[Trích Sách] “Suy Ngẫm Về Hạnh Phúc”: Dòng Suy Tư Về Cuộc Sống

“Cuốn sách có thể giống như một tách trà (với người Bắc) hoặc một ly cà phê (với người Nam). Bạn thưởng thức cà phê một cách từ từ, mỗi ngụm, bạn ngắm nhìn con phố, trò chuyện nhẹ nhàng cùng bạn bè, Cuốn sách cũng vậy, hãy đọc từ từ, để những điều hạnh phúc nhẹ nhàng tràn ngập tâm trí của bạn, nó sẽ giúp bạn tìm thấy hạnh phúc trong Suy Ngẫm Về Hạnh Phúc”. (Anh Trần Nam Việt – Quản lý, Công Ty Công Nghệ KMS Việt Nam) 

PHẦN 1: TRẢI NGHIỆM CUỘC SỐNG

Chúng ta ra đời, trưởng thành, già đi, và cuối cùng là ra đi khỏi thế giới này. Đó là một chu trình khắc nghiệt mà không ai có thể phủ nhận. Nhưng liệu chúng ta có sống đáng giá với cuộc sống này, hay chỉ là tồn tại? Chúng ta có thực sự sống vì bản thân, được tự do không? Hay chúng ta chỉ sống một cuộc sống phụ thuộc, không mục đích? Mỗi khoảnh khắc trôi qua, chúng ta học được điều gì? Ý nghĩa của cuộc sống đối với chúng ta là gì?

Đối Mặt với Nỗi Sợ

Một ngày bận rộn, tôi nhận được một thư dài từ một thanh niên. Có lẽ nhiều người sẽ cảm thấy đồng cảm khi đọc những dòng chia sẻ dưới đây:

Xin chào anh, em không biết liệu việc gửi tin nhắn này có làm phiền anh quá không vì hiểu rằng anh đang rất bận rộn với công việc. Tuy nhiên, sau khi đọc blog của anh suốt đêm qua, em nghĩ rằng nên chia sẻ một chút cảm xúc của mình với anh. Một phần vì muốn giảm bớt cảm giác 'cô đơn', nhưng chủ yếu là vì em muốn nói chuyện với một người có kinh nghiệm trong việc phát triển bản thân như anh. Thường thì không ai muốn đọc những gì mà em viết cả…

Em là sinh viên sắp tốt nghiệp từ một trường đại học tư không quá nổi tiếng. Giống như nhiều sinh viên khác, nỗi lo về việc làm đã ám ảnh em suốt bao tháng. Mỗi đêm, em thường không thể ngủ, dành thời gian lênh đênh trên internet để tìm kiếm blog IT của các chuyên gia để đọc về kinh nghiệm phỏng vấn, xin việc, ôn thi,… và em bắt đầu yêu thích việc đọc blog từ khi nào không biết. Mỗi ngày, em chờ đợi mọi người trong nhà đi ngủ hết, chọn lúc yên tĩnh nhất để đọc blog. Ban đầu chỉ là đọc về công nghệ, ôn lại kiến thức, sau đó từ từ, em bắt đầu đọc những bài viết về ngành nghề, về con người, về cuộc sống. Rồi khi đọc nhiều hơn, em lại nhận ra rằng mình thực sự không có ích gì…

Em đã 24 tuổi. Ở tuổi này, nhiều bạn bè của em đã có việc làm ổn định, kiếm được rất nhiều tiền, đạt được những thành tựu lớn… còn em, vẫn chỉ là sinh viên. Dường như việc học là lựa chọn an toàn nhất để em tránh xa công việc. Ba năm học cao đẳng, hai năm liên thông, em luôn cố gắng hết mình để học. Cuối cùng, kết quả đã đáng với những nỗ lực của em, GPA của em cao nhất lớp – 2.67/4 khi học cao đẳng và 3.34/4 khi học đại học. Em vui và tự hào với điều đó, nhưng sau đó, em nhận ra rằng mình thất bại. Hiện tại, gần như tất cả những người bạn trong lớp, những người mà em từng nghĩ sẽ không thành công vì không chịu học, đều đã tự kiếm được việc làm, thậm chí, ngay cả người học kém nhất lớp cũng đã có công việc bán hàng với mức lương 10 triệu/tháng. Còn em, một người sợ hãi đến mức thậm chí cả việc nộp CV xin việc cũng là một thách thức...

Tuy vậy, em không muốn để sợ hãi và thiếu tự tin làm mất đi cơ hội phát triển bản thân. Khi còn là sinh viên, em đã tham gia một buổi trò chuyện giữa một công ty IT nước ngoài và sinh viên. Từ đó, em đã dành thời gian học tiếng Anh nhiều hơn. Và bây giờ, thời gian chuẩn bị ra trường đã đến, công ty IT đó cũng đang tuyển dụng, em rất vui và hồi hộp với viễn cảnh ước mơ có thể trở thành sự thật.

