Đoạn trích Hồi Trống Cổ Thành là một phần của chương trình học Ngữ Văn lớp 10.
Hôm nay, Mytour muốn mời các bạn học sinh tham khảo tài liệu về tác giả La Quán Trung và nội dung của đoạn trích này.
Tả Khám Cổ Thành
Nghe thú vị về Tả Khám Cổ Thành:
… Châu Thương cùng Quan Công vượt qua vùng Nhữ Nam. Đi được một đoạn, từ đỉnh núi nhìn xuống, họ phát hiện một thành quách. Quan Công hỏi người địa phương về thành ấy. Người địa phương giải thích:
- Đó chính là Cổ Thành. Vài tháng trước, một tướng quân, Trương Phi, cùng vài chục binh sĩ đến, đánh đuổi quan huyện, chiếm đóng thành, thiết lập trại lính, tích trữ lương thực, nay đã có đến ba nghìn con ngựa quân mã. Xung quanh không ai dám đương đầu.
Quan Công vui mừng nghe tin, hạnh phúc không gì sánh bằng:
- Từ khi bị phân tán tại Từ Châu, em vẫn lạc trôi không biết đi đâu, không ngờ lại lạc về đây!
Ngay lập tức gửi Tôn Càn vào thành báo tin, yêu cầu Trương Phi ra đón hai chị.
Trương Phi sau khi trốn trong núi Mang Đãng được hơn một tháng, một hôm ra ngoài nghe tin tức Huyền Đức, tình cờ đi qua Cổ Thành và vào huyện tìm lương thực. Quan huyện không cho vay, Phi tức giận đuổi quan huyện, chiếm thành, tạm thời dừng chân.
Hôm đó, theo lệnh của Quan Công, Tôn Càn vào thành để ra mắt Trương Phi. Sau khi thi hành nghi lễ, Tôn Càn thông báo rằng Huyền Đức đã rời Viên Thiệu sang Nhữ Nam, còn Vân Trường ở Hứa Đô và đã đưa hai phu nhân đến. Rồi mời Trương Phi ra đón.
Trương Phi nghe xong, không chần chừ, ngay lập tức mặc giáp, cưỡi ngựa, dẫn đầu một nghìn quân, đi về hướng cửa bắc. Tôn Càn thấy kỳ lạ nhưng không dám hỏi, chỉ biết phải theo ra thành.
Nhìn thấy Trương Phi xuất hiện, Quan Công rất vui mừng, giao long đao cho Châu Thương cầm và tự mình đón tiếp. Trương Phi mắt to tròn, râu dựng ngược, hét lên như sấm, vung gươm lao tới đâm vào Quan Công.
Quan Công giật mình, vội né tránh mũi gươm, hỏi:
- Hiền đệ, vì sao lại như vậy? Có lẽ mày đã quên đi lòng nghĩa vườn đào à?
Trương Phi gầm lên:
- Mày đã phản bội lòng nghĩa, còn dám đến gặp tao sao?
Quan Công nói:
- Ta đã làm gì mà bị coi là phản bội?
Trương Phi nói:
- Mày rời bỏ anh, phục tùng Tào Tháo, được phong hầu tứ tước, giờ lại đến đây đánh lừa tao! Từ giờ tao quyết tâm sống chết với mày!
Quan Công nói:
- Vấn đề này em không rõ, ta cũng khó nói. May có hai chị ở đây, em đi hỏi họ đi.
Hai phu nhân nghe thấy như vậy, vội vàng kéo lên tấm màn trên xe, gọi:
- Chú Ba tại sao lại như vậy?
Phi nói:
- Xin hai chị hãy yên tâm, để tôi xử lý thằng phản loạn này trước, sau đó sẽ mời hai chị vào thành.
Cam phu nhân phát biểu:
- Xin chờ một chút, chú Ba ơi, xin đừng vội vàng! Đừng hấp tấp hành động bây giờ, chú Hai không biết thông tin của mọi người nên đã đưa chúng ta đến đây, nơi an toàn. Chú không nên hiểu lầm như vậy!
Mi phu nhân cũng nói:
- Trước đây, chú Hai sống ở Hứa Đô, thực sự là không lựa chọn khác.
