị cuốn vào một vòng quay không ngừng, bị kéo lê, cạnh tranh, được an ủi trong một thế giới hỗn độn - những buổi tiếp đãi, những lời chúc phúc, những lời khen ngợi. Tiếp theo là một cuộc tham quan - đi dạo qua các con phố - để tiếp tục được chào đón, khen ngợi, được thưởng thức niềm tự hào trước cảnh sắc sôi động - tác giả gọi là sức hút kỳ diệu của mảnh đất mà nước Pháp đã thống trị. Rồi dừng chân ở Huế. Va-ren tiếp tục nhận được sự mời gọi ấm áp của quan vua nhà Nguyễn. Kể về những sự chào đón này, tác giả sử dụng ngòi bút vui vẻ. Câu văn nhảy múa, chuyển động, hóm hỉnh, vừa nghiêm túc vừa đùa cợt, vừa sâu sắc vừa lông lốc. Bản chất thực sự của Va-ren dần dần lộ ra. Dưới ánh nhìn của người dân Sài Gòn, người toàn quyền - người lo lắng, gây cười. Ông ta mang cái mũ hai sừng trên đầu... Chiếc áo dài xinh đẹp đấy nhỉ? Đôi bắp chân ông ta bọc ủng... Râu rậm, ánh mắt sâu... Từng chi tiết, từng nét qua lời bình của một đứa trẻ, sau đó là lời khen ngợi của một cô con gái, lời khen ngợi của một bác tài xế taxi và đặc biệt là lời phê phán, đánh giá của một nhà sư, bức tranh về toàn quyền Va-ren trở nên rõ ràng như một mớ lịch sử, phức tạp; đầu giống con vật (có hai sừng), chiếc áo dài đẹp phô ra vẻ quyến rũ của một phụ nữ (chiếc áo dài xinh đẹp đấy nhỉ), đôi bắp chân bọc ủng giống như một anh lính cứng rắn (đôi bắp chân ông ta bọc ủng). Và điểm nổi bật: Va-ren chỉ là kẻ tàn bạo vô lương (râu rậm, ánh mắt sâu). Trong cuộc gặp gỡ với triều đình An Nam tại Huế, bản tính tinh thần của Va-ren hiện ra, cũng rất rõ ràng: Hoàng thượng mời ông Va-ren thăm hoàng cung, và ông Va-ren sẽ... thỉnh ông dự tiệc, và ông... sẽ ăn. Ông cài cái huy hiệu Nam Long lên ngực... Và đây là ông Va-ren được gắn mắt. Chúng ta nghĩ rằng vị toàn quyền đó dễ tính, mời đến đâu, sẵn sàng đi đến đấy, mời ăn gì sẵn sàng ăn ngay, tặng gì sẵn sàng nhận luôn. Không, sự 'dễ tính' ấy bộc lộ một thói tham lam, thèm ăn, ham muốn danh vọng rất đáng ghét. Câu văn trở nên hài hước vì nó miêu tả một cuộc gặp gỡ hài hước trong đó người đến thăm, người đón tiếp đều là những người vô trách nhiệm, những diễn viên của một vở hài kịch. Ý nghĩa châm biếm, chỉ trích của văn của Nguyễn Ái Quốc rất sâu sắc, mạnh mẽ!
