1. Phương pháp để thực hành viết văn kể chuyện từ trải nghiệm thực tế
Khi viết văn kể chuyện, học sinh cần xác định cốt truyện, các sự kiện diễn ra, diễn biến và kết thúc. Phân tích hành động, lời nói, ý nghĩ, và cảm xúc của các nhân vật là cần thiết. Một bài văn hay cần thể hiện rõ ràng ý định của người kể, có cốt truyện rõ ràng, nhân vật với đặc điểm tính cách cụ thể, và lời kể sinh động, cảm xúc.
- Các bước thực hiện bài viết kể lại câu chuyện từ trải nghiệm thực tế bao gồm:
+ Bước 1: Hiểu rõ đề bài
+ Bước 2: Tìm ý và xây dựng dàn ý
+ Bước 3: Tiến hành viết bài
+ Bước 4: Đọc lại và chỉnh sửa
- Dàn ý cho bài văn kể lại những câu chuyện đã trải nghiệm hoặc tham gia
a. Mở bài: Giới thiệu câu chuyện bạn muốn kể (ưu tiên cách mở bài gián tiếp). Một số phương pháp mở bài gián tiếp có thể tham khảo:
– Phương pháp 1: Bắt đầu từ chủ đề được nêu trong đề bài
– Phương pháp 2: Khơi gợi từ một vật kỷ niệm liên quan đến câu chuyện bạn đã chứng kiến hoặc tham gia
– Phương pháp 3: Dẫn dắt từ một câu thơ, lời hát, hoặc danh ngôn có liên quan đến chủ đề câu chuyện
b. Thân bài: Kể lại câu chuyện bạn đã chứng kiến hoặc tham gia theo trình tự hợp lý
c. Kết luận: Chia sẻ cảm nhận cá nhân về câu chuyện
2. Kể lại câu chuyện đã chứng kiến hoặc tham gia, theo trang 25 sách Tiếng Việt 4 tập 2
Đề bài: Viết một bài văn kể lại câu chuyện bạn đã đọc hoặc nghe về lòng trung thực hoặc lòng nhân ái.
Câu 1: Sử dụng dàn ý từ trang 17 (Tiếng Việt 4, tập 1) để viết bài văn kể lại câu chuyện đã đọc hoặc nghe.
Bài văn mẫu chi tiết 1:
Trong thời điểm đại dịch Covid-19, lòng nhân ái trở nên vô giá và xuất hiện khắp nơi. Hôm qua, tôi đã may mắn chứng kiến một hành động như vậy. Tôi và mẹ đi chợ để mua thực phẩm dự trữ cho tuần tới.
Khi vào siêu thị, tôi thấy một người đàn ông mua rất nhiều sữa, bánh, và mì tôm, chất đầy hai xe đẩy. Cảnh tượng này khiến nhiều người xì xào bàn tán, tôi cũng cảm thấy bối rối. Tại sao ông ấy lại mua nhiều đến vậy? Bao nhiêu mì tôm, sữa, bánh có thể tiêu thụ được bao lâu? Tôi không hiểu cho đến khi ông thanh toán và rời khỏi siêu thị.
Trên đường về, khi mẹ ghé vào trạm xăng, tôi tình cờ thấy người đàn ông đó đang gỡ hàng từ xe máy. Tôi thấy lạ vì ông không về nhà mà dừng lại ở đầu ngõ. Hành động tiếp theo của ông khiến tôi rất xúc động. Ông chia mì tôm, sữa, và bánh thành từng phần và phát cho các nhà trọ nhỏ trong ngõ. Những người sống trong đó, từ cụ già đến trẻ nhỏ, vui vẻ nhận đồ và cảm ơn ông.
Lúc này, tôi hiểu rằng ông không mua nhiều đồ để cho bản thân mà để giúp đỡ những người khó khăn sống trong khu trọ nhỏ. Hình ảnh đó đã để lại ấn tượng sâu đậm trong tôi.