Phi nói:
- Hai chị đã bị đánh lừa. Người dũng cảm thà chết còn hơn phải chịu sự xấu hổ. Có thể là không ai từ bỏ danh dự vĩ đại để bảo vệ hai người chủ.
Quan Công nói:
- Xin đừng nói như vậy, điều đó quá bất công!
Tôn Càn nói:
- Việc Vân Trường đến đây chỉ để tìm kiếm một tướng quân.
Trương Phi lời mắng:
- Mày nói dối không nhìn ra, nó không có dấu hiệu tốt, nó đến đây chắc chắn là để bắt tao!
Quan Công nói:
- Nếu tao đến bắt mày, chắc chắn tao sẽ đem theo quân mã!
Trương Phi chỉ vào phía xa, nói:
- Quân mã không phải là gì kia à?
Quan Công quay đầu lại, thấy mây bụi phía xa, một đội quân mã kéo đến, cờ Tào tung bay. Trương Phi tức giận nói:
- Giờ mày còn chối từ à?
Rồi hắn múa gươm lao tới đâm Quan Công. Quan Công né tránh và nói:
- Hiền đệ đừng vội, để tao chém tên tướng kia, để ta chứng minh lòng chân thành của ta!
Trương Phi bảo:
- Nếu mày thật lòng, tao sẽ đánh ba tiếng trống, và mày phải giết được thằng tướng đó.
Quan Công đồng ý.
Không mất lâu, đội quân Tào kéo đến, Sái Dương dẫn đầu, với dao tế ngựa, la lớn:
- Mày giết cháu của tao, là Tần Kì, rồi bỏ trốn đến đây. Tao được mệnh từ Thừa tướng đi bắt mày.
Quan Công không một lời, vung long đao tấn công, Trương Phi đối đầu mạnh mẽ. Chưa đầy một lát, Sái Dương đã ngã xuống đất. Quân Tào bị hoảng loạn. Quan Công bắt một lính cầm cờ hiệu hỏi về tình hình. Lính lính đáp:
- Sái Dương khi nghe tướng giết cháu là Tần Kì, tức giận muốn đến Hà Bắc đối đầu, nhưng Thừa tướng cấm. Khi đi sang Nhữ Nam để đánh Lưu Tích, lại không ngờ gặp tướng quân ở đây.
Quan Công sai lính kể lại sự việc cho Trương Phi. Phi hỏi chi tiết về Hứa Đô. Lính kể mọi chi tiết. Khi đó Phi mới tin tưởng anh ta là thật… Phi mời hai chị vào thành.
Sau khi vào nhà, hai phụ nữ kể lại những gì Quan Công đã trải qua. Trương Phi nghe xong, không kìm được nước mắt, thả lên Vân Trường...
I. Tóm tắt về tác phẩm Hồi Trống Cổ Thành
- La Quán Trung (1330 - 1400?) còn được biết đến với tên La Bản, hiệu Hồ Hải Tản Nhân, sinh ra và lớn lên tại vùng Thái Nguyên, thuộc tỉnh Sơn Tây xưa.
- Ông lớn lên vào cuối triều Nguyên, đầu đời Minh, tính cách lập loè, cô độc, thích một mình lang thang khắp nơi.
- Khi Minh Thái Tổ đánh đuổi quân Mông Cổ, thống nhất đất nước, ông chủ yếu tập trung vào việc sưu tầm và biên soạn lịch sử dã sử.
- La Quán Trung được coi là người đầu tiên có đóng góp đáng kể cho dòng văn học lịch sử thời Minh - Thanh ở Trung Quốc.
- Ông là tác giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng như Tam Quốc Diễn Nghĩa, Tùy Đường Lưỡng Triều Chí Truyện, Tấn Đường Ngũ Đại Sử Diễn Nghĩa, Bình Yêu Truyện...
II. Giới Thiệu về Hồi Trống Cổ Thành
1. Bối Cảnh Sáng Tác
- “Tam Quốc Diễn Nghĩa” ra đời trong thời kỳ Minh (1368 - 1644).