Để sẵn sàng tốt nhất cho quá trình xin việc, em bắt đầu viết CV, ôn lại kiến thức và tìm hiểu về kinh nghiệm phỏng vấn. Thú vị là sở thích đọc blog cũng bắt nguồn từ việc tìm kiếm kinh nghiệm phỏng vấn. Sau khi nghiên cứu, em nhận ra rằng mình còn yếu cả về chuyên môn lẫn kỹ năng tiếng Anh. Họ nói rằng công ty IT đó chỉ tuyển dụng những ứng viên xuất sắc, có năng lực, và phải vượt qua 3 vòng phỏng vấn khó khăn để kiểm tra trình độ tiếng Anh và chuyên môn. Em cố gắng làm thử mọi bài tập tiếng Anh, ôn lại kiến thức chuyên môn,… nhưng thực sự em cảm thấy mình còn yếu và việc xin việc ở công ty đó dường như quá khó với em.

Em không muốn xin việc ở nơi khác, em muốn lần phỏng vấn đầu tiên, công việc đầu tiên phải là nơi để lại nhiều kỷ niệm nhất, để em có thể chia sẻ trong blog của mình sau này và truyền cảm hứng cho thế hệ sau như anh và các anh chị khác đã làm. Nhưng một người như em thì có thể truyền đạt được cho ai? Ngày qua ngày, cơ hội làm việc cho công ty IT đó cũng ít đi, CV đã viết sẵn nhưng em vẫn chưa nộp, liệu nên chờ đợt tuyển dụng tiếp theo khi em đã chuẩn bị kỹ hơn không? Em sợ rằng mình sẽ thất bại…

Em nghĩ mình viết quá dài, có lẽ anh cũng không đọc hết được, và nếu đọc thì có thể sẽ không thích em lắm. Thực sự em muốn chia sẻ tâm sự của mình nhưng không biết phải viết ở đâu. Đọc blog của anh giống như nói ra tất cả mọi thứ, em cảm thấy rất vui. Anh có thể cho em một lời khuyên được không ạ? Em chờ hồi âm từ anh nhé.

Thư trả lời

Chào em,

Vấn đề mà em đang gặp cũng là điều mà nhiều người phải đối mặt. Mỗi người đều trải qua nhiều lo sợ khác nhau. Sợ thất bại, sợ mình trông xấu trước mặt mọi người, lo sợ về sức khỏe, hoặc đôi khi là lo sợ một cách không rõ ràng, mơ hồ mà không biết chính xác là lo sợ cái gì. Điều quan trọng không phải là việc có sợ hãi, bởi vì mọi người đều có (và anh cũng không ngoại lệ). Quan trọng là làm thế nào để giải quyết sự sợ hãi đó.

Cách đơn giản nhất để giải quyết sợ hãi là bắt đầu cải thiện tình hình, thay vì trì hoãn mãi mãi và làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn. Anh đã từng trải qua nhiều lo lắng hơn trong quá khứ. Lo lắng về sức khỏe, về tài chính, về an toàn của bản thân và gia đình. Nhưng dần dần, anh ít lo hơn. Sự lo lắng có thể tăng giảm tùy thuộc vào lời nói, hành động và suy nghĩ hàng ngày của mỗi người. Việc trì hoãn cải thiện tình hình cũng giống như việc đặt gánh nặng vào ngân hàng. Mỗi ngày trôi qua, gánh nặng càng nặng hơn về mặt tài chính. Em sẽ càng trở nên mệt mỏi và lo lắng hơn. Đó là một vòng luẩn quẩn, phải không em?

Sau khi chia sẻ với anh qua email, có lẽ em cảm thấy nhẹ nhàng hơn nhiều, đúng không? Em đã nhận ra một điều quan trọng. Đó là việc nhìn nhận và thừa nhận 'thất bại' của mình một cách trung thực. Điều đó đã giúp em giải quyết một phần vấn đề. Biết rõ gánh nặng mình đang gánh là gì là bước đầu tiên. Hãy bỏ gánh nặng đó xuống và đối mặt trực tiếp, thay vì vẫn giữ nó trên vai và chạy trốn.

Thất bại và thành công không phải là hai khái niệm tuyệt đối. Không có thất bại, làm sao có thành công? Chúng chỉ là những ý tưởng. Quan trọng là em học được gì, nhìn thấy được gì từ những trải nghiệm, từ những thất bại hoặc thành công đó. Không cần phải đặt nhãn cho chúng. Đó là một quá trình học hỏi và tự nhìn nhận bản thân suốt cuộc đời, không bao giờ kết thúc. Hiện tại, em có thể đang trải qua một giai đoạn tâm lý nặng nề, đau khổ, thất vọng. Để thoát khỏi trạng thái tâm lý đó, anh đề xuất em ghi chú nó trên một tờ giấy toilet và xử lý nó, một biểu tượng để thông báo với tâm trí rằng em đã tiễn nó đi.

Anh đề xuất em một điều. Đó là em mua một chiếc nón, một chiếc áo hoặc đôi giày Nike. Nike có một câu khẩu hiệu rất hay: “JUST DO IT” (“Hãy làm đi!”). Hãy nhớ điều đó, hãy hành động, làm bất cứ điều gì để cải thiện tình hình, đừng để sợ hãi làm em trì hoãn mãi.

