Hầu hết lao động đều muốn chuyển đổi và tìm kiếm công việc mới vào cuối năm 2022, thị trường lao động dường như sẽ rất sôi động và sự cạnh tranh giữa các ứng viên là vô cùng cao.
Việc tìm kiếm việc làm online thông qua Mytour, thành viên của tập đoàn Navigos Group, đã phát hành báo cáo “Tình hình thị trường lao động năm 2022: Hiện trạng và phát triển”, dựa trên kết quả khảo sát từ hơn 400 doanh nghiệp và 3,000 người tìm việc trên thị trường Việt Nam.
Thị trường tuyển dụng đang bị mất cân bằng giữa cung và cầu
Theo Navigos Group, từ đầu năm 2022, thị trường lao động Việt Nam đã bắt đầu sôi động trở lại nhờ vào hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp, mở ra nhiều cơ hội việc làm cho lao động. Tuy nhiên, những biến động do dịch COVID-19 đã tạo ra những xu hướng mới tại thị trường việc làm và ảnh hưởng đến nhu cầu tìm việc của lao động.
Hầu hết các doanh nghiệp tham gia khảo sát (gần 87%) báo cáo gặp khó khăn trong việc tuyển dụng trong 6 tháng đầu năm.
Nguyên nhân chính là do số lượng nhân viên tự ý nghỉ việc tăng cao so với cùng thời điểm năm 2021. Khoảng 12% doanh nghiệp ghi nhận tỷ lệ nhân viên tự ý nghỉ việc từ 30 đến 40%. Gần 41% doanh nghiệp ghi nhận tỷ lệ nhân viên tự ý nghỉ việc từ 10 đến 20%. Điều này thực sự là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp khi mà nhu cầu tái cơ cấu sản xuất kinh doanh đang tăng lên để đáp ứng sự phục hồi của thị trường.
Đặc biệt, tình trạng thiếu hụt nhân lực ở TP.HCM và Hà Nội đang leo thang. Tỉ lệ thiếu hụt nhân lực tại TP.HCM gần 23% và tại Hà Nội gần 15%. Do đó, thị trường tuyển dụng đang mất cân bằng giữa nguồn cung và nhu cầu.
Các ngành công nghiệp mà thiếu hụt nhân lực nhất bao gồm Dịch vụ, Xây dựng/Kiến trúc, Bất động sản, Bán buôn/Bán lẻ, Nhà hàng/Khách sạn/Du lịch, Công nghệ thông tin, Tài chính/Kế toán/Kiểm toán...
Đối với những người đang tìm việc, có đến 40% không có công việc ổn định.
Chi tiết, dữ liệu từ cuộc khảo sát cho thấy, 60% người đang tìm việc vẫn có công việc ổn định tại công ty, 20% đã nghỉ việc nhưng chưa có việc mới, 15% đã nghỉ việc và đang có công việc tạm thời, 2% đã nghỉ việc và tự kinh doanh.
Khi được hỏi về lý do sau khi nghỉ việc nhưng chưa tìm được việc mới, hơn 20% cho biết muốn nghỉ ngơi trước khi tìm việc mới, hơn 18% cho biết sẽ tự doanh hoặc tìm công việc bán thời gian, gần 12% chưa cảm thấy gấp rút trong việc tìm kiếm công việc mới.
Dữ liệu này cho thấy, người lao động sẵn lòng đợi thêm để tìm được công việc phù hợp hoặc muốn tìm các công việc có thời gian cân bằng cuộc sống hơn và khám phá cơ hội mới.
Mặc dù đã có công việc ổn định, 80% trong số họ muốn tìm kiếm công việc mới. Gần 80% người lao động hiện đang có việc làm toàn thời gian có ý định chuyển việc trong 6 tháng tới.
Thị hiếu an toàn và việc tìm công việc ổn định không còn được đánh giá cao như trước. Thống kê cho thấy, người lao động ở các cấp bậc khác nhau đều muốn tìm kiếm công việc mới.
Các ngành như Tài chính/Kế toán/Kiểm toán, Nhà hàng/Khách sạn/Du lịch, Hàng tiêu dùng, Xuất khẩu/Nhập khẩu, Bất động sản,… đang ghi nhận tỷ lệ người lao động muốn chuyển việc cao nhất, với trên 80% bình chọn.
Điều này cho thấy doanh nghiệp cần tìm ra chiến lược giữ chân nhân viên mới trong thời gian tới.
89% doanh nghiệp tăng cường tuyển dụng vào cuối năm
Về phía doanh nghiệp, 89% các doanh nghiệp tham gia khảo sát đều cam kết tăng cường tuyển dụng trong 6 tháng cuối năm tùy thuộc vào nhu cầu của họ.
Các doanh nghiệp có quy mô từ 300 – 1.000 nhân viên dự định tăng tuyển dụng từ 50 – 60%. Các doanh nghiệp có quy mô từ 101 – 300 nhân viên sẽ tăng tuyển dụng từ 10 – 40%. Các doanh nghiệp có quy mô dưới 100 nhân viên cũng có kế hoạch tăng tuyển dụng cao hơn 50 – 60%.
