Buzz
Bài kí 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' của Hoàng Phủ Ngọc Tường mang nhiều giá trị
Mytour hôm nay sẽ cung cấp tài liệu giới thiệu về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường và đoạn trích 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' để hỗ trợ học tập môn Ngữ văn
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Trích
Nghe đọc 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' tại đây:
[...] Sông Hương, một câu chuyện về sự mạnh mẽ và vẻ đẹp độc đáo của nó
Sông Hương - từ dòng nước đầy uy lực đến hình dạng uốn khúc, đưa ta đi qua hành trình lịch sử và văn hóa
Sông Hương, từ con sông điềm đạm đến dòng nước nghịch ngợm, là biểu tượng văn hóa và lịch sử của Huế
Âm nhạc Huế, sinh ra và lưu luyến trên dòng sông Hương, gợi lại những hồi ức sâu thẳm về thời Kiều
Sông Hương, nơi nỗi nhớ và tình yêu dành cho quê hương cùng những bước chân cuối cùng trước khi về với biển cả
Sông Hương, với quá khứ lịch sử rực rỡ, từng là biên giới của Đại Việt và chứng kiến nhiều biến cố lịch sử quan trọng
Thành phố Huế, với đóng góp vô cùng quan trọng trong lịch sử và cống hiến của mình cho Tổ quốc
Sông Hương, biểu tượng của sự hi sinh và trở về với cuộc sống hàng ngày của một quốc gia
Mỗi nhà thơ đều có cái nhìn riêng về sông Hương, từ hình ảnh thường ngày đến những khám phá sâu xa về tâm hồn
Dòng sông mang nhiều cảm xúc đã gợi lên nhiều suy tư của các nhà văn, nhà thơ về ý nghĩa của cuộc sống
Ai đã đặt tên cho con sông này?
I. Một cái nhìn sâu sắc về Hoàng Phủ Ngọc Tường
Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh vào năm 1937 ở thành phố Huế.
Quê hương của ông là ở làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.
Ông theo học tại Huế cho đến khi tốt nghiệp Trung học, sau đó tiếp tục học tại các trường Đại học Sư phạm Sài Gòn (tốt nghiệp vào năm 1960) và Trường Đại học Huế (tốt nghiệp vào năm 1964).
Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường rời khỏi cuộc sống bình thường để tham gia vào cuộc kháng chiến chống lại Mỹ thông qua hoạt động văn học và nghệ thuật.
Ông từng đảm nhận vai trò là Tổng thư ký của Hội Văn học Nghệ thuật Bình - Trị - Thiên và là Tổng biên tập của tạp chí Cửa Việt.
Hoàng Phủ Ngọc Tường được biết đến là một nhà văn chuyên viết bút ký.
Các tác phẩm của ông phản ánh sự kết hợp hài hòa giữa sự sắc sảo và tri thức, sự trữ tình và tư duy sâu xa, đều được lấy từ kiến thức sâu rộng về triết học, văn hóa, lịch sử, và địa lý...
Một số tác phẩm nổi bật của ông bao gồm Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu (1971), Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã đặt tên cho con sông này (1986), và Hoa trái quanh tôi (1995)...
II. Một cái nhìn tổng quan về Ai đã đặt tên cho dòng sông?
1. Bối cảnh viết
- Tác phẩm được viết tại thành phố Huế vào ngày 4 tháng 1 năm 1981, sau đó được xuất bản trong một tập sách có tên tương tự.
- Bài viết này được chia thành ba phần, và đoạn trích trong sách giáo khoa thuộc phần đầu tiên.
2. Sơ đồ cấu trúc
Bao gồm hai phần chính:
- Phần 1. Từ đầu đến “trọn vẹn lòng yêu quê hương đất nước”. Hành trình của dòng sông Hương.
- Phần 2. Phần còn lại. Sông Hương - dòng sông mang trong mình lịch sử và văn hóa thơ ca.
3. Tóm lược
Mẫu 1
Trong số các dòng sông tươi đẹp trải dài trên lãnh thổ Việt Nam, chỉ có dòng sông Hương thuộc về một thành phố duy nhất. Từ nguồn trên cao, sông Hương đã là một bản ca thiên nhiên của rừng già. Nó mang trong mình vẻ đẹp mạnh mẽ và hoang dại, với nhiều ghềnh thác và hẻm núi bí ẩn. Khi chảy qua vùng đồng bằng, sông Hương hiền hòa như một bài thơ làm say lòng người. Hai bên bờ sông Hương rực rỡ với màu đỏ của hoa đỗ quyên. Dòng sông uốn lượn như một dải lụa mềm mại, tạo ra cảnh quan như một bức tranh sống động, với những đường cong và hình khối trôi dạt giữa hai dãy đồi cao vút. Sông Hương có vẻ đẹp thay đổi theo thời gian: “sáng xanh, trưa vàng, chiều tím”. Khi đi qua thành phố Huế, sông Hương chảy rất chậm, yên bình như một điệu nhảy slow. Sông Hương trở thành một nữ danh nhân đánh đàn vào ban đêm. Đây cũng là dòng sông đã chứng kiến hàng thế kỷ vinh quang và nhiệm vụ lịch sử của mình. Nó là dòng sông của thời gian, của sử thi.
