Lúc quyết định chọn ngành và trường đại học, mỗi người trẻ đều đặt ra câu hỏi quan trọng: mình muốn gì và ngành học sẽ mang lại gì cho mình? Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ thông tin và sự hiểu biết về ngành học mình chọn. 'Người Trong Muôn Nghề: Ngành Kinh Tế Có Gì?' là một cuốn sách giúp làm rõ những thắc mắc đó, được biên soạn từ những câu chuyện thực tế của những người đã thành công trong lĩnh vực kinh tế.
Khách mời phỏng vấn: Đậu Thúy Hà, Chủ tịch HĐQT Công ty Tư vấn Quản lý OCD, Đồng sáng lập các edtech startup OMT và KidsOnline
Spiderum đặt câu hỏi cho tôi: 'Với tư cách là những chủ doanh nghiệp, anh/chị tìm kiếm điều gì ở các bạn trẻ?'
1. Khả năng chịu đựng, vượt qua khó khăn
Tôi đã đạt được một số thành công, nhưng đằng sau đó là những thử thách lớn. Chuyển việc là một trong những điều khó khăn nhất. Từng có một thời gian ổn định ở HP, nhưng sau đó tôi quyết định mở công ty riêng. Lúc đó, kế hoạch kinh doanh đầu tiên của tôi chỉ nửa trang giấy và không biết nên viết gì. Thêm vào đó, với gia đình và con nhỏ, đôi khi tôi phải đối mặt với nhiều khó khăn khi chồng tôi phải đi công tác xa. Nhưng tôi luôn tự nhủ rằng 'Người khác vượt qua được, tôi cũng có thể' và từ đó, tôi học được rất nhiều từ những thách thức đó.
Năm 2020 là một năm đầy khó khăn với đại dịch Covid-19, và sự cần thiết của khả năng chống chịu được đánh giá cao, đặc biệt là bởi Diễn đàn Kinh tế Thế giới, đánh giá là một trong 10 kỹ năng quan trọng nhất của năm 2025. Điều này hoàn toàn đúng! Trên thế giới, cuộc sống yêu cầu khả năng chịu đựng cao của mọi người. Trong xã hội phát triển, mọi người phải sẵn lòng đối mặt với những rủi ro và có trách nhiệm lớn hơn. Tại Việt Nam, nhiều phụ huynh vẫn chu cấp tất cả cho con cái, nhưng tôi nghĩ đây không phải là cách hợp lý. Tuổi trẻ là thời điểm tốt nhất để mạo hiểm, trải nghiệm và tự mình thử thách để phát triển khả năng thích nghi và chống chịu. Kể cả khi có điều kiện tốt, việc đi xa và sống độc lập vẫn cần thiết để trưởng thành và học hỏi từ cuộc sống.
2. Kế hoạch và quản lý tài chính cá nhân
Trong thời gian học MBA tại Mỹ, tôi nhận thấy mọi gia đình đều có kế hoạch cho tương lai của con cái. Họ tiết kiệm tiền cho con đi học ngay từ khi con mới sinh ra. Tôi từng gặp một gia đình nông dân ở New Hampshire. Họ có kế hoạch rõ ràng cho việc tiết kiệm tiền cho con học đại học. Điều này là một phong cách mà chúng ta cần học hỏi.
Ngày nay, với việc tốt nghiệp và ở lại thành phố, dễ dàng tìm kiếm một công việc ổn định. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kế hoạch dài hạn cho tương lai của mình. Trong quá trình tuyển dụng, tôi luôn ưa thích những ứng viên có kế hoạch rõ ràng, chứ không phải những ý tưởng mơ hồ. Những người có tầm nhìn xa luôn là ứng viên ấn tượng.
Cho dù bạn muốn học Thạc sĩ, Tiến sĩ, đi du lịch, mua ô tô hay nhà, mọi kế hoạch đều cần được lập trước kỹ lưỡng.
Hiện nay, có nhiều người có thu nhập tốt nhưng lại chi tiêu không kiểm soát, dẫn đến tình trạng hết tiền trước thời hạn. Quản lý tài chính cá nhân là một kỹ năng quan trọng mà mọi người nên học. Điều này giúp bạn kiểm soát tốt hơn tài chính của mình và đạt được những mục tiêu trong cuộc sống.
3. Thành thạo ngoại ngữ
Việc thiếu kỹ năng ngoại ngữ là một bất lợi lớn. Nhiều người tự cho rằng họ không có khả năng học ngoại ngữ, và lý do là trong ngành này không cần thiết phải biết ngoại ngữ. Nhưng thực tế, ngoại ngữ không chỉ cần cho công việc mà còn cần cho bản thân bạn. Nếu thiếu ngoại ngữ, bạn sẽ không thể cập nhật thông tin, bỏ lỡ nhiều cơ hội học hỏi từ các khóa học trên thế giới, và bị hạn chế trong việc phát triển bản thân.
Do đó, hãy bắt đầu học ngoại ngữ ngay cả khi bạn đã ra trường (vẫn còn kịp). Học ngoại ngữ để mở rộng tầm nhìn của bạn, và bạn sẽ hiểu tại sao việc này lại quan trọng đến như vậy.
4. Tích cực và dám thử thách
Một điểm yếu của một số bạn trẻ là dễ bỏ cuộc. Không chỉ những người kiêu căng, những người nghiêm túc và muốn cống hiến cũng thường dễ bỏ cuộc hơn so với thế hệ trước. Công việc nào cũng khó khăn ở giai đoạn đầu, và làm sai, thất bại là điều hoàn toàn bình thường. Nhưng có những người sau một vài lần thất bại đã mất hết tự tin, không còn nghĩ ra cách giải quyết nữa.
Tôi khuyến khích mọi người trải nghiệm công việc thực tế trong kinh doanh hoặc tiếp xúc với khách hàng. Những người biết làm việc với khách hàng thường tiến bộ nhanh chóng, vì họ có khả năng xử lý tình huống tốt. Tôi đã phỏng vấn nhiều ứng viên, nhưng khi đề nghị họ vào bộ phận kinh doanh, phát triển thị trường, chăm sóc khách hàng,... nhiều người từ chối ngay lập tức. Họ chỉ muốn làm marketing truyền thông,... vì không muốn tiếp xúc trực tiếp với khách hàng. Nhưng từ góc độ của doanh nghiệp, những bộ phận đó không tạo ra lợi nhuận trực tiếp, được gọi là “cost center”. Trong những năm đầu sự nghiệp, hãy thử thách bản thân ở “profit center”. Nếu thấy không phù hợp, vẫn còn nhiều lựa chọn khác để trải nghiệm. Nếu không làm kinh doanh, không tham gia thị trường, bạn học Kinh tế để làm gì?
Trong lĩnh vực kinh tế, không phải các người đi trước là đối thủ lớn nhất của bạn, mà chính là các sinh viên kinh tế sau này. Thế hệ sau này ngày càng thông minh, có nền tảng ngoại ngữ tốt, có tinh thần chiến đấu và tự tin hơn. Vì vậy, luôn giữ tinh thần 'có thể', sẵn sàng học hỏi và thừa nhận: 'Tôi biết một ít và muốn học hỏi thêm'. Ngay cả khi bạn không có ý định khởi nghiệp, tư duy sẵn sàng thử nghiệm công việc mới, trải nghiệm mới cũng cần phải cao, nếu không, bạn nên xem xét chọn ngành khác.
Trích từ sách của Tú Linh - MyBook