Dù cánh đồng chật cứng quả dưa hấu căng mọng, nhưng bảng cấm nhắc nhở du khách không được hái và ăn.
Trong những ngày hè nóng bức, dưa hấu là món quà giải khát không thể thiếu.
Dù ở thời xa xưa hay ngày nay, dưa hấu luôn là món quà mùa hè được yêu thích. Mùa hè không thể thiếu miếng dưa hấu mát lạnh, ngọt ngào, mọng nước.


Thưởng thức miếng dưa hấu mát mẻ, ngồi dưới mái hiên với cơn gió mát, và nghe tiếng côn trùng vang vọng. Đó mới thật sự là cách tận hưởng mùa hè.
Nhưng loại trái cây này khi mọc ở sa mạc Trung Quốc lại không được quan tâm. Dù cảnh đồng dưa hấu mọc rộng lớn, dù trời nắng như thiêu đốt và họng khát cạn cả, nhưng không ai dám hái. Lý do là gì?
Sa Pha Đầu - nơi có những đồi cát nóng bỏng
Loại dưa hấu 'bị lãng quên' này mọc ở Sa Pha Đầu, một khu vực thuộc quận Trung Vệ, tỉnh Ninh Hạ, Trung Quốc.
Sa Pha Đầu nằm ở phía Đông Nam của sa mạc Tengger, còn được biết đến là sa mạc Đằng Cách Lý, thuộc tỉnh Ninh Hạ, Trung Quốc.
Với cảnh quan độc đáo và hùng vĩ, Sa Pha Đầu thu hút rất nhiều du khách đến tham quan, đồng thời được xếp hạng là khu du lịch cấp 5A của Trung Quốc.
Năm 2008, Sa Pha Đầu được công nhận là một trong '50 cảnh quan sông Hoàng Hà độc đáo nhất' tại Hội nghị du lịch sông Hoàng Hà.
Nhờ vào điều này, Sa Pha Đầu tự tin xác định mình là một trong những điểm du lịch hàng đầu của Trung Quốc.
Mặc dù được gọi là Sa Pha Đầu, tên gọi này đã nói lên tất cả chỉ có cát. Tuy nhiên, bên cạnh sa mạc, nơi này còn có sông, núi và đảo.
Với cảnh quan nắng nóng của sa mạc, Sa Pha Đầu nổi tiếng với những đồi cát to lớn và ấn tượng. Nếu may mắn, bạn có thể chiêm ngưỡng cảnh đẹp đầy ảo diệu và huyền bí. Bên bờ sông, bạn có thể thấy những chiếc thuyền da cừu, đó là phương tiện cổ xưa nhất để vận chuyển trên sông Hoàng Hà. Ở vùng núi và đảo, một số nơi được bảo tồn với các loài động vật hiếm, được liệt vào danh sách cần được bảo vệ quốc gia...
Trên đất Sa Pha Đầu, nơi nắng và gió không ngừng, việc trồng các loại dưa hấu là điều không lạ. Nhưng những cánh đồng dưa hấu đầy quả căng mọng lại bị cấm hái và ăn, là điều khiến nhiều du khách băn khoăn và sợ hãi.
Sau khi biết được nguyên nhân, dù khát nước đến đâu, du khách cũng không dám thưởng thức dưa hấu mọc trên sa mạc ở Sa Pha Đầu.
Dưa hấu 'bị lạc' trên sa mạc
Loại dưa hấu trên cánh đồng sa mạc ở Sa Pha Đầu không giống với dưa hấu thông thường.
Dưa hấu mà chúng ta thường ăn có vỏ mỏng, thịt quả mọng nước và ngọt, có thể ăn trực tiếp. Nhưng loại dưa hấu này không thể ăn trực tiếp như vậy. Nếu ăn vào bụng, sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Vì thế, người dân địa phương gọi loại dưa hấu này là 'dưa hấu thuốc'. Điều này làm rõ lý do tại sao Sa Pha Đầu cấm du khách hái và ăn dưa hấu mọc trên sa mạc.
Nguy cơ độc hại
Theo nghiên cứu, các nhà thực vật học đã phát hiện rằng dưa hấu thuốc chứa 4 loại saponin, 3 loại hợp chất sắt và 2 loại ancaloit, khi kết hợp với nhau tạo thành chất độc cực mạnh.

Mặc dù thịt quả dưa hấu thuốc không chứa nhiều nước, nhưng dây leo và thân rễ vẫn còn nước, nước này có tính ăn mòn cao, tiếp xúc với da sẽ gây cảm giác bỏng rát và đau đớn ám ảnh.
Hơn nữa, vỏ của dưa hấu thuốc có nhiều lông tơ, chứa hàm lượng kiềm cao, khi chạm vào sẽ gây ngứa ngáy kinh khủng.

