Mỗi khi đến mùa tuyển sinh, mạng xã hội bị ngập tràn bởi các câu hỏi tư vấn về ngành học, cơ hội việc làm,... Tuy nhiên, đáng tiếc là hầu hết những người tư vấn trên mạng không đủ kinh nghiệm hay hiểu biết để đưa ra câu trả lời đúng đắn. Cuốn sách 'Người Trong Muôn Nghề: Ngành Kinh Tế Có Gì?' mang đến cho bạn cái nhìn đa chiều và khách quan nhất về lĩnh vực này. Nó giúp bạn hiểu rõ hơn về ngành Kinh tế và các ngành nghề hấp dẫn khác trong lĩnh vực này, từ Kế toán, Tài chính ngân hàng, Marketing, Xuất nhập khẩu, Nhân sự đến Sales,...
Kinh tế là một lĩnh vực rất rộng lớn, đồng thời linh hoạt, cho phép mọi người kết hợp với các chuyên ngành kinh doanh khác. Học kinh tế giúp mọi người hiểu rõ hơn về con người, doanh nghiệp, thị trường và chính phủ, từ đó có phản ứng linh hoạt hơn trước các thách thức và cơ hội. Tuy nhiên, việc cho rằng Kinh tế là sự lựa chọn phù hợp với mọi người là không chính xác. Dưới đây là một số giải đáp về ngành học này:
1. Làm thế nào để chọn ngành học phù hợp?
Ngành Kinh tế rất đa dạng và chấp nhận đa dạng tính cách, vì vậy việc chọn ngành học không hề dễ dàng.
Tôi đã chứng kiến nhiều sinh viên chọn học Tài chính Kế toán hoặc ngân hàng bởi những lý do không phải là đam mê. Cuối cùng, họ thường quay lại với lĩnh vực mà thực sự họ đam mê, như Marketing. Cũng có những trường hợp, học sinh chuyên toán vào học Quản trị Nhân lực, nhưng phải đối mặt với những khó khăn do không phù hợp tính cách và kỹ năng. Điều này không chỉ là lãng phí về cá nhân mà còn gây lãng phí cho xã hội.
Đôi khi (hoặc nhiều khi), bạn bắt đầu tự hỏi: “Mình nên học ngành gì để phù hợp với tính cách của mình?”
Tôi không thể phủ nhận việc lựa chọn ngành học là quan trọng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng mỗi ngành đều có giá trị riêng của nó. Tốt nghiệp ra trường, bạn không nhất thiết phải làm việc trong ngành mình học, nhưng bạn thu được những kỹ năng quý báu và trải nghiệm có thể áp dụng ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
Hãy đặt cho mình những câu hỏi sau để có hướng đi chính xác:
• Bạn thích làm việc trong lĩnh vực nào?
• Bạn muốn hành động nhanh chóng (trong doanh nghiệp) hay tầm nhìn rộng lớn (trong cơ quan Nhà nước)?
• Bạn muốn làm việc độc lập với chuyên môn cao hay hợp tác và quan hệ với người khác?
• Bạn ưa thích các công việc theo quy trình chi tiết hay sáng tạo ý tưởng đa dạng?
Hãy tự đặt cho mình những câu hỏi, tránh chọn ngành theo trào lưu hoặc dựa quá nhiều vào ý kiến của người khác.
2. Tâm trạng của một sinh viên học ngành Kinh tế?
Những người quan tâm đến chi tiết, tò mò về cách hoạt động của các vật phẩm, hay tại sao một vấn đề xã hội diễn ra, thường phù hợp với lĩnh vực kỹ thuật hơn. Trái lại, những người học kinh tế thích khám phá về con người và xã hội, đặt ra các câu hỏi như: “Tại sao một người giàu, một người nghèo?”, “Tại sao một khu vực phát triển, một khu vực không phát triển?” hoặc “Làm thế nào để sản phẩm này bán chạy hơn, phù hợp với nhiều người hơn?”.
Trong giảng đường, kiến thức kinh tế không quá phức tạp. Thách thức lớn nhất đối với sinh viên là biết đặt ra câu hỏi đúng và nhận diện cơ hội, vấn đề trong xã hội.
Một lý do khiến sinh viên thường bối rối khi chọn ngành Kinh tế là vì họ chưa có tầm nhìn rõ ràng về xã hội. Tuy nhiên, không cần lo lắng quá nhiều về điều này. Kinh tế liên quan đến mọi khía cạnh của cuộc sống, từ công việc đến giải trí. Vì vậy, nếu bạn chưa tìm ra đam mê của mình, hãy chọn học Kinh tế và từ đó khám phá khả năng linh hoạt của mình. Người yêu âm nhạc nhưng không chắc chắn có thể thành công trong lĩnh vực này có thể học Kinh tế và sau đó chuyển sang kinh doanh âm nhạc. Tương tự, những người yêu nghệ thuật hoặc khoa học cũng có thể thực hiện điều tương tự.
