Trong thế kỷ 21, trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa đã thay đổi cách chúng ta làm việc và mở ra những cơ hội và thách thức mới trong sự nghiệp. Nhiều nghề đã bị thay đổi, nhiều nghề mới đã được tạo ra. Trước sự biến đổi này, nhiều người cảm thấy bối rối và chưa kịp thích ứng. Sẽ có những lo lắng, khó khăn trong việc chọn lựa và nhận thức về xu hướng nghề nghiệp mới. Bài viết này sẽ khám phá xu hướng nghề nghiệp tương lai liên quan đến AI và tự động hóa, và cung cấp các chiến lược thích ứng để đạt được thành công trong môi trường làm việc biến đổi nhanh chóng này.
1. Trí Tuệ Nhân Tạo và Tự Động Hóa - Sự Thay Đổi Cơ Bản
Trí Tuệ Nhân Tạo là một lĩnh vực trong khoa học máy tính mà mục tiêu chính là tạo ra máy tính hoặc hệ thống máy tính có khả năng thực hiện các nhiệm vụ thông minh mà trước đây chỉ có con người mới có thể thực hiện. Các nhiệm vụ của AI bao gồm học, suy luận, nhận biết hình ảnh và ngôn ngữ, và thậm chí có thể là thực hiện các tác vụ vận động và quyết định.
AI sử dụng các kỹ thuật như học máy, học sâu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, và thị giác máy tính để đạt được mục tiêu này.
Tự Động Hóa là quá trình sử dụng công nghệ và hệ thống để thực hiện các tác vụ và quy trình mà trước đây được thực hiện bằng tay bởi con người một cách tự động và không cần sự can thiệp thường xuyên của con người. Tự Động Hóa có thể áp dụng trong nhiều lĩnh vực, như sản xuất công nghiệp, quản lý doanh nghiệp, quy trình làm việc trong hệ thống thông tin, và nhiều tình huống khác.
Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) đã trở thành một phần không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực công việc, từ công nghiệp sản xuất đến tài chính, y tế và nghiên cứu về khí hậu. Việc áp dụng các công nghệ này có thể giải quyết các thách thức xã hội và thúc đẩy sự phát triển kinh tế cũng như sự phát triển chung của xã hội.
2. Ảnh Hưởng của AI và Tự Động Hóa Đến Công Việc
AI và tự động hóa có thể mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và xã hội, nhưng người lao động cũng cần chuẩn bị cho những tác động mà chúng có thể gây ra.
AI và tự động hóa giúp con người thực hiện những công việc lặp đi lặp lại để có thể tập trung vào những công việc phức tạp hơn.
AI đang dần thay đổi cách thức làm việc và thay đổi loại công việc mà các chuyên gia thực hiện, thậm chí có thể thay thế hoàn toàn một số công việc.
Theo báo cáo của ngân hàng đầu tư Goldman Sachs, Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) có thể thay thế cho 300 triệu việc làm toàn thời gian. Nó có thể thay thế 1/4 công việc ở Mỹ và châu Âu nhưng cũng có thể tạo ra những công việc mới và tăng năng suất. Cuối cùng, nó có thể tăng tổng giá trị của hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trên toàn cầu lên 7%. Báo cáo cũng dự đoán rằng 2/3 số việc làm ở Mỹ và Châu Âu 'có khả năng tự động hóa AI ở mức độ nào đó và khoảng 1/4 tổng số công việc có thể thực hiện hoàn toàn bởi AI.
Theo Forbes và báo cáo từ MIT và Đại học Boston, dự kiến AI sẽ thay thế tới hai triệu công nhân sản xuất vào năm 2025.
Gần như mọi ngành nghề đều chịu ảnh hưởng từ tự động hóa, từ ngành cơ khí đến quản lý bản chất nghề nghiệp có thể thay đổi.
Có thể thấy, nhiều công việc đã thay đổi hoặc biến mất khi máy móc hỗ trợ cho lao động con người. Ví dụ, thông qua thuật toán AI, bác sĩ có thể chẩn đoán kết quả khám bệnh của bệnh nhân một cách chính xác hơn. Công việc lặp đi lặp lại có thể được tự động hóa. Tại Amazon, máy móc đã thay thế việc con người nâng và xếp các đồ vật.
