Tre

Trúc là một loại cây thân gỗ lâu năm, rễ chùm, thân có lòng trống, phân thành nhiều đốt, trên thân trúc có các khúc mắt. Trúc thuộc Bộ Hòa thảo, Phân họ Trúc, Tông Trúc (Bambuseae), số loài của nhóm này rất đa dạng, và được xem là lớn nhất trong Bộ Hòa thảo. Trúc cũng là loài cây có hoa, nhưng chỉ nở hoa một lần vào cuối đời. Thường thì trúc có thời gian nở hoa từ 5 - 60 năm một lần. Hoa trúc có mùi hương đặc trưng và có màu vàng nhạt giống như màu cát. Trúc thấp thì có chiều cao khoảng 2-3 mét, còn những cây trúc già có thể cao hơn 5 mét. Lá trúc nhỏ, thon, dẹp, thuôn nhọn về phía đầu, sắc. Trúc rất dễ trồng, không đòi hỏi quá nhiều điều kiện. Thường thì trúc mọc thành từng bụi chứ không mọc đơn lẻ.

Ứng dụng

Trúc được sử dụng để làm các vật dụng gia dụng, nhà cửa (cột, xà), làm đũa, làm ống nước, làm giỏ, dụng cụ nông nghiệp (gậy, xẻng, mái che, cánh cọc). Măng trúc non được dùng làm món ăn. Trúc khô, kể cả rễ, được sử dụng làm củi. Trong chiến tranh, trúc còn được sử dụng làm các loại vũ khí như gậy đánh, cung bắn. Đôi khi, trúc còn được dùng để làm vật liệu xây dựng như chiếc áo lót hay mái nhà.

Phân bố

Tông Bambuseae bao gồm khoảng 1.000 loài, được chia thành 9 phân tông và chứa khoảng 91 chi:

Phân tông Arthrostylidiinae

Phân tông này bao gồm 12 chi:

• Actinocladum
• Alvimia
• Arthrostylidium
• Athroostachys
• Atractantha
• Aulonemia (Matudacalamus)
• Colanthelia
• Elytrostachys
• Glaziophyton
• Merostachys
• Myriocladus
• Rhipidocladum

Phân tông Arundinariinae

Nhóm cây này bao gồm 17 chi:

• Cỏ Tre Xanh Acidosasa
• Trúc Dây Ampelocalamus
• Arundinaria
• Borinda
• Cỏ Xoăn Chimonocalamus (Sinarundinaria)
• Drepanostachyum
• Fargesia
• Ferrocalamus
• Gaoligongshania
• Gelidocalamus
• Treo Himalaya
• Indocalamus
• Oligostachyum
• Pseudosasa
• Sasa
• Thamnocalamus
• Yushania

Nhánh Bambusinae

Nhóm cây này gồm có 10 chi:

• Cây Tre Bambusa (Dendrocalamopsis)
• Bạch Lục Bonia (Monocladus)
• Cây Tre Rừng Dendrocalamus (Klemachloa, Oreobambos, Oxynanthera, Sinocalamus)
• Gigantochloa
• Dinochloa
• Holttumochloa
• Kinabaluchloa (Maclurochloa, Soejatmia)
• Melocalamus
• Sphaerobambos
• Thyrsostachys

Nhánh Chusqueinae

Nhánh này có 2 chi:

• Chusquea (Dendragrostis, Rettbergia)
• Neurolepis (Planotia)

Nhánh Guaduinae

Nhánh này chứa 5 chi:

• Apoclada
• Eremocaulon (Criciuma)
• Guadua
• Olmeca
• Otatea

Phân hạng Melocanninae

Phân hạng này chứa 9 chi:

• Cơm lam Cephalostachyum
• Davidsea
• Leptocanna
• Melocanna (Beesha)
• Neohouzeaua
• Ochlandra
• Pseudostachyum
• Schizostachyum
• Teinostachyum

Phân hạng Nastinae

Phân hạng này bao gồm 6 chi:

• Decaryochloa
• Greslania
• Hickelia
• Hitchcockella
• Nastus
• Perrierbambus

Phân hạng Racemobambodinae

Phân hạng này có 1 chi:

• Racemobambos (Neomicrocalamus, Vietnamosasa)

Phân họ Shibataeinae

Phân họ này bao gồm 9 chi:

• Brachystachyum
• Trúc vuông Chimonobambusa
• Indosasa
• Phyllostachys
• Qiongzhuea
• Semiarundinaria
• Shibataea
• Sinobambusa
• Temburongia (Loài không xác định)

Việt Nam

Trong văn hóa dân gian

1. Truyện thần thoại Cây tre trăm đốt
2. Tre già măng mọc
3. Phù Đổng Thiên Vương (Thánh Gióng), anh hùng dân tộc cưỡi ngựa sắt với cây tre trong tay đánh đuổi quân xâm lược. Ngoài ra, tre xuất hiện trong nhiều câu chuyện thần thoại dân gian Việt Nam.

Tre trong chiến tranh

Tre được sử dụng để chế tạo làm vũ khí đánh giặc của nhân dân như: cung tên, gậy tre, chông tre,..

Biểu tượng của cây tre

Theo AlexTu (Dương Thanh Tú) thì cây tre Việt Nam là một biểu tượng tuyệt vời về sự chắt chiu, bền bỉ và dẻo dai. 'Ở đâu tre cũng xanh tươi/Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu?/Có gì đâu, có gì đâu?/Mỡ màu ít chắt dồn lâu hóa nhiều...' (Trích 'Tre Việt Nam'-Nguyễn Duy)

Biểu tượng cho phẩm chất người Việt Nam:

Hình ảnh đặc trưng

Liên kết bên ngoài

Cấu trúc thiết kế bằng tre với tiêu chuẩn ISO