56% doanh nghiệp dự định tăng lương để giữ chân nhân tài. Ngoài ra, còn có các biện pháp khác như hỗ trợ chi phí học tập, đào tạo kỹ năng mới; chăm sóc sức khỏe – bảo hiểm; linh động về thời gian và địa điểm làm việc.
Nhằm đáp ứng nhu cầu phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp đang ưu tiên tuyển người lao động cho các phòng ban như Kinh doanh/Bán hàng (72%), Kỹ thuật (12%), Công nghệ thông tin (9%), Tiếp thị – Marketing (4%), Tài chính/Kế toán/Kiểm toán (3%).
Khảo sát cũng cho thấy 40% doanh nghiệp sẽ ưu tiên tuyển người lao động có kinh nghiệm từ 2 năm trở lên, 28% ưu tiên người có ít hơn 2 năm kinh nghiệm và 24% sẽ tuyển dụng cấp bậc trưởng nhóm/giám sát.
Đối với người lao động, dự báo thị trường tuyển dụng sẽ rất sôi động với 80% người lao động tham gia khảo sát cho biết họ có ý định chuyển việc và tìm kiếm công việc mới trong 6 tháng cuối năm 2022. Điều này là dấu hiệu cho thấy sự cạnh tranh giữa các ứng viên sẽ rất cao.
Đáng chú ý, tỷ lệ người thực tập tìm kiếm việc làm là 92%, người mới ra trường chiếm 88%, người dưới 2 năm kinh nghiệm là 89%, người trên 2 năm kinh nghiệm (không phải quản lý) là 78%, quản lý là 80%, và giám đốc là 79%.
Các ngành như An toàn môi trường, Bảo hiểm, Bất động sản, Hóa học/Hóa sinh, Nhân sự, Hành chính/Pháp lý và Y/Nha/Dược có nhu cầu ứng viên cao nhất.
Lương, phúc lợi và môi trường làm việc vẫn là lý do hàng đầu khiến người lao động nghỉ việc trong 6 tháng cuối năm 2022.
51% người lao động muốn chuyển việc trong 6 tháng cuối năm này, khẳng định sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động.
19% người tìm việc sẽ chuyển việc trong 1-2 năm tới và 12% sẽ chuyển việc sau hơn 2 năm. Đây là nhóm người đã có công việc ổn định và sẽ xem xét chuyển việc khi thị trường việc làm hồi phục sau COVID-19.
9% người tham gia khảo sát lựa chọn ổn định trong công việc và không có ý định nghỉ việc, cho thấy mong muốn gắn bó lâu dài với tổ chức làm việc.
Người tham gia khảo sát đã chỉ ra 5 yếu tố quan trọng khi tìm kiếm công việc mới: tiền lương, chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc tích cực, cơ hội thăng tiến rõ ràng và uy tín của doanh nghiệp.
Trong 6 tháng cuối năm, 65% người lao động mong muốn có công việc toàn thời gian, đặc biệt là trong các lĩnh vực như Nghệ thuật giải trí (100%), Sản xuất (95%), Nông, lâm, thuỷ sản (92%), Y/Nha/Dược (89%) và môi trường (88%).
Dữ liệu từ khảo sát cho thấy sự gia tăng của mô hình làm việc linh hoạt và sẵn sàng thích ứng.
Làm việc từ xa đang trở thành xu hướng phổ biến trong các ngành như Hàng tiêu dùng, Dịch vụ, Kinh doanh bán hàng, Xuất nhập khẩu, Bất động sản và Thương mại điện tử.
Làm việc bán thời gian được ưa chuộng trong các lĩnh vực như Nhân sự, Bảo hiểm, Y/Nha/Dược, Xây dựng/Kiến trúc.
Làm việc tự do là lựa chọn hàng đầu của những người làm việc trong lĩnh vực Thương mại điện tử, Logistics, Nhân sự, Bất động sản, Ẩm thực/Đồ uống.
Phương pháp Hybrid - kết hợp làm việc trực tiếp và từ xa được ưa chuộng trong lĩnh vực Thương mại điện tử, Ẩm thực/Đồ uống, Tiếp thị, Marketing...
Hầu hết người lao động gặp khó khăn khi tìm kiếm việc làm trong thời gian này. Người có kinh nghiệm dưới và trên 2 năm đều thừa nhận khó khăn trong việc tìm việc mới.
Theo báo cáo của Navigos Group, doanh nghiệp cần áp dụng giải pháp linh hoạt trong tuyển dụng và phát triển nhân tài nội bộ.
Đối với người lao động, việc lựa chọn thời điểm tìm việc, tự đánh giá kỹ năng và mở rộng mạng lưới quan hệ là rất quan trọng trong thời kỳ chuyển đổi số.