Mẫu 2
Sông Hương dường như chỉ thuộc về một thành phố duy nhất. Ở nguồn, dòng sông trở thành bản ca thiên nhiên của rừng già. Nó mang một vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ, là mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở. Khi chảy vào đồng bằng, sông Hương yên bình như triết lý, như cổ thi. Khi đi qua thành phố Huế, sông Hương trôi chậm như điệu slow. Dòng sông đã sống những thế kỷ với nhiệm vụ lịch sử của mình. Có một nhà thơ từ Hà Nội đến đây, tóc bạc trắng, lặng nhìn dòng sông, ném mẩu thuốc lá xuống, hỏi với trời đất: “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”.
4. Ý nghĩa tiêu đề
Tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường được in trong một tập sách cùng tên. Bằng cách đặt câu hỏi làm tiêu đề, nhà văn đã truyền đạt nhiều ý nghĩa. Câu hỏi là một lựa chọn hiếm khi được sử dụng làm tiêu đề cho một tác phẩm. Điều này thể hiện sự độc đáo của tác giả. Qua câu hỏi này, Hoàng Phủ Ngọc Tường muốn người đọc tìm hiểu nguồn gốc của dòng sông, đặc biệt là dòng sông Hương của Huế. Câu chuyện nguồn gốc của sông bắt nguồn từ một huyền thoại của người dân làng Thành Chung, kể về việc nấu nước sông từ trăm loài hoa đổ xuống sông. Tên “sông Hương” (sông thơm) - dù đơn giản nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc. Qua tiêu đề này, tác giả cũng bộc lộ niềm tự hào về văn hóa truyền thống và tình yêu quê hương. Cũng như biểu lộ lòng biết ơn đối với thế hệ trước đã khai phá vùng đất này. “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” thực sự là một tiêu đề độc đáo, chứa đựng tư tưởng mà Hoàng Phủ Ngọc Tường muốn truyền đạt.
5. Nội dung
Đoạn trích bài viết “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” là một đoạn văn súc tích và đầy chất thơ về sông Hương.
6. Nghệ thuật
Sức hấp dẫn của bài viết nằm ở việc kết hợp cảm xúc sâu lắng từ hiểu biết sâu sắc về văn hóa, lịch sử và văn chương, cùng với một phong cách văn tinh tế, lịch lãm và tài hoa.
7. Mở đầu và Kết luận
- Mở đầu: Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn chuyên viết bút ký. Tác phẩm của ông kết hợp một cách hài hòa giữa trí tuệ và tính cảm, giữa lập luận sắc bén và suy tư sâu sắc, được tổng hợp từ kiến thức phong phú. Một ví dụ điển hình là bút ký “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”. Đoạn trích từ bút ký này là một đoạn văn súc tích và thơ mộng về sông Hương.
- Kết luận: Văn chương chứa đựng những giá trị bất diệt. Đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những tác phẩm làm điều đó. Người đọc khi tiếp xúc với tác phẩm sẽ cảm nhận được vẻ đẹp đặc biệt của sông Hương.
III. Phân tích tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?
(1) Giới thiệu
Thông tin về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường và một đoạn trích từ tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”.
(2) Nội dung chính
a. Dòng sông tự nhiên
- Ở nguồn sông: Sông Hương được mô tả như “bản ca của rừng già”, “cô gái Di gan”, “người con gái của rừng già”, “người mẹ phù sa của vùng văn hoá xứ sở”.
- Từ nguồn đến Huế: Sông Hương như một cô gái lần đầu trải qua tình yêu, vừa e lệ ngại ngùng, vừa táo bạo chủ động.
- Trong lòng Huế: “Như một cô gái đắm say tình tứ khi ở bên người mình yêu”; cô gái tài năng “vẻ đẹp của tài nữ đánh đàn trong đêm khuya”.
- Từ Huế ra biển: như một cô gái lưu luyến, trung thành từ biệt người yêu.
=> Tác giả chủ yếu thấy vẻ đẹp của sông Hương qua góc nhìn của tình yêu, khiến sông Hương hiện lên như một cô gái chung tình, tận tâm với tình yêu.
b. Dòng sông mang dấu ấn lịch sử
- Sông Hương là một nhân chứng sống của lịch sử của thành phố Huế, của đất nước: “soi bóng kinh thành Phú Xuân của vị anh hùng Nguyễn Huệ”, trải qua những biến cố đau thương của các cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX…
- Sông Hương như một công dân trách nhiệm với đất nước: “biết hiến dâng cuộc đời để làm nên những chiến công, liên kết với Huế qua hàng loạt cuộc chiến đấu dũng mãnh trong thời kì trung đại, thậm chí đến cả cách mạng tháng tám cũng không thiếu những chiến công vẻ vang…
c. Dòng sông góp phần xây dựng văn hoá
- Sông Hương được ví như “bà mẹ phù sa của vùng văn hoá xứ sở”: Toàn bộ âm nhạc cổ điển Huế, những bản nhạc theo suốt cuộc đời Kiều và những bản Tứ đại cảnh đều sinh ra trên bờ sông Hương.
- Nghệ sĩ đàn dương cầm trong đêm khuya: không bao giờ được lặp lại trong sự sáng tạo của các nhà văn
=> Sông Hương thật sự là biểu tượng của sự phóng khoáng, trung thành trong tình yêu, kiên định trong lịch sử, tài năng trong âm nhạc và văn hóa, khiêm tốn trong cuộc sống. Là hình ảnh hoàn hảo của người con gái Huế.
(3) Kết luận
Xác nhận giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng sông”.