Tới Hà Nội - điểm cuối cùng của cuộc hành trình quan trọng - các trò lố chính thức của Va-ren mới bắt đầu, bộ mặt giả vờ, xảo quyệt của nhà lãnh đạo thực dân mới bắt đầu lộ diện. Bằng cách sử dụng sức mạnh của trí tưởng tượng, người đọc được dẫn vào cổng nhà tù chính trị, đến nơi mà những người anh em của chúng ta đang chịu đau đớn. Ôi, đó là một tấn kịch, tác giả đã nói như vậy. Nếu những cảnh trước đó là... hài kịch thì ở đây, tấn kịch diễn ra vừa hài hước, vừa bi thảm. Bức màn chưa được mở ra. Tác giả viết một phần giới thiệu ngoại đề để tóm tắt tiểu sử tiêu cực của Va-ren, đồng thời ca ngợi phẩm chất anh hùng của Phan Bội Châu, về Va-ren, chúng ta đọc những dòng chữ u ám, u sầu, những dòng chữ đen đọc về con người đã phản bội, kẻ đã bị bạn bè trục xuất... người đã từ bỏ quá khứ, từ bỏ niềm tin, những trò lố diễn ra trong buổi gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu. Trong cuộc gặp gỡ này, Va-ren tỏ ra là người tham lam, cao ngạo, không khoan nhượng. Tôi đưa tự do đến cho ông đây. Ông tuyên bố, sau đó đặt chiếc còng nặng lên cổ tù nhân... Chỉ vậy thôi, Va-ren đặt chiếc huy hiệu tự do trước mặt đối thủ, sau đó... tấn công, áp đặt, thuyết phục... bằng những lời nói vòng vo, cảm động, khiếm nhã, lúc châm chọc, lúc chúc phúc... Đúng là giọng điệu của một kẻ hề. Va-ren nói gì? Trước hết, Va-ren đàm phán với Phan Bội Châu về ý nghĩa của Tự do. Một bên hắn hứa sẽ trao tự do cho Phan Bội Châu nhưng yêu cầu hắn phải từ bỏ mọi dự định... không khuyến khích người dân... hợp tác với người Pháp. Do đó, Va-ren không 'trân trọng' Phan như hắn đã nói! Trên thực tế, hắn đã cám dỗ những chiến binh mạnh mẽ, kiên cường... đầu hàng, phản lại lý tưởng chiến đấu cả đời... Lời nói của Va-ren nghe có vẻ ngọt ngào. Đó là lời ngọt có chứa chất độc của kẻ phản bội. Sau đó, Va-ren đề cập đến những tên tuổi, những nhà chính trị nổi tiếng... về việc phản bội. Từ Nguyễn Bá Trạc - người Việt Nam - đến những “Guy”, những “A - lếch”, những “An - be”, “Pôn”... người Pháp. Cuối cùng, hắn khoe về sự thành công, sự tiến bộ của bản thân: Trước đây là đảng viên Xã hội, bây giờ là toàn quyền... một cách trơ trẽn, vô trách nhiệm, hề hại là kẻ cầm quyền thực dân Pháp tôn thờ sự phản bội, dùng sự phản bội làm chuẩn mực để ca ngợi những nhân cách xấu xa. Do đó, tất cả những lời nói của Va-ren rơi vào tai Phan Bội Châu như 'nước đổ lá lạc' có nghĩa là bị bỏ qua, vô giá trị. Tất cả những thái độ 'nhiệt tình, chân thành' của kẻ phản bội khiến Phan Bội Châu đứng ngồi không yên, hoặc chỉ nhếch môi lên một chút. Hoặc phát tiếng cười sảng khoái trước mặt Va-ren.
Ngày càng gần cuối truyện, nhân vật Va-ren thể hiện rõ hơn bản chất xấu xa của mình. Những trò lố của hắn đã phơi bày bộ mặt của kẻ chính trị thâm độc, kẻ phản bội nhục nhã. Nguyễn Ái Quốc mô tả chân dung Va-ren bằng cách sử dụng ngòi bút lạnh lùng, hóm hỉnh, thông minh, sắc sảo. Đó là ngòi bút sắc bén, hiện đại, kết hợp sức mạnh của văn hóa phương Tây sôi nổi và văn hóa phương Đông sâu thẳm. Ngày càng gần cuối, mọi thứ trở nên sâu sắc hơn.
Miêu tả thái độ và cử chỉ của Phan Bội Châu trước những lời lố bịch của Va-ren, tác giả đã đánh thẳng vào mắt kẻ thù - kẻ thù của ông Phan, kẻ thù của cả dân tộc - những đòn trí mạng. Đó là thanh gươm sắc bén mà thanh niên yêu nước đã vung lên trong cuộc chiến đấu đầu tiên chống ngoại xâm vì độc lập tự do dân tộc.