Ngoài ra, khi học kinh tế, bạn có thể đối mặt với những môn học khá mới mẻ, thậm chí gây 'sốc', đặc biệt là với sinh viên khối A. Tuy nhiên, mỗi môn học đều có lý do của nó và có logic phía sau. Các môn như Triết học, Kinh tế Chính trị, Lịch sử,... thường khó thu hút sự quan tâm, nhưng chúng chứa đựng logic xã hội - điều quan trọng đối với sinh viên học ngành Kinh tế. Chúng giúp bạn nhận ra quy luật của cuộc sống và xã hội. Vậy nên, hãy mở lòng với những môn học này, dù có thích hay không, nhưng hãy hiểu được logic của chúng.
Ngoài tư duy logic, bạn cũng cần phát triển tư duy tổng hợp. Điều này rất quan trọng khi bạn học các môn xã hội. Một bài toán có thể được giải bằng nhiều cách khác nhau, nhưng một bài văn, dù ngắn, bạn nghĩ sẽ ra sao? Cách bạn đặt vấn đề sẽ tạo ra ý nghĩa của một bài văn. Học kinh tế cũng tương tự: Người học kinh tế là người biết đặt ra vấn đề, tự hỏi và tìm kiếm câu trả lời. Và mức độ kết nối giữa các vấn đề và câu hỏi càng cao, bạn sẽ khám phá ra nhiều điều mới mẻ hơn.
Khi dạy môn Thống kê, tôi thường tạo ra các bài toán mở để khuyến khích sinh viên suy nghĩ sáng tạo. Việc này giúp họ rèn luyện khả năng quan sát và đưa ra quyết định đúng đắn trong thực tế.
Các câu hỏi, bài tập và bài toán trong ngành kinh tế thường được thiết kế để khuyến khích sự sáng tạo và tư duy linh hoạt. Tuy nhiên, đôi khi điều này có thể khiến bạn cảm thấy bối rối. Trong những lúc như vậy, hãy tìm kiếm sự trợ giúp từ giáo viên, bạn bè hoặc tài liệu. Và luôn nhớ rằng, người làm kinh tế cần phải giữ cho bản thân mình luôn cởi mở và sẵn sàng khám phá, tạo ra giá trị gia tăng một cách tích cực nhất.
Và cuối cùng, tôi muốn nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc học ngoại ngữ. Ngoại ngữ không chỉ mở ra cánh cửa của kiến thức mà còn là yếu tố quan trọng trong môi trường làm việc hiện đại. Việc biết nhiều ngôn ngữ không chỉ là lợi thế cá nhân mà còn là yêu cầu bắt buộc trong nhiều lĩnh vực công việc ngày nay.
Khi tôi còn là giáo viên, tôi thường khuyến khích sinh viên học ngoại ngữ bởi nó mở ra nhiều cơ hội hơn trong sự nghiệp và giúp họ tiếp cận với nhiều nguồn tài nguyên kiến thức hơn.
Hãy nói với bạn bè rằng: 'Nếu bạn học kinh tế, việc sử dụng thành thạo một ngoại ngữ là bắt buộc để tương đương với sinh viên trường kỹ thuật'.
3. Đừng cố chen chân vào những trường hàng đầu.
Lựa chọn trường Đại học là một quyết định quan trọng. Không chỉ cần thiết phải vào những trường top, bạn cần phải đánh giá khả năng của mình và không nên hy sinh mọi thứ chỉ để ôn thi đại học. Thực tế, việc học không chỉ phụ thuộc vào trường mà còn phụ thuộc vào tâm thế và thái độ học tập của bạn. Vì vậy, hãy lựa chọn trường phù hợp với bản thân và mở ra nhiều cơ hội hơn cho sự phát triển của bạn.
Tinh thần khởi nghiệp là một phẩm chất quan trọng mà bạn nên nuôi dưỡng. Đó là tinh thần sáng tạo và chủ động, biết nhìn nhận và giải quyết vấn đề, từ đó tạo ra giá trị và nhận lại phần thưởng xứng đáng.
Chúc các bạn học và làm kinh tế mạnh mẽ!
Trước khi bước vào vai trò của sinh viên, hãy trở thành một người hiểu biết. Tìm hiểu sâu rộng về các ngành nghề trong xã hội, hiểu rõ bản thân mình và đam mê của mình. Đừng mù quáng hoặc đi theo dòng chảy, hãy đưa ra quyết định có suy nghĩ và cân nhắc.
Ảnh: Minh Hồng