Câu hỏi tiếp theo em cần làm gì? Dễ dàng thôi ạ. Thực tế, sự trưởng thành của con người thường không đến từ việc học hành và suy nghĩ, mà chủ yếu là do hành động. Chỉ khi đó, ta mới hiểu được cách áp dụng kiến thức và suy nghĩ vào thực tế. Ví dụ, em lo lắng về buổi phỏng vấn và mong muốn mọi thứ hoàn hảo. Nhưng để hoàn hảo, em cần hiểu rằng sự không hoàn hảo là không thể tránh khỏi. Không có con đường nào khác. Mục tiêu là có một buổi phỏng vấn tốt, và thường thì chỉ có buổi phỏng vấn cuối cùng mới thực sự quan trọng. Em học được nhiều từ những buổi phỏng vấn không suôn sẻ hơn, nếu em muốn tiến bộ. Trong một trận đấu, đội A có thể chơi tốt toàn bộ trận đấu, nhưng kết quả vẫn có thể thay đổi ở những phút cuối cùng, khi đội B vẫn cố gắng để lật ngược tình thế. Và đó là lý do tại sao, dù đội A chơi tốt suốt trận, nếu kết quả cuối cùng là đội B chiến thắng, thì họ mới là người xứng đáng được tôn vinh.

Chỉ cần một buổi phỏng vấn thành công. Trong tình huống này, điều cần làm là bắt đầu phỏng vấn, không chỉ dừng lại ở việc chuẩn bị. Khi thực sự tham gia phỏng vấn, em sẽ nhận ra rằng có những thứ không cần phải chuẩn bị quá kỹ. Điều kỳ diệu là em sẽ càng phỏng vấn nhiều, em sẽ càng tự tin hơn và không còn sợ hãi nhiều nữa. Thường thì tỷ lệ thành công trong phỏng vấn chỉ là 1/10, 1/15. Vì vậy, hãy tự tin, mọi người đều phải trải qua những trải nghiệm thất bại. Đó là quy luật của cuộc sống.

Chỉ cần bắt đầu hành động, không nên trì hoãn. Đừng đánh giá thành công hay thất bại, chỉ cần tập trung vào việc can đảm để trải nghiệm cảm xúc từ cả hai, rồi học từ từ từng trải nghiệm thực tế đó. Bắt đầu thôi.

Một điều khác em có thể thực hiện là để tâm trí thư giãn hàng ngày, như hướng dẫn anh đã chia sẻ. Khi em thực sự thư giãn, những khoảnh khắc yên bình sẽ mang lại năng lượng tích cực, giúp em tăng thêm sự tự tin. Và cảm giác này, dù ngắn ngủi, có thể dẫn dắt và hướng dẫn cho em các bước tiếp theo cần thực hiện.

Chúc em may mắn. Just do it, em!

Ai chịu trách nhiệm?

Có lẽ không ít người trong số chúng ta đã từng chứng kiến cảnh tượng tương tự như thế này: “Một đứa trẻ đang vui đùa với chiếc xe đồ chơi trong nhà. Đánh rơi. Đau. Khóc. Ba của đứa trẻ lại đổ lỗi cho chiếc xe, khiến cho đứa trẻ giảm đi sự đau đớn và khóc lóc”.

Câu chuyện có vẻ đơn giản. Nhưng nếu chúng ta không để ý và tiếp tục chấp nhận hành động 'đổ lỗi' này, để nó trở thành thói quen vô thức thì rất nguy hiểm. Đó chính là nguồn gốc của văn hóa chỉ trích, việc đổ lỗi cho người khác và không chịu trách nhiệm cá nhân.

Ngày nay, trên các phương tiện truyền thông như truyền hình, báo chí hay Internet, ta thường nghe thấy những lời chỉ trích về sự kém cỏi của chính phủ, ngành y tế, giáo dục, và mọi thứ khác. Dễ dàng chỉ ra lỗi của người khác mà không đưa ra giải pháp. Nhưng liệu việc chỉ trích đó có giải quyết được vấn đề của bạn và xã hội không? Phần lớn là không. Những lời chỉ trích có thể mang lại sự lo lắng, sợ hãi, và lây lan cảm giác này sang người khác qua lời nói và chia sẻ.

Vậy việc chỉ trích, đổ lỗi có thể giải quyết vấn đề không? Hầu hết là không. Thay vào đó, nó chỉ tạo ra sự lo lắng, sợ hãi và lan truyền điều này sang người khác.

Nếu bạn không phát hiện ra giải pháp, bạn sẽ trở thành một phần của vấn đề.

Người lớn không quan tâm việc đổ lỗi cho ai. Thay vào đó, họ tìm cách hiểu vấn đề và đóng góp vào giải pháp.

Dừng việc chỉ trích và đổ lỗi. Hỏi bạn có thể đóng góp như thế nào thì quan trọng hơn nhiều.

Tản Mạn Về Hạnh Phúc của tác giả Việt Hùng là một tuyển tập tản văn, lời tự sự về cuộc sống.

Trích bởi: Quỳnh Ly – MytourBook

Hình ảnh được cung cấp bởi Quỳnh Ly