Bên cạnh đó, sự thay đổi về cơ cấu nghề nghiệp có thể ảnh hưởng đến mức lương. Nhiều công việc trung bình hiện nay bị ảnh hưởng bởi tự động hóa. Tự động hóa có thể tăng sự chênh lệch về thu nhập.
3. Tương Lai của Nghề Nghiệp
Như đã nêu, AI và tự động hóa có ảnh hưởng lớn đến thị trường việc làm. Phần này sẽ phân tích các công việc sẽ bị thay thế và không thể thay thế, giúp bạn hiểu rõ hơn về xu hướng nghề nghiệp trong tương lai.
Công Việc Có Thể Bị Thay Thế
Chăm Sóc Khách Hàng: Hầu hết các giao tiếp với dịch vụ khách hàng không yêu cầu sự hiểu biết cao về cảm xúc hoặc kỹ năng giao tiếp, sẽ được thay thế bằng phản hồi tự động.
Lễ Tân: Đa số các tập đoàn lớn trên thế giới đang sử dụng robot tại quầy lễ tân. Ví dụ như Aime Reception có thể nhìn, nghe, hiểu và tương tác với khách hàng.
Kế Toán: Nhiều công ty đang sử dụng tự động hóa và trí tuệ nhân tạo trong các hoạt động kế toán. Dịch vụ kế toán được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo cung cấp hệ thống kế toán hiệu quả, linh hoạt và an toàn. Sử dụng thuật toán trí tuệ nhân tạo đảm bảo dữ liệu được thu thập, lưu trữ và phân tích chính xác, tiết kiệm chi phí so với việc trả lương cho nhân viên.
Nhân Viên Bán Hàng: Trí Tuệ Nhân Tạo và Tự Động Hóa đang thay đổi môi trường bán hàng và hỗ trợ tiếp thị mục tiêu tích hợp để đạt được hiệu suất quảng cáo cao hơn.
Nghiên Cứu và Phân Tích: Các lĩnh vực nghiên cứu và phân tích dữ liệu có thể bị thay thế mà không cần sự trợ giúp của con người. Máy tính có thể xử lý việc sắp xếp, phân tích dữ liệu một cách hiệu quả. Khi trí tuệ nhân tạo đạt hiệu quả cao, con người có thể ít được sử dụng trong quá trình phân tích và nghiên cứu dữ liệu.
Công Nhân Nhà Máy hoặc Kho Bãi: Trí Tuệ Nhân Tạo hỗ trợ máy móc rất nhiều, thực hiện nhiều hành động với tốc độ và độ chính xác cao hơn con người. Ngoài ra, AI hỗ trợ trong việc lấy hàng hóa trong kho giúp các nhà cung cấp dịch vụ logistic ít phụ thuộc hơn vào nhân viên kho.
Lập Trình Viên Máy Tính: Sự phát triển của công nghệ AI như Chat GPT có thể được sử dụng để viết mã, dẫn đến việc một số công việc lập trình có thể sớm bị tự động hóa.
Biên Tập Viên/ Người Viết Nội Dung: Công cụ tạo nội dung AI đã có thể giúp con người nảy ra ý tưởng viết và hỗ trợ biên tập nội dung. Các nhiệm vụ tiếp thị nội dung cơ bản cũng có thể được thực hiện bởi AI.
Thiết Kế Đồ Họa: Các nhà thiết kế đồ họa đang phải cạnh tranh với nghệ thuật của trí tuệ nhân tạo. Các công cụ như Lensa, Dall-e giúp con người tạo ra những hình ảnh chuyên nghiệp mà không cần kiến thức chuyên môn về nghệ thuật.
Công Việc Mà AI Sẽ Không Thể Thay Thế
Giáo Viên: Công cụ được hỗ trợ bởi AI mang lại nhiều lợi ích trong lớp học nhưng không thể thay thế được sự xây dựng niềm tin, sự truyền cảm hứng và mối quan hệ, tiếp cận phụ huynh và xử lý các tương tác xã hội phức tạp khác một cách như giáo viên.
Luật Sư và Thẩm Phán: Là những nghề có sự vương giả mạnh mẽ về đàm phán, chiến lược và phân tích vụ án, là người có hiểu biết sâu rộng về đạo đức và pháp lý. Phần lớn dựa vào kinh nghiệm và kiến thức cá nhân của từng chuyên gia. Đòi hỏi một số kỹ năng nhất định để có thể điều hành các hệ thống pháp luật phức tạp và tham gia tranh luận trước tòa. Thẩm Phán là người xem xét tất cả các khía cạnh khác nhau của một phiên tòa và đưa ra quyết định cuối cùng.
