Tranh luận xoay quanh câu 'Người dân Việt da nâu, mắt đen' trong bản nhạc Một vòng Việt Nam

Dân tộc người Việt có đặc điểm gì về nhân chủng học?

Trong sách Văn hoá người Việt của học giả Nguyễn Văn Huyên dịch bởi Đỗ Trọng Quang (Nhã Nam và Nhà xuất bản Hội Nhà Văn phát hành, 2017), ở phần chương 1 - Chủng tộc người Việt, trang 39 ghi chép: 'Người Việt thuộc nòi giống có màu da vàng, nhưng da họ có thể sậm hơn người Trung Quốc'.

Tuy nhiên, 'thực sự, chúng ta nhận thấy có sự đa dạng màu da khác nhau. Tùy thuộc vào địa vị xã hội, da người Việt có thể thay đổi từ màu sáng của thuốc lá đến màu trắng nhạt.'

Màu da thường gặp nhất là màu vàng nhạt hoặc màu đất, hoặc màu da bò. Ở những người ở nông thôn, chúng ta thường thấy một màu vàng đậm hơn, có thể sâu hơn như màu vàng nâu của người Mã Lai', như đã ghi trong sách.

Tác giả cũng nhắc đến rằng ở những gia đình quyền quý, 'thanh niên, chủ yếu là các cô gái trẻ có làn da trắng'.

Trong khi đó, phụ nữ nông thôn hàng ngày làm việc ngoài trời, 'có màu da nâu hơi xám, rất đẹp và được người Việt ưa chuộng. Họ thường gọi màu da đó là đen sáng'…

Theo Việt Nam văn hóa sử cương của học giả Đào Duy Anh (Nhà xuất bản Đại Học Sư Phạm và Đông A phát hành, 2022), tại mục IV phần Thiên thứ nhất: Tự luận ở trang 30, tác giả đã viết:

'Đánh giá về ngoại hình của người Việt Nam, họ thường có đầu nhỏ, chiều cao khiêm tốn, cơ thể thon nhỏ, khuôn mặt hơi to, mắt đen và nghiêng'…

Trong cuốn sách Đất lề quê thói (Nhã Nam và Nhà xuất bản Hồng Đức phát hành, 2020), chương II về Hình dáng, tác giả Nhất Thanh viết: 'Nếu nhìn theo quan điểm nhân chủng học để phân loại các nhóm người, người Việt Nam có dáng vóc thường là da vàng, tuy nhiên, màu sắc vàng chỉ là sự ước lượng mà thôi'.

Ông cũng nhấn mạnh rằng, 'đa số người sống ở ven biển và những người làm việc ngoài trời nhiều thì có làn da đậm đen hơn'.

Phần này cũng ghi chú về người Việt Nam có 'khuôn mặt góc cạnh, gò má thường cao, mũi hơi ngắn, môi hơi dày, đôi mắt đen và sáng, không có vẻ lờ đờ'.

Tóm lại một số thông tin từ những học giả trước đây để thấy rằng, việc nghiên cứu nhân chủng học về người Việt là rất thú vị. Về vấn đề làn da, đặc điểm về mắt... không được giới hạn bởi một khung nhất định, mà được xem xét một cách mở rộng và tổng thể.

Cũng trong lĩnh vực âm nhạc, trước Đông Thiên Đức, một số nhạc sĩ trước đó cũng đã sử dụng thuật ngữ 'da nâu' trong tác phẩm của họ.

Ví dụ, trong Người đi xây hồ Kẻ Gỗ, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý viết: 'Hôm nay làn da em đẹp như màu nâu tươi của suy nghĩ'...

Chưa kể, sáng tạo nghệ thuật thường là hành động mang tính đặc biệt, thể hiện quan điểm và thẩm mỹ cá nhân của tác giả. Tại sao phải bị gò ép vào một khung cảnh tưởng tượng và cố định?