Chú ấy thực sự là một người có trái tim ấm áp và nhân hậu. Nhờ vào những người như chú, không ai bị bỏ lại phía sau trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19.
Bài làm chi tiết mẫu 2:
Tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Bỉnh Khiêm ở phường Hoà Minh, Quận Liên Chiểu, tôi đã được nghe những câu chuyện cảm động về các em học sinh nghèo, dù hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn kiên cường vươn lên học giỏi.
Trong số đó, em Lê Hồng Ân, học lớp 6/3, để lại ấn tượng sâu sắc với tôi. Mặc dù hoàn cảnh gia đình rất khó khăn, mẹ em phải làm việc vất vả để nuôi hai chị em ăn học. Như mẹ em chia sẻ: 'Nhà cửa và mọi thứ trong nhà đều nhờ người thân hỗ trợ. Tôi làm công nhân với mức lương thấp, phải tiết kiệm mới có tiền cho con học. Nhiều khi em Ân phải nhịn ăn sáng để mua dụng cụ học tập. Nhưng tôi vui vì có một đứa con học giỏi và ngoan hiền như vậy.'
Dù hoàn cảnh gia đình rất khó khăn, em Ân vẫn duy trì thành tích học sinh giỏi toàn diện suốt sáu năm liền. Em thường xuyên được trao học bổng cho học sinh hiếu học và có tinh thần vượt khó. Ngoài ra, em còn nhận học bổng từ các Hội khuyến học Quận và nhiều công ty như bia Huế, nhà máy nhựa. Em không chỉ học giỏi mà còn tích cực tham gia các hoạt động của trường. Như cô Tổng phụ trách Hệ Thị Mỹ Đức nhận xét: 'Em là liên đội trưởng xuất sắc của trường Tiểu học Duy Tân. Đến lớp 6, em vừa là lớp trưởng vừa là chi đội trưởng rất năng động và nhiệt tình, đóng góp nhiều cho các phong trào đoàn trường.'
Ân không chỉ học giỏi toàn diện mà còn nổi bật với giải ba học sinh giỏi cấp thành phố khi học lớp 5. Em có nhiều tài năng như vẽ, chơi đàn, sáng tạo dụng cụ học tập và tham gia các phong trào thể thao. Đặc biệt, em đạt giải nhì bóng bàn lớp 4 và giải ba cấp quận lớp 6. Em còn dẫn đầu trong việc làm báo tường với những hình vẽ đẹp và ý nghĩa. Với thành tích học tập và phẩm chất đạo đức tốt, Ân được thầy cô và bạn bè yêu quý. Cô Phan Thị Mỹ Vân, chủ nhiệm lớp, nhận xét: 'Em là một học sinh ngoan hiền và học giỏi tất cả các môn.'
Em đạt kết quả học tập cao nhất trường trong học kỳ I năm học 2008-2009 với điểm trung bình 9,5. Em cũng là lớp trưởng năng động và nhiệt tình, khiến cô giáo rất yên tâm khi giao việc điều hành lớp. Em còn thể hiện lòng nhân ái bằng cách giúp đỡ bạn bè yếu kém trong học tập. Bạn Nguyễn Quang Đạt khen ngợi: 'Ân là bạn tốt, nhiệt tình giúp đỡ tôi học tập và tôi đã tiến bộ nhiều nhờ học nhóm với Ân.' Ân không chỉ giỏi mà còn rất ham học và có tinh thần vượt khó. Tại trường, em được thầy cô và bạn bè quý mến; ở nhà, em là đứa con hiếu thảo, thường làm việc nhà khi mẹ vắng. Dù còn nhỏ tuổi, em nhận thức rõ hoàn cảnh khó khăn của gia đình và nỗ lực học tập để thực hiện ước mơ trở thành kiến trúc sư, giảm bớt gánh nặng cho mẹ và gia đình.
Với sự học giỏi toàn diện và nỗ lực vượt qua khó khăn cùng sự hỗ trợ từ thầy cô và các cơ quan, tôi tin rằng Ân sẽ thực hiện được ước mơ của mình. Tinh thần hiếu học và nghị lực vươn lên của Ân rất đáng khâm phục và là tấm gương sáng cho các bạn học sinh noi theo.
Câu 2: Đọc lại và chỉnh sửa bài viết của em.
Trả lời: Em cần đọc lại bài viết để phát hiện và sửa các lỗi về lời kể, trình tự sự việc, từ ngữ chỉ thời gian hoặc địa điểm; lời nói, suy nghĩ, hành động của nhân vật, chính tả và các lỗi khác.
Vận dụng: Đóng vai và trao đổi lời động viên, khen ngợi từ bố mẹ và chị Dua với Liêm.
3. Những mẫu bài văn kể về các trải nghiệm và sự tham gia của bản thân.
Mẫu số 01: Kể về một tấm lòng nhân hậu mà em đã chứng kiến.
Lòng nhân hậu là phẩm chất quý giá trong cuộc sống, không chỉ giúp con người trở nên lương thiện và giàu có về tinh thần mà còn nhận được sự yêu mến và kính trọng từ người khác. Em từng chứng kiến một câu chuyện cảm động về lòng nhân hậu của một bác sĩ, và hôm nay em muốn chia sẻ với cô và các bạn trong lớp.
Câu chuyện kể về bác sĩ Trần Quốc Khánh, hiện nay 36 tuổi. Sinh ra tại một vùng quê nghèo ở Nghệ An, nhờ sự ham học và chăm chỉ, bác đã tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội, chuyên ngành bác sĩ đa khoa. Hiện bác đang công tác tại một bệnh viện ở Hà Nội.
Nhận thức được tầm quan trọng của sức khỏe và nhằm nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe cá nhân cho cộng đồng, bác sĩ thường xuyên phát trực tiếp trên Facebook, chia sẻ các thông tin và lời khuyên về cột sống cho người bệnh. Bác luôn hy vọng rằng những người lao động như thợ xe ôm, cô bán cá hay bác nông dân có cơ hội nghe và hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của mình thông qua các buổi tư vấn này.
Để hỗ trợ người dân nghèo ở quê, bác sĩ Khánh đã tổ chức một đêm nhạc từ thiện mang tên 'Quỹ đầu tư phẫu thuật cho bệnh nhân nghèo'. Đêm nhạc đã quyên góp được hơn một tỷ đồng, giúp chi phí phẫu thuật cho hơn 10 trường hợp khó khăn. Bác sĩ cũng tổ chức vận động quyên góp quần áo và sách vở để gửi tặng những người nghèo ở Yên Bái và Hà Tĩnh.
Những hành động cao đẹp này là nguồn động viên tinh thần và vật chất lớn lao mà bác sĩ dành cho cộng đồng. Bác chia sẻ: 'Tôi còn nhiều kế hoạch sắp tới để hỗ trợ bệnh nhân xung quanh. Đối với tôi, sống là để cho đi.' Với trái tim nhân hậu của một người lương y, bác sĩ đã dành tất cả sự tận tâm và nhiệt huyết của mình cho mọi người.
Mẫu số 02: Kể về những trải nghiệm mà em đã tham gia hoặc chứng kiến
Trước đây, trong lớp tôi, Hùng là người có chữ viết xấu nhất. Các bài làm của bạn thường bị trừ điểm vì chữ viết khó đọc. Thầy cô thường so sánh chữ của Hùng như 'hàng rào ấp chiến lược'. Thế nhưng giờ đây, không chỉ trong lớp mà ngay cả toàn khối, không có nét chữ nào sánh bằng chữ của bạn ấy.
Như câu tục ngữ đã nói: 'Có công mài sắt có ngày nên kim', Hùng chia sẻ với tôi: 'Để có được nét chữ đẹp như bây giờ, mình đã phải trải qua một quá trình rèn luyện rất gian khổ. Tôi nhớ, có lần cô giáo chủ nhiệm đến nhà trao đổi với bố mẹ về chữ viết của mình. Sau đó, bố mẹ đã quy định: 'Từ ngày mai, mỗi ngày con phải viết cho bố một bài chính tả trong sách giáo khoa, ngày nào bố cũng kiểm tra.' Thế là mình bắt đầu hành trình gian nan này.'
Những ngày đầu thật khó khăn, việc viết một chữ cho đúng và đều là điều không dễ dàng. Nhiều lúc tay mình cứng đờ, chuột rút đau đớn. Có những bài phải viết đi viết lại ba bốn lần mới xong. Tháng đầu tiên là quãng thời gian cực hình với mình. Có lúc mình muốn bỏ cuộc, nhưng nhớ đến lời cô giáo nhắc nhở và nhìn nét mặt mẹ buồn khi xem bài tập của mình, mình lại cố gắng tiếp tục.
Bố mình rất nghiêm khắc. Nếu chưa viết xong, chưa đạt yêu cầu, mình không được phép ra khỏi nhà. Tuy nhiên, nghĩ lại thì mọi sự nhắc nhở và yêu cầu của cô giáo và bố mẹ đều vì sự tiến bộ của mình. Chính vì thế, mình đã vui vẻ luyện tập. Tháng sau, chữ viết của mình đã cải thiện rõ rệt. Trong suốt ba tháng hè lớp Ba, mình đều đặn luyện tập. Mỗi lần nhìn thấy những dòng chữ đều tắp, mình cảm thấy biết ơn bố mẹ và thầy cô rất nhiều vì đã giúp mình có nét chữ mềm mại, đẹp đẽ như bây giờ.
Câu chuyện về sự kiên trì luyện chữ của Hùng đã trở thành tấm gương sáng cho lớp mình và toàn trường noi theo: 'Có công mài sắt, có ngày nên kim.'
Mẫu số 3: Kể lại câu chuyện mà em đã chứng kiến hoặc tham gia.
Khi em chuẩn bị vào lớp ba, gia đình gặp khó khăn tài chính, bố em thất nghiệp và cả nhà phải chuyển về sống với bà nội ở quê. Cuộc sống khó khăn đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc học của em.
Từ nhà bà nội đến trường không có phương tiện giao thông công cộng. Em phải đi bộ ba ki-lô-mét trên con đường làng. Ngày nắng thì còn dễ chịu, nhưng khi trời mưa, đường trở nên lầy lội và trơn trượt rất khó đi.
Bố em làm việc tại nhà máy gần Uỷ ban xã, còn mẹ em làm kế toán cho Uỷ ban. Vì bố mẹ bận rộn cả ngày, em phải tự chăm sóc bản thân, giúp bà nội với đàn gà, đàn vịt, và tự học cũng như đi học. Ban đầu, việc đi bộ khiến em rất vất vả, nhưng dần dần em đã quen. Mặc dù trời mưa làm việc đi học trở nên chậm hơn, nhưng sau một năm, em đã nhanh nhẹn hơn trong các công việc, từ chăm sóc gia súc đến việc đi học. Em không còn phụ thuộc vào ba mẹ để đi học nữa và cảm thấy mình trưởng thành hơn. Em đã học được cách đi xe đạp vững vàng và vào cuối năm lớp ba, em đã tự đi xe đạp đến trường. Em đang nỗ lực để tham gia kỳ thi học sinh giỏi cấp trường và huyện sắp tới.
Hôm nay, ba trở về từ chuyến công tác ở thành phố và đặt lên bàn mấy cuốn sách toán lớp bốn dành cho học sinh giỏi. Ba động viên em: 'Khó khăn giúp con trưởng thành. Ba mong con sẽ học tập chăm chỉ.' Em cảm thấy rất cảm động trước sự vất vả của ba. Em sẽ cố gắng học tập để tương lai gia đình em sẽ tốt đẹp hơn.