Những trò lố giữa Va-ren và Phan Bội Châu - Mẫu 3
Những trò lố giữa Va-ren và Phan Bội Châu là một tác phẩm kí xuất sắc của Nguyễn Ái Quốc khi hoạt động ở Pháp. Thông qua cuộc gặp gỡ tưởng tượng giữa một vị toàn quyền xảo quyệt và một nhà cách mạng vĩ đại, Nguyễn Ái Quốc lặng lẽ chỉ trích bản chất giả dối của chủ nghĩa thực dân và tôn vinh khí phách của anh hùng dân tộc Phan Bội Châu.
Tác phẩm được viết ngay sau khi nhà cách mạng Phan Bội Châu bị bắt (18-6-1925) ở Trung Quốc và trở về giam giữ tại Hỏa Lò – Hà Nội và sắp bị xử án. Phong trào đấu tranh để yêu cầu thả ông Phan diễn ra sôi nổi ở trong nước. Cũng vào thời điểm này, Va-ren chuẩn bị sang Đông Dương để nhậm chức. Chưa có bằng chứng nào cho biết Va-ren đã thăm ông Phan trong nhà tù.
Phan Bội Châu (1867 – 1940), biệt hiệu Sào Nam, quê quán ở làng Đan Nhiễm, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, là nhà yêu nước, nhà cách mạng lớn nhất của dân tộc Việt Nam trong hơn hai mươi năm đầu thế kỷ XX. Ông cũng là một nhà văn, nhà thơ lớn với một tác phẩm sáng tác đa dạng, viết bằng chữ Hán, chữ Nôm và chữ quốc ngữ, hầu hết đều bao gồm tình yêu nước và lòng trung thành với dân tộc...
Các tình tiết trong câu chuyện là thành quả của trí tưởng tượng phong phú của tác giả. Nguyễn Ái Quốc đã viết truyện ngắn này để rõ ràng phê phán chủ trương bịp bợm của chủ nghĩa thực dân Pháp và vạch trần những trò lừa đảo, lố bịch của Va-ren. Tác phẩm góp phần vào phong trào đòi thả nhà cách mạng Phan Bội Châu. Đồng thời, đó cũng là một bài ca ca ngợi vị lãnh tụ yêu nước Phan Bội Châu và ngầm thể hiện tình cảm yêu nước của tác giả.
Tiêu đề 'Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu' có ý nghĩa rất sâu sắc. 'Những trò lố' là những trò lừa, trò hề, trò cười. Tiêu đề khơi gợi sự hấp dẫn, thu hút sự tò mò của người đọc.
Tiêu đề cũng thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm: Phơi bày bộ mặt xảo trá, lố bịch của Va-ren, hé mở cho người đọc thấy rằng những âm mưu mà Va-ren thực hiện với Phan Bội Châu là những trò lừa dối, trò hề, trò cười. Tiêu đề cũng thể hiện sự đối lập, tương phản giữa hai nhân vật chính trong truyện ngắn.
Nghệ thuật diễn biến của tác giả trong văn bản rất sống động. Văn bản kể lại toàn bộ cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu trong nhà lao Hỏa Lò. Cuộc gặp gỡ đó diễn ra như một vở hài kịch, với Va-ren như một diễn viên chính, một con rối, tự tin, trơ trẽn, thao thức. Hắn cố gắng trình bày tài năng diễn thuyết và dồn hết tâm huyết hi vọng thuyết phục đối phương theo con đường phản bội của mình. Trong khi đó, Phan Bội Châu lại không mảy may nói một lời nào.
Kết quả thế nào? Độc giả hồi hộp chờ đợi, còn tác giả thì không hề bày tỏ một cách rõ ràng, mà chỉ tiết lộ bí mật thông qua nhận xét khách quan của một số nhân vật chứng kiến cuộc gặp gỡ. Đặc biệt là lời bình luận của nhân vật được đặt ở phần tái bút đã có sức thuyết phục lớn, trong khi tác giả dường như không hé lộ bất kỳ cảm xúc hay thái độ gì...
Toàn bộ câu chuyện là một hành trình chỉ diễn ra trong tưởng tượng của Nguyễn Ái Quốc, nhưng qua cách kể chuyện độc đáo của tác giả, chúng ta như thấy từng bước đi của Va-ren hiện lên một cách rõ ràng và sống động trước ống kính của một phóng viên thời sự thông minh, nhanh nhẹn, nhạy bén và sắc sảo.