Điều quan trọng nhất là không nên ăn phần thịt quả, vì ảnh hưởng đến chức năng cơ thể, có thể gây suy thận và nguy hiểm đến tính mạng.
Nguồn nước khan hiếm, một số động vật liều mình ăn dưa hấu thuốc, kết quả là nhiều động vật chết trước cây dưa hấu, vì vậy có nhiều xác động vật trên sa mạc.
Thịt quả có vị đắng chát, không hấp dẫn

Tò mò là bản tính của con người! Nhiều nhà thực vật học đã dám thử ăn dưa hấu thuốc, mặc dù chỉ ăn một ít nhưng không gây tử vong.
Theo các chuyên gia này, thịt quả dưa hấu thuốc rất xốp, ăn như bầu hồ lô già.
Hơn nữa, vị rất đắng, do phần thịt quả chứa nhiều kiềm, nên có vị đắng như khổ qua (mướp đắng). Động vật tò mò ăn dưa hấu thuốc, cuối cùng vừa trúng độc vừa chán chường bởi vị đắng chát.
Không phải là loại trái cây giải khát

Hình dạng của dưa hấu thuốc rất giống với dưa hấu chúng ta thường ăn, nhưng có những điểm khác biệt cơ bản.
Dưa hấu bình thường cần rất nhiều nước để sinh trưởng và phát triển, trong khi dưa hấu thuốc cần rất ít nước, vì vậy loại dưa hấu này sẽ không mọng nước cho dù đã chín, không dùng để giải khát.
Hơn nữa, phần thịt quả của dưa hấu thuốc rất rỗng và xốp, màu trắng, còn có rất nhiều hạt, cứng hơn hạt dưa hấu thông thường, khó tiêu hóa.
Hình dáng bên ngoài của dưa hấu thuốc rất giống dưa hấu thường, cũng có hình tròn giống như quả bóng căng phồng, phần vỏ màu xanh ngả vàng, có những đường vân dễ thấy. Nhưng dưa hấu thuốc chỉ có một hình dạng tròn lẳng, chứ không phải có loại dài hình bầu dục như dưa hấu đỏ.
Dưa hấu thuốc - loài cây thần kỳ của sa mạc
Loại dưa hấu thuốc có độc, không mấy “thân thiện” với con người này làm sao có thể sinh trưởng trên sa mạc?
Tiến hóa có độc để sinh tồn


Ngoại trừ Sa Pha Đầu, dưa hấu thuốc cũng mọc ở rất nhiều nơi. Môi trường tự nhiên của Sa Pha Đầu tương đối thích hợp cho sự sinh trưởng của dưa hấu thuốc.
Tuy nhiên, dưa hấu thuốc được thấy mọc nhiều nhất trên sa mạc khô cằn, nơi mưa cũng là điều xa xỉ.
Để tồn tại trong sa mạc, dưa hấu thuốc cần tích trữ rất nhiều nước. Ngoài ra, các loài động thực vật sống trên sa mạc cũng cần bảo vệ phần nước tích trữ này, nếu không sẽ dễ dàng bị bốc hơi dưới trời nắng nóng đổ lửa hoặc bị động vật khác tranh giành. Đương nhiên, dưa hấu thuốc cũng có cách riêng.
Các loài xương rồng sống trong sa mạc dự trữ nước trong thân của chúng để duy trì sự sống. Xương rồng mọc gai để ngăn chặn những loài động vật lăm le phần nước quý giá này. Gai nhọn là một kiểu tự vệ, cũng là biện pháp giúp xương rồng giảm thiểu quá trình thoát hơi nước.
Tuy nhiên, dưa hấu thuốc không mọc gai, chỉ có thể tự tiến hóa thành loài “dưa hấu” cực độc. Một con vật ăn dưa hấu thuốc hòng giải khát nhưng sau đó bị giày vò bởi cơn quặng thắt dạ dày, cơ thể bỏng rát khắp nơi. Kể từ đó, không có một loài động vật nào còn dám “thưởng thức” dưa hấu thuốc nữa.
Không chỉ có mỗi độc tính
Loài chất độc như đã nói ở trên, dưa hấu thuốc cũng có tính dược liệu như tên gọi của nó. Ở một số nơi, dưa hấu thuốc được dùng làm thuốc chữa bệnh dạ dày và tiêu chảy.
Tuy nhiên, sau khi khoa học công nghệ hiện đại nghiên cứu, chuyên gia nhận thấy thành phần của loại dưa hấu này thích hợp dùng làm thuốc trừ sâu hơn, từ đó đã được nông dân địa phương tin dùng và làm theo, vừa tiết kiệm vừa hiệu quả, quan trọng hơn là bảo vệ môi trường.

Dưa hấu thuốc có giá trị nhất là ở phần hạt. Sau khi phơi khô và ngâm dược liệu, phần hạt có thể dùng làm thuốc nhuận tràng, được sử dụng rộng rãi từ xa xưa.
Vỏ dưa hấu phơi khô còn có tác dụng chữa bệnh dạ dày. Chỉ là dưa hấu thuốc không được trồng phổ biến nên sản lượng rất thấp.

Ngoài giá trị kinh tế và công dụng làm thuốc, dưa hấu thuốc còn có vai trò cản gió, chắn cát rất hiệu quả. Vì dưa hấu thuốc chỉ sống được ở sa mạc nên thân rễ phát triển tốt, chịu hạn tốt, lại không sợ thiếu nước.
Là một loài thực vật tồn tại tự nhiên, dưa hấu thuốc là cây thần bí. Nó sống sót trong môi trường khắc nghiệt, lừa dối cả con người và động vật khác bằng vẻ ngoài hấp dẫn, giống như một thức uống giải khát trong sa mạc nắng nóng, nhưng rồi lại phải chịu hậu quả nặng nề.
(Nguồn: Sohu, Toutiao)