- Tác Phẩm này bao gồm 120 hồi, kể về cuộc chiến giữa ba thế lực chính trong thời kỳ cổ xưa của Trung Quốc (thế kỷ II, III), được gọi là “Cát Cứ Phân Tranh”. Ba thế lực này bao gồm: Bắc Ngụy do Tào Tháo lãnh đạo chiếm lĩnh phía bắc từ sông Trường Giang trở lên, Tây Thục do Lưu Bị lãnh đạo chiếm giữ phía tây nam, và Đông Ngô do Tôn Quyền lãnh đạo chiếm giữ phía đông nam.
- Đoạn trích này được lấy từ hồi 28 của tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa.
2. Tóm Tắt
Loạt 1
Trước đó, ba anh em Lưu, Quan, Trương ẩn mình dưới bóng Tào Tháo. Hiểu rõ tính cách tàn bạo của Tào Tháo, họ cố gắng trốn thoát. Bị quân Tháo truy đuổi, ba anh em phải tán loạn mỗi người một hướng. Vì phải đưa hai chị dâu (vợ của Lưu Bị) ra khỏi Tào Tháo, Quan Công tạm thời liên kết với nhà Hán thay vì nhà Tháo (vua Hán bị Tào Tháo kiểm soát), chỉ cần biết nơi anh ở là sẽ tới ngay. Tào Tháo cố gắng thu phục Quan Công: ba ngày một bữa tiệc nhỏ, năm ngày một bữa tiệc lớn, thưởng cho anh chức vụ, vàng bạc, và phụ nữ đẹp... Nhưng Quan Công 'trong Tháo, tâm ở Hán'. Khi nghe tin Lưu Bị ở cùng Viên Thiệu đã lập tức trả lại mọi dấu ấn, vàng bạc và các bảo vật, Quan Công liền lên ngựa đi tìm anh. Trên đường, bị các tướng Tháo ngăn chặn, Quan Công dùng gươm đánh chết ngay sáu tướng, vượt qua năm cửa quan. Khi đến Cổ Thành, gặp Trương Phi, anh mừng rỡ không thôi. Nhưng Trương Phi hiểu lầm việc Quan Công liên kết với nhà Tháo là phản bội, liền đe dọa giết Quan Công. Để làm tan mọi nghi ngờ, Quan Công ngay lập tức chấp nhận điều kiện Trương Phi đề ra: phải giết Sái Dương (một viên tướng của Tào Tháo) trong ba trận trống. Chưa kịp kết thúc một trận, đầu Sái Dương đã lăn xuống đất. Lúc này, Phi mới hiểu được lòng trung thực của Quan Công.
Loạt 2
Quan Công dẫn hai chị dâu ra Nhữ Nam. Khi đến Cổ Thành, nghe nói Trương Phi đang ở đó, Quan Công vui mừng sai Tôn Càn vào thành báo tin để Trương Phi đón hai chị. Khi Trương Phi nghe tin Quan Công đến, anh sai quân lính mở cổng thành, rồi một mình một ngựa vác bát xà mâu lao tới đòi giết Quan Công. Quan Công cố gắng lý giải, kêu gọi hai chị dâu giúp đỡ nhưng không làm lay chuyển Trương Phi. Lúc đó, Sái Dương cùng quân đội của Tào Tháo đến truy đuổi. Trương Phi trở nên tức giận hơn, buộc Quan Công phải lấy đầu của Sái Dương trong ba trận trống. Quan Công đồng ý. Chưa kịp kết thúc một trận, đầu Sái Dương đã lăn xuống đất. Lúc này, Phi mới tin. Trương Phi mời hai chị vào thành và tôn trọng cúi đầu xin lỗi Quan Công.
3. Cấu Trúc
Gồm 2 Phần:
- Phần 1: Từ Đầu đến “ Quan Công đồng ý ”: Trương Phi hiểu nhầm Quan Công phản bội.
- Phần 2: Phần Còn Lại: Quan Công chém đầu Sái Dương, xóa sạch sự nghi ngờ.
4. Nội Dung
Hồi trống cổ thành đã thể hiện tính cách trực tính của Trương Phi, cũng như lòng trung hiếu của Quan Công.
5. Mỹ Thuật
Mỹ thuật miêu tả, tạo hình mang tính biểu tượng…