Buzz
1. Trạng ngữ là gì?
Trạng ngữ là phần bổ sung trong câu, làm rõ nghĩa cho các thành phần chính. Nó cũng có thể được hiểu là phần trả lời cho các câu hỏi như: khi nào, ở đâu, vì sao?
+ Trạng ngữ trả lời cho các câu hỏi như: Khi nào, ở đâu, vì sao?
+ Trạng ngữ chỉ thời gian trả lời cho câu hỏi: Khi nào?
+ Trạng ngữ chỉ nơi chốn trả lời cho câu hỏi: Ở đâu?
+ Trạng ngữ chỉ nguyên nhân trả lời cho câu hỏi: Vì sao?
2. Các loại trạng ngữ và cách phân biệt chúng?
>> Có 05 loại trạng ngữ
| STT | Các loại trạng ngữ | Đặc điểm | Ví dụ |
| 1 | Trạng ngữ chỉ thời gian
| Trạng ngữ chỉ thời gian xuất hiện trong câu với vai trò là thành phần phụ. Nó có tác dụng chỉ về thời gian của sự việc, hành động đang diễn ra trong câu. Trạng ngữ chỉ thời gian có nhiệm vụ trả lời cho các câu hỏi về thời gian, giờ giấc như: bao giờ? mấy giờ? khi nào? | Tối qua, Lan học bài chăm chỉ |
| 2 | Trạng ngữ chỉ nơi chốn | Trạng ngữ chỉ nơi chốn là một trong các loại thường được sử dụng nhất của trạng ngữ. Nó là thành phần phụ trong câu có tác dụng chỉ rõ địa điểm, nơi chốn xảy ra sự việc, hành động đang xảy ra trong câu. Trạng ngữ nơi chốn có nhiệm vụ trả lời cho câu hỏi "ở đâu?" | Trong bếp, mẹ đang nấu ăn |
| 3 | Trạng ngữ chỉ nguyên nhân | Tương tự như các loại khác, trạng ngữ chỉ nguyên nhân được sử dụng như thành phần phụ của câu. Thông thường, trạng ngữ loại này có độ dài hơn so với các loại khác do tính chất giải thích, nêu ra lý do tại sao sự việc trong câu lại diễn ra như vậy. Trạng ngữ chỉ nguyên nhân có nhiệm vụ trả lời cho các câu hỏi như: Tại sao? vì sao? do đâu? | Vì tắc đường, tôi đi làm muộn |
| 4 | Trạng ngữ chỉ mục đích | Đây là loại trạng ngữ ngược với trạng ngữ chỉ nguyên nhân. Nó đảm nhận vai trò của thành phần phụ trong câu hoàn chỉnh, chỉ mục đích của sự việc, hành động được nhắc đến trong câu. Trạng ngữ chỉ mục đích có nhiệm vụ trả lời cho các câu hỏi như: Để làm gì? vì cái gì? mục tiêu là gì? | Để được mẹ khen, Nam cố gắng học hành chăm chỉ |
| 5 | Trạng ngữ chỉ phương tiện | Trạng ngữ chỉ phương tiện là thành phần phụ nằm trong câu. Nó dược sử dụng với mục đích làm rõ các phương tiện, cách thức di chuyển của sự việc, hành động, con người... được nhắc đến trong câu. Thông thường, trạng ngữ chỉ phương tiện thường đi kèm từ "bằng" hoặc "với". Nó có nhiệm vụ trả lời cho các câu hỏi như: với cái gì? bằng cái gì? | Bằng giọng nói ấm áp, mẹ luôn vỗ về, an ủi tôi |
3. Vị trí và dấu hiệu nhận diện trạng ngữ trong câu
Mỗi câu có thể chứa một hoặc nhiều trạng ngữ, mỗi trạng ngữ đảm nhận một nhiệm vụ riêng. Trạng ngữ có thể đứng ở đầu, giữa, hoặc cuối câu. Để nhận diện trạng ngữ, ta thường dựa vào dấu hiệu hình thức và ý nghĩa của nó.
+ Trạng ngữ trong câu có thể xuất hiện dưới dạng đơn lẻ hoặc nhiều phần.
+ Vị trí của trạng ngữ trong câu: thường đứng ở đầu, giữa, hoặc cuối câu.
+ Về hình thức: trạng ngữ thường được ngăn cách với các thành phần khác bằng dấu phẩy.
+ Tác dụng của trạng ngữ trong câu: bao gồm chỉ thời gian, địa điểm, nguyên nhân, và mục đích.
4. Các loại bài tập liên quan đến trạng ngữ
4.1 Bài tập xác định trạng ngữ và phân tích ý nghĩa của nó
- Khi mùa thu đến, hoa cúc nở vàng khắp nơi.
=> Trạng ngữ chỉ thời gian: khi mùa thu đến; trạng ngữ chỉ nơi chốn: khắp nơi.
- Vào những ngày sát Tết, các chợ hoa đông đúc, mọi người đều mua sắm nhộn nhịp.
=> Trạng ngữ chỉ thời gian: vào những ngày sát Tết; trạng ngữ chỉ nơi chốn: các chợ hoa.
- Để có thành tích tốt, chúng tôi đã nỗ lực hết sức.
=> Trạng ngữ chỉ mục đích: để có thành tích tốt.
- Với đôi cánh dang rộng, gà mẹ bảo vệ đàn gà con.
=> Trạng ngữ chỉ phương tiện và cách thức: với đôi cánh dang rộng.
4.2 Bài tập tạo câu theo yêu cầu
+ Câu có trạng ngữ chỉ nơi chốn.
=> Đáp án: Trên sân trường, học sinh đang vui chơi.
+ Câu có trạng ngữ chỉ thời gian và nguyên nhân.
=> Đáp án: Hôm qua, do mưa lớn, con đường bị ngập.
+ Câu có trạng ngữ chỉ mục đích, thường bắt đầu bằng từ 'vì'
=> Đáp án: Vì Tổ Quốc, các chiến sĩ sẵn sàng hy sinh.
4.3 Bài tập xác định trạng ngữ trong câu và câu hỏi mà trạng ngữ đó trả lời là gì?
+ Trên cành cây, chim đậu phủ trắng.
=> Đáp án: Trạng ngữ là 'trên những cành cây' - trả lời câu hỏi: 'chim đậu trắng xóa ở đâu?'
+ Trong vòm lá, gió chiều thổi lên những giai điệu kỳ lạ, tưởng như có ai đó đang cười nói.
=> Đáp án: Trạng ngữ là 'trong vòm lá' - trả lời câu hỏi: 'gió chiều thổi lên những giai điệu kỳ lạ, tưởng như có ai đó đang cười nói ở đâu?'
+ Giữa cánh đồng, đàn trâu thong thả gặm cỏ.
=> Đáp án: Trạng ngữ là 'giữa cánh đồng' - trả lời câu hỏi: 'đàn trâu đang thong thả gặm cỏ ở đâu?'
4.4 Bài tập: 'Hãy viết một đoạn văn ngắn khoảng 5 câu, trong đó sử dụng một số câu có trạng ngữ.'
Ví dụ: Năm ngoái, gia đình em nuôi một chú gà trống. Đến giờ, chú gà trống đã lớn, trở thành một con gà trưởng thành với vóc dáng mập mạp, khỏe mạnh, và bộ lông rực rỡ. Chú gà trống tinh nghịch thường tỏ ra mình là con gà khỏe nhất. Để tìm giun và côn trùng, chú dùng cái mỏ sắc nhọn và đôi mắt lấp lánh như hai viên ngọc. Sáng sớm, chú bay lên ngọn cây, vỗ cánh gáy để đánh thức mọi người, rồi nhảy xuống đất để kiếm ăn. Cả nhà em đều yêu quý chú và em luôn chăm sóc chú thật tốt để chú phát triển khỏe mạnh.
