[Trích Sách] “Thiết Lập Lại Sự Từ Chối”: Nỗi Đau Khi Gặp Từ Chối

Sự từ chối có thể gây ra nỗi đau tinh thần nghiêm trọng, giống như nỗi đau khi cơ thể bị thương. Ví dụ, bị loại bỏ khỏi một sự kiện trong khi mọi người khác lại được mời, đột ngột bị cô lập trong mối quan hệ, hoặc bị đối xử như không có ý nghĩa. Tất cả các tình huống này có thể gây ra cảm giác uất ức, buồn bã và kích thích tâm lý sợ hãi. Sự sợ hãi trước sự từ chối là một tình trạng tâm lý phức tạp ảnh hưởng đến mọi người ở các mức độ khác nhau. Đó chính là nỗi đau khi chúng ta bị từ chối, bị loại trừ trong các mối quan hệ xã hội của chúng ta. Và thông qua việc Thiết lập lại sự từ chối (Rejection Reset: Khôi phục Niềm Tin Xã Hội, Tạo Hình Tư Duy Cải Thiện và Thịnh Vượng trong Cuộc Sống không Xấu Hổ), Scott Allan sẽ chỉ cho chúng ta thấy rằng, nỗi đau khi bị từ chối có thể gây tổn thương tâm lý lớn như thế nào.

Bạn đã từng ở trong tình huống xã hội mà bạn cảm thấy bị đe dọa và quá sợ hãi để nói lên ý kiến của mình chưa? Bạn có tin rằng bạn không đóng góp được gì cho cuộc trò chuyện, vì vậy bạn thường im lặng? Bạn có cảm giác bị từ chối khi bên cạnh người khác và nghĩ rằng không ai thực sự hiểu bạn? Bạn sợ nói ý kiến của mình một cách công khai vì bạn lo sợ bị lời chỉ trích?

Nếu bạn cảm thấy điều này quen thuộc, thì bạn không phải là một mình. Sợ hãi trước sự từ chối là một tình trạng tâm lý phức tạp ảnh hưởng đến mọi người ở các mức độ khác nhau: Ở nhà, tại nơi làm việc và trong xã hội, chúng ta liên tục phải đối mặt với sự chỉ trích, phê phán, ý kiến và mong muốn được chấp nhận của bản thân.

Tại sao sự từ chối làm tổn thương chúng ta?

Theo nhà nghiên cứu Michael Murphy thuộc trường Đại học British Columbia, “Sự từ chối là trọng tâm của một số trải nghiệm đau buồn nhất trong cuộc sống – như chia tay, mất việc làm và bị loại khỏi nhóm bạn cùng trường”, Murphy nói trong một bài báo trên tờ Huffington Post.

Sự từ chối có thể so sánh với bất kỳ căn bệnh nào khác, vì nếu không được điều trị, nó sẽ phát triển tồi tệ hơn. Thực tế, những người bị từ chối có thể trải qua nỗi đau tinh thần và thể chất cực kỳ mãnh liệt.

Trong một bài báo trên tờ Michigan News, một nghiên cứu gần đây tiết lộ: “Các vùng giống nhau của não bị kích hoạt khi phản ứng với trải nghiệm cảm giác đau đớn cũng được kích hoạt trong những trải nghiệm dữ dội khi bị từ chối xã hội”.

Sự từ chối có thể gây ra nỗi đau tinh thần nghiêm trọng, tương tự như cảm giác đau khi cơ thể bị thương. Ví dụ, bị loại trừ khỏi một sự kiện trong khi mọi người khác được mời; đột ngột bị cô lập trong mối quan hệ; hoặc bị đối xử như không có ý nghĩa. Tất cả những tình huống này có thể gây ra cảm giác trầm cảm, buồn bã và kích thích tâm lý sợ hãi.

Nhà tâm lý học xã hội tại Đại học Michigan, Ethan Kross, nhận định trong Chuyên đề của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia:

Mặc dù ban đầu, việc làm đổ một cốc cà phê nóng lên người và nhìn vào hình ảnh của người mà gần đây bạn chia tay có vẻ như gây ra đau đớn khác biệt, nhưng nghiên cứu này cho thấy rằng chúng có thể tương tự hơn nhiều so với suy nghĩ ban đầu.

Tiến sĩ tâm lý học và tác giả Guy Winch nói: “Đôi khi, sự từ chối gây ra 50% tổn thương, và chúng ta tự gây ra 50% còn lại”. Ông đề cập đến việc khi chúng ta bị từ chối, chúng ta thường bắt đầu với một cuộc nói chuyện tiêu cực với chính bản thân, phát triển thành tự từ bỏ bản thân và đôi khi thậm chí tự ghét.

Tâm trạng tiêu cực có thể phát sinh từ bất kỳ tình huống nào, từ sự từ chối trong mối quan hệ lãng mạn, từ một đồng nghiệp hoặc người bạn phớt lờ khi gặp chúng ta. Cảm xúc của bạn có thể biến thành một cảm giác cô đơn siêu nhạy nhớt, cảm thấy bị từ chối ở khắp mọi nơi.

Guy Winch cũng nói trong cuốn sách của mình, Sơ cứu tình cảm, “