Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường có những mối liên kết khó thể phá vỡ, từ gia đình, bạn bè, tình yêu đến công việc. Tuy nhiên, đôi khi, thay vì mang lại hạnh phúc và tích cực, những mối liên kết đó chỉ mang lại đau khổ, mệt mỏi và trở thành “trauma bond”. Vậy trauma bond là gì? Biểu hiện của trauma bond như thế nào? Làm thế nào để thoát khỏi trauma bond? Hãy cùng Nghề Nghiệp Việc Làm 24h tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây nhé!
Trauma bond, hay còn gọi là “gắn kết đau thương”, là một loại mối quan hệ không lành mạnh giữa kẻ bắt buộc và nạn nhân. Đây là sự kết hợp của sự ngọt ngào và đắng cay, khi kẻ bắt buộc có thể thể hiện sự yêu thương, quan tâm sau những hành động lạm dụng, khiến nạn nhân cảm thấy an toàn và bỏ qua những đau đớn.
Trauma bond có thể xuất hiện trong mọi mối quan hệ, từ gia đình, tình yêu, bạn bè đến công việc. Ví dụ, trong mối quan hệ gia đình, trauma bond thường hình thành giữa cha mẹ, đặc biệt là giữa cha mẹ có những đặc điểm của nhân cách ái kỉ và con cái. Hoặc trong môi trường công việc, một nhân viên có thể bị cấp trên đối xử không công bằng nhưng vẫn không thể rời bỏ công việc vì cảm thấy đã quá quen với vị trí đó.
Dội bom tình yêu (love bombing): Giai đoạn này là lúc thủ phạm bày tỏ tình cảm một cách đột ngột và quá mức.
Giành lấy niềm tin: Thủ phạm cố gắng lấy lòng tin của nạn nhân bằng cách cam kết hoặc hứa hẹn về tương lai, khiến nạn nhân cảm thấy gắn bó và phụ thuộc.
Chỉ trích nạn nhân: Bắt đầu xuất hiện các cuộc tranh cãi, khiến nạn nhân tự đặt câu hỏi về bản thân mình mặc dù họ không có lỗi. Nạn nhân bắt đầu bào chữa cho hành động của thủ phạm, tin rằng đó là điều đúng và nên làm.
Thao túng nạn nhân: Đến giai đoạn này, thủ phạm sử dụng chiến thuật thao túng tâm lý. Nếu nạn nhân cố gắng chống lại sự lạm dụng, thủ phạm sẽ cố tình cô lập nạn nhân và đưa nạn nhân vào vòng lặp không thể thoát ra.
Nạn nhân trở nên cam chịu và cố gắng tránh phát sinh bất kỳ xung đột, họ thoả hiệp với hành vi lạm dụng vì cho rằng điều này là “vẹn cả đôi đường”.
Lòng tự trọng bị phá vỡ, nạn nhân hoàn toàn bỏ bê nhu cầu của bản thân và đánh mất chính mình.
Sau một cuộc xung đột nghiêm trọng, thủ phạm xin lỗi và dội bom tình yêu, khiến nạn nhân cảm thấy nhẹ nhõm và hình thành cảm xúc tích cực.
Trauma bond có thể khiến nạn nhân cảm thấy bị lạm dụng, bị bỏ rơi hoặc cảm xúc gắn bó không an toàn, không nhất quán. Bản thân nạn nhân vẫn tìm cách có được tình yêu thương từ thủ phạm bằng cách kìm nén hoặc phản bội nhu cầu của bản thân. Ngược lại, thủ phạm luôn ở thế chủ động và toàn quyền quyết định mối quan hệ này. Họ thể hiện sự quan tâm, ân cần, yêu thương để rồi im lặng, thờ ơ, vô tâm hoặc gây áp lực khiến nạn nhân phải tuân thủ luật lệ. Khi trách nhiệm đổ lên vai nạn nhân, họ hành động cực đoan để giành lại sự ưu ái của kẻ ngược đãi mình.
Đã bao giờ bạn thấy một cô gái chẳng thể dứt khỏi người bạn trai “cờ đỏ” (red flag) mà còn có xu hướng bênh vực anh ta khi có ai đó buông lời phê phán chưa? Là người ngoài cuộc, bạn chỉ muốn cô gái đó kết thúc mối quan hệ độc hại này. Tuy nhiên, trauma bond là xu hướng tất yếu của não bộ để bảo vệ chính bản thân người đó thoát khỏi những lạm dụng, tổn thương.