Nhân Viên Xã Hội: Công việc của nhân viên xã hội thường tiếp xúc trực tiếp với con người. Hiểu hoàn cảnh của đối phương và giúp họ điều hướng các tình huống gặp phải. Điều này trí tuệ nhân tạo không thể thực hiện tốt hơn con người được.
Nhà Trị Liệu: Các nhà trị liệu thực hiện nhiều công việc liên quan đến mặt cảm xúc, lắng nghe vấn đề của mọi người và hướng dẫn họ khi họ giải quyết cảm xúc, suy nghĩ và phản ứng cảm xúc. Trí tuệ nhân tạo không thể hiểu và thực hiện khía cạnh này của con người.
Chuyên Gia Nhân Sự: Các chuyên gia nhân sự thực hiện các công việc như tuyển dụng, phỏng vấn và giới thiệu, tất cả đòi hỏi mức độ tương tác giữa con người và cá nhân hóa ở mức độ cao. Trí tuệ nhân tạo có thể hữu ích trong việc sàng lọc hồ sơ, nhưng không đem lại hiệu quả khi xử lý các tình huống nhân sự phức tạp như sa thải, phúc lợi và khiếu nại của nhân viên.
Bác Sĩ Phẫu Thuật: Bác sĩ phẫu thuật cần kết nối với bệnh nhân ở nhiều mức độ khác nhau. Ngoài ra, kinh nghiệm, kiến thức và kỹ năng đều là yếu tố quan trọng trong quá trình hoạt động nghề nghiệp. Điều này không thể được thay thế bằng trí tuệ nhân tạo hay tự động hóa.
Chiến Lược Thích Nghi với Trí Tuệ Nhân Tạo và Tự Động Hóa
Để làm quen với trí tuệ nhân tạo và tự động hóa trong công việc, chúng ta cần phát triển các kỹ năng mới và thích ứng với thị trường việc làm đang thay đổi. Có thể làm điều này qua những cách sau:
Học Tập Suốt Đời: Để thích nghi với sự thay đổi, việc học tập liên tục để cập nhật kiến thức và kỹ năng là rất quan trọng.
Tập Trung vào Kỹ Năng Không Thể Thay Thế: Mặc dù trí tuệ nhân tạo có thể thực hiện các công việc thường ngày, nhưng nó không thể tái tạo được trí tuệ cảm xúc và khả năng sáng tạo của con người. Vì vậy, việc phát triển các kỹ năng mềm mà máy móc không thể thực hiện, như giao tiếp, tư duy sáng tạo và làm việc nhóm, là rất quan trọng.
Tạo Mối Quan Hệ với Máy Móc: Học cách làm việc cùng với các hệ thống trí tuệ nhân tạo và robot, và biết cách tận dụng chúng để tối ưu hóa năng suất.
Chuyên Môn Hóa: Khi trí tuệ nhân tạo trở nên phổ biến, nhu cầu việc làm với kiến thức và kỹ năng chuyên môn sẽ ngày càng tăng. Bằng cách phát triển kiến thức chuyên môn trong một lĩnh vực cụ thể, bạn có thể nâng cao giá trị của mình trên thị trường việc làm.
Kết Luận
Chúng ta cần chấp nhận rằng trí tuệ nhân tạo và tự động hóa đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Sự thay đổi từ trí tuệ nhân tạo và tự động hóa đang tạo ra cơ hội mới và thách thức cho các nghề nghiệp. Bằng cách học tập liên tục, tập trung vào các kỹ năng mà máy móc không thể thay thế, và thích nghi với sự thay đổi, chúng ta có thể đạt được thành công trong sự nghiệp trong thời đại công nghiệp 4.0 này.
Bạn đam mê viết, muốn nhận giải thưởng (tổng trị giá 22 triệu VNĐ / tháng, sách, chứng nhận Social Impact Awards) và mong muốn tạo thương hiệu cá nhân được biết đến bởi hàng triệu người trong cộng đồng của MyBook? Xem chi tiết tại đường link sau: http://bit.ly/TrietHocTuoiTre-Info