Nhân vật Va-ren và Phan Bội Châu được xây dựng theo một mối quan hệ đối lập, tương phản rất mạnh mẽ. Ở mỗi nhân vật, tác giả giới thiệu một cách khác nhau:
Va-ren là hình tượng của một người đã phản bội tầng lớp công nhân Pháp, một kẻ đã bị đồng bọn trục xuất khỏi tổ chức, một kẻ đã bỏ rơi quá khứ, bỏ rơi niềm tin, bỏ rơi cả tầng lớp của mình. Hắn thực sự là một kẻ phản bội đê tiện. Hắn là kẻ vô luân, nhưng lại nắm giữ quyền lực. Va-ren nói rất nhiều, hắn muốn làm mất lòng kiên định và tinh thần của nhà cách mạng Phan Bội Châu.
Ngược lại, Phan Bội Châu xuất hiện với hình ảnh của một người đã hy sinh cả gia đình và tài sản để tránh khỏi sự truy sát của kẻ xâm lược, sống xa quê hương, luôn bị chúng săn đuổi. Ông luôn rơi vào ngàn vạn cạm bẫy, bị chúng kết án tử hình vắng mặt. Ông xứng đáng là một anh hùng, một thiên sứ, người hy sinh vì độc lập của hai mươi triệu con người bị chi phối.
Trong cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu, vị thế của mỗi người đều hoàn toàn đối lập và thậm chí đảo ngược. Vị thế của Va-ren, kẻ thống trị, đang dần suy tàn. Trong khi đó, Phan Bội Châu đang ở vị thế của anh hùng dân tộc, mỗi lần được nâng cao. Đối với lời mời gọi của Va-ren, Phan Bội Châu giữ im lặng. Mọi lời nói của Va-ren chỉ giống như 'nước đổ lá khoai'. Đó là thái độ không hợp tác và khinh bỉ tột độ.
Tác giả rõ ràng thể hiện thái độ khinh ghét đối với Va-ren và lòng ca ngợi, tôn sùng đối với Phan Bội Châu.
Ngay từ đầu câu chuyện, bản chất của Va-ren đã được tiết lộ qua lời 'nửa chính thức hứa' của hắn dưới sức ép của công luận Pháp và Đông Dương. Điều đó thật khó tin. Một nửa lời hứa thì sao có thể được gọi là hứa hẹn. Nhưng hắn lại đưa ra trước công luận. Và điều đó còn được nói dưới giọng lưỡi của một vị Toàn quyền Đông Dương...
Sau đó, tác giả bày tỏ quan điểm của mình: việc sử dụng từ 'chăm sóc' được đặt trong ngoặc kép có ý định rõ ràng. Tất cả những điều đó phần nào tạo nên hình ảnh của Va-ren là một kẻ mặc chiếc mũ cao áo dài lộng lẫy nhưng tính cách thì xảo trá, đầy cơ hội.
Thật đúng như vậy, sau lời hứa, hành động của Va-ren trở nên cực kỳ buông lỏng 'chăm sóc cho tới khi thực sự hoàn toàn an tâm ở bên kia đã', 'và hành trình từ Mác-xây đến Sài Gòn kéo dài khoảng bốn tuần lễ'. Liệu có phải sự chậm trễ ấy là để cố ý kéo dài thời gian Phan Bội Châu bị giam cầm, bị tra tấn lâu hơn?
Tất cả bí mật của Va-ren chỉ được tiết lộ rõ ràng và cụ thể trong trò lừa dối chính thức của hắn, khi hắn đối diện với Phan Bội Châu. Hắn bước vào nhà tù với lời nói mạnh mẽ: 'Tôi đem lại tự do cho ông!'. Nhưng cùng với lời nói của một thiên sứ là một hành động rất xấu xa 'tay phải bắt Phan Bội Châu, còn tay trái thì nâng cái gông to kệch đang xiết chặt Phan Bội Châu trong nhà tù ảm đạm'. Có phải, với lời nói và hành động đó, Va-ren đã lộ ra bản chất của sự tự do mà hắn mang lại cho người khác là sự giả dối, là sự áp bức và cướp đoạt tàn bạo? Những lời nói và hành động đó đã chỉ ra rằng hắn là một kẻ hai mặt, tàn ác, đê tiện và đê hèn.
Tuy nói mạnh mẽ và hùng hồn nhưng bây giờ hắn lại như một người phụ nữ mảnh mai: 'Nhưng nếu có điều kiện, tôi muốn ông cam kết với tôi rằng...'. Hắn bây giờ đã mất phong thái và tự tin, giả vờ khen ngợi Phan Bội Châu rồi đặt ra một loạt câu hỏi phản đối liên tục nhằm làm mất tinh thần của nhà cách mạng. Sau đó, Va-ren cố gắng dẫn dắt bằng cách sử dụng hàng loạt câu nói như 'hãy...', 'đừng cố gắng kích động...', 'hãy bảo họ...'.
Va-ren tưởng tượng một tương lai tươi sáng cho đất nước và cho chính mình! Bằng cách sử dụng những lời đả kích, Va-ren đang cố gắng rơi vào bẫy của đối thủ. Hắn cố gắng lừa dối để dẫn Phan Bội Châu vào một cái bẫy lớn hơn, cái bẫy của một quốc gia nô lệ vĩnh viễn. Và hắn tin rằng hắn đã thành công, hoặc giả vờ rằng hắn có thể hoàn thành phần diễn thuyết mà hắn đã chuẩn bị. Va-ren làm mẫu. Hắn là biểu hiện tối kỵ của sự lừa dối quốc gia. Điểm cao trào của sự lố bịch cũng nằm ở đây.
Tác giả đã sử dụng một cách tài tình để phơi bày bản chất thực sự của Va-ren. Tất cả lời nói của hắn đã tự tiết lộ chân dung của mình. Hắn kiêu ngạo và tự phụ. Hắn kiêu căng vì hắn là một kẻ phản bội nhục nhã, kinh tởm đã đốt cháy những gì mà mình đã tôn thờ và vẫn tiếp tục tôn thờ những gì mà mình đã đốt cháy. 'Trước đây, tôi là một đảng viên Xã hội, và bây giờ tôi làm Toàn quyền...'
Như vậy, để đạt được vị trí Toàn quyền, hắn đã sẵn sàng hi sinh cả niềm tin, danh dự và cả lý tưởng sống của mình. Và bây giờ, để mua chuộc nhà cách mạng, hắn đã không ngần ngại sử dụng mọi thủ đoạn, kể cả việc tự làm mình thành trò hề. Bản chất vô liêm sỉ, đê tiện của Va-ren được tập trung thể hiện ở đây.
Tuy nhiên, dù có bài diễn thuyết hùng hồn và đầy tâm huyết, hắn lại đối mặt với sự im lặng của đối tác. Điều này khiến hắn hoàn toàn bị sốc. Hắn không thể hiểu được. Nhưng điều hắn nhận ra rõ nhất là hắn đã thất bại thảm hại.
Trong cuộc đối đầu giữa Va-ren và Phan Bội Châu, Va-ren đã nói hết, nhưng không ai quan tâm, không ai muốn nghe hắn. Hắn nói một cách tự kỷ mà không ai ngắt lời. Lời nói của Va-ren chỉ là sự độc thoại.
Sự thất bại của Va-ren được thể hiện một cách tinh tế qua ngôn ngữ của hắn. Ban đầu, hắn tự tin nói: 'Tôi đem tự do đến cho ông đây'. Nhưng sau đó, hắn trở thành một kẻ bất lương. Tại sao chúng ta phải tranh luận khi không ai quan tâm? Phan Bội Châu chỉ cần nhìn hắn một cái là đủ.
Trong cuộc gặp gỡ, Phan Bội Châu im lặng và không đáp lại lời nói của Va-ren. Mọi lời của hắn đều vô nghĩa. Phan Bội Châu chỉ cười khẩy và cuối cùng đã nhổ vào mặt Va-ren.
Những hành động này thể hiện sự kiêng nhẫn và sự khinh bỉ của Phan Bội Châu đối với Va-ren. Ông thể hiện lòng kiên định với lí tưởng và bản lĩnh của một người yêu nước.
...........................
Xin mời quý vị tham khảo chi tiết trong tập tin dưới đây!