Trâu

Trâu (còn gọi là trâu nước) là một loài động vật thuộc họ Trâu bò (Bovidae), phân bộ Nhai lại (Ruminantia), nhóm sừng rỗng (Cavicornes), bộ Guốc chẵn (Artiodactyla), lớp Thú có vú (Mammalia). Trâu hoang dã phân bố ở Nam Á, Đông Nam Á, và miền bắc Úc. Trâu nhà, một giống trâu thuần dưỡng, chủ yếu được nuôi ở các vùng nhiệt đới châu Á. Một số ít cũng xuất hiện ở Nam Mỹ và Bắc Phi.

Tiến hóa

Họ Trâu bò đã xuất hiện trong các hóa thạch từ thời Tiền Miocen, khoảng 20 triệu năm trước. Các loài bò nguyên thủy như Eotragus là những động vật nhỏ, có hình dạng hơi giống linh dương Gazelle hiện đại, sống trong môi trường đồng rừng. Đến thời Hậu Miocen, sự đa dạng của họ Trâu bò gia tăng mạnh mẽ với nhiều loài thích nghi với môi trường đồng cỏ rộng lớn và thoáng đãng hơn.

Châu Phi hiện có số lượng loài Trâu bò lớn nhất, trong khi ở châu Á và Bắc Mỹ, họ Trâu bò ít đa dạng hơn. Nhiều loài thuộc họ này có nguồn gốc từ châu Á nhưng đã không sống sót do sự săn bắn của con người từ châu Phi vào cuối thời kỳ Pleistocen. Ngược lại, các loài ở châu Phi có hàng nghìn hoặc vài triệu năm để thích nghi với sự phát triển dần dần trong kỹ năng săn bắn của con người. Dù vậy, nhiều loài trong họ này đã được thuần hóa và có nguồn gốc từ châu Á, như dê, cừu, trâu, và bò Tây Tạng.

Một số loài trâu bò hiện đại ở châu Mỹ đã đến khu vực này qua cầu đất liền Bering cách đây không lâu, nhưng chúng đã đặt chân đến đây trước khi con người xuất hiện.

Phân loại

Trên toàn cầu, có hai nhóm trâu chính: trâu rừng châu Phi (Cape buffalo) và trâu châu Á, tức là trâu nước. Đây là hai loài riêng biệt thuộc chi Syncerus (trâu châu Phi) và Bubalus (trâu châu Á) sinh sống ở hai vùng địa lý khác nhau.

Về trâu châu Á, vẫn chưa có sự đồng thuận về phân loại các phân loài. Một số ý kiến cho rằng chỉ có một loài Bubalus bubalis với ba phân loài: 'river buffalo' (trâu sông, B. bubalis bubalis) ở Nam Á, 'swamp buffalo' (trâu đầm, B. bubalis carabanesis) ở Đông Nam Á, và trâu rừng Á châu (B. bubalis arnee). Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng ba nhóm này là ba loài khác nhau nhưng gần gũi.

Trâu đầm có 48 nhiễm sắc thể, trong khi trâu sông có 50 nhiễm sắc thể, và hai loài này khó lai giống với nhau. Tuy nhiên, đã có trường hợp lai giống giữa chúng cho ra thế hệ thứ nhất có khả năng sinh sản. Loài trâu và bò không thể lai giống với nhau; các thí nghiệm khoa học cho thấy phôi thai của trâu lai bò không thể phát triển đến giai đoạn trưởng thành.

Phân bố

Châu Á là nơi sinh sống của 95% số trâu trên thế giới, với khoảng một nửa trong số đó ở Ấn Độ. Đến năm 1992, Á châu có 141 triệu con trâu. Trâu được nuôi chủ yếu để cày ruộng, lấy thịt và sữa. Sữa trâu có hàm lượng mỡ cao nhất so với các loại sữa gia súc khác. Cả hai phân loài trâu nhà đều có mặt ở Á châu: trâu sông ở vùng cao như Nepal và trâu đầm ở các khu vực nhiệt đới.

Trâu có khả năng sống sót và phát triển tốt nhờ vào việc sử dụng các loại thức ăn ít chất dinh dưỡng nhưng vẫn đạt hiệu suất sản xuất cao. Trong việc cày bừa đồng áng, trâu có sức kéo mạnh mẽ hơn bò (Bos taurus), đặc biệt là ở những vùng đất trũng, nên ở Việt Nam có câu tục ngữ: yếu trâu hơn khỏe bò.

Trong văn hóa

Cấu tạo: Trâu là loài động vật thuộc lớp thú, có hai chiếc sừng cứng và là động vật guốc chẵn, với bốn chân.

Hình ảnh

Chú thích thêm

Liên kết bổ sung

• Trâu rừng khổng lồ đã được phát hiện tại Việt Nam Lưu trữ ngày 06-05-2007 trên Wayback Machine
• Trâu rừng châu Á có cặp sừng dài nhất trong các loài thú có sừng toàn cầu
• Chúng ta cần bảo vệ những con bò rừng cuối cùng ở Việt Nam Lưu trữ ngày 27-09-2007 trên Wayback Machine
• Trận đấu chọi trâu Đồ Sơn Lưu trữ ngày 12-09-2008 trên Wayback Machine
• Các loài trâu trong năm Sửu