Buzz
Trái phiếu doanh nghiệp (“TPDN”) là gì?
Định nghĩa: Trái phiếu là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 01 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành (TCPH).
Phân loại:
- Trái phiếu chuyển đổi: là loại trái phiếu do các công ty cổ phần (CTCP) phát hành, có thể chuyển đổi thành cổ phiếu thông thường của chính TCPH theo điều kiện đã được xác định trong phương án phát hành trái phiếu.
- Trái phiếu có bảo đảm: là loại trái phiếu được bảo đảm thanh toán toàn bộ hoặc một phần lãi suất và vốn khi đến hạn bằng tài sản của TCPH hoặc tài sản của bên thứ ba theo quy định của pháp luật về giao dịch bảo đảm; hoặc được bảo lãnh thanh toán theo quy định của pháp luật.
- Trái phiếu kèm chứng quyền: là loại trái phiếu được các CTCP phát hành kèm theo chứng quyền, cho phép chủ sở hữu chứng quyền được quyền mua một số cổ phiếu thông thường của TCPH theo điều kiện đã được xác định trong phương án phát hành trái phiếu.
- Trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền hoặc không có tài sản đảm bảo: là trái phiếu được phát hành không thuộc các trường hợp nêu trên.
- Trái phiếu doanh nghiệp xanh: là trái phiếu doanh nghiệp được phát hành để đầu tư vào các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường, dự án mang lại lợi ích về môi trường theo quy định của pháp luật bảo vệ môi trường.
Hình thức phát hành: Phát hành công khai và Phát hành riêng lẻ.
Những điều nhà đầu tư cần biết khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp
Khác với các tổ chức đầu tư có một bộ máy tư vấn pháp lý để kiểm soát các rủi ro, các nhà đầu tư cá nhân với vị thế yếu hơn thường tự đánh giá khi đầu tư vào TPDN. Vì vậy, trước khi quyết định đầu tư, các nhà đầu tư nên chú ý các vấn đề sau để có kiến thức tổng quát:
- Đảm bảo đủ điều kiện mua Trái phiếu doanh nghiệp (TPDN):
Với nhóm NĐT đang tìm hiểu về TPDN, điều kiện cần phải đáp ứng là trở thành Nhà Đầu Tư Chuyên Nghiệp[1]. Trường hợp không thỏa mãn tiêu chuẩn này, NĐT không thể tham gia mua loại trái phiếu này.
Tuy nhiên, nhận thức thực tế về nhu cầu đầu tư vào TPDN của các NĐT, mặc dù không đáp ứng đủ điều kiện quy định nhưng vẫn mong muốn góp vốn, nên một số tổ chức đã tiếp cận với hình thức hợp đồng hợp tác đầu tư theo thỏa thuận dân sự hoặc các phương thức tương tự. Về pháp lý, NĐT không được xem là chủ sở hữu TPDN, do đó không được bảo vệ pháp lý và không có quyền lợi với TPDN, dẫn đến rủi ro và tổn thất khi tham gia mua trái phiếu dưới hình thức này, cũng như vi phạm quy định pháp luật[2].
[1] Điều 8 của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP, đã được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 65/2022/NĐ-CP
[2] Điều 34 của Nghị định số 156/2020/NĐ-CP.
- Điều kiện và Điều khoản quan trọng của Trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trong một đợt phát hành
Các điều khoản thương mại như giá trị (giá mua bán), lãi suất, thời gian thanh toán lãi/gốc, thời hạn đáo hạn,...
Các điều khoản pháp lý bao gồm thông tin về tài sản đảm bảo, quy định về mua lại trước hạn, thực hiện quyền khi xảy ra vi phạm, quyền lợi và trách nhiệm của người sở hữu trái phiếu,...
- Khám phá các thông tin liên quan đến Tổ chức phát hành trái phiếu (TCPH) và Trái phiếu doanh nghiệp (TPDN):
Nhà đầu tư cần đề nghị tổ chức phát hành cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin về:
Tình hình tài chính của Tổ chức phát hành trái phiếu (TCPH) bao gồm cả việc huy động vốn từ Trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) (số lượng đợt phát hành, khối lượng đã phát hành, nợ vay còn lại, thanh toán lãi và gốc trái phiếu đã phát hành) và các chỉ số đánh giá khả năng thanh toán nợ của TCPH;
Mục đích của việc phát hành trái phiếu;
Tài sản đảm bảo bao gồm điều kiện, chất lượng, giá trị của tài sản đảm bảo và các cam kết liên quan từ TCPH, các nghĩa vụ được đảm bảo và thứ tự ưu tiên trong thanh toán (bao gồm cả việc sử dụng tài sản để bảo đảm cho nhiều nghĩa vụ của TCPH).
Đặc điểm và các cam kết liên quan đến trái phiếu, quyền lợi và nghĩa vụ của chủ sở hữu trái phiếu, nghĩa vụ của TCPH, nghĩa vụ của các tổ chức cung cấp dịch vụ tương ứng.
Theo dõi các thông tin cập nhật về tình hình tài chính, khả năng thanh toán của TCPH và việc sử dụng vốn từ trái phiếu có phù hợp với mục đích phát hành hay không.
- Hiểu rõ về các rủi ro có thể phát sinh khi đầu tư và giao dịch Trái phiếu doanh nghiệp (TPDN):
TPDN không phải là tiền gửi tại ngân hàng mà là một khoản nợ mà doanh nghiệp khác phải vay và được phát hành theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về khả năng thanh toán nợ. Do đó, nhà đầu tư khi mua TPDN phải đối mặt với rủi ro khi doanh nghiệp không đảm bảo được nghĩa vụ trả nợ gốc và lãi của trái phiếu.
- Những vấn đề mà nhà đầu tư thường gặp phải và cần lưu ý:
Đánh giá mức độ rủi ro của trái phiếu doanh nghiệp dựa trên đánh giá uy tín của các tổ chức phân phối dịch vụ như các Tổ chức Tín dụng Thương mại (TCTD), Công ty Chứng khoán (CTCK). Việc phân phối này thực tế chỉ là mối quan hệ dịch vụ và thu phí, không có nghĩa là các tổ chức này chịu trách nhiệm về khả năng thanh toán nợ của Tổ chức phát hành trái phiếu (TCPH).
Bảo lãnh phát hành trái phiếu khác với bảo lãnh thanh toán. Bảo lãnh phát hành là khi tổ chức bảo lãnh cam kết với TCPH về việc phân phối TPDN (nhưng không bảo lãnh về thanh toán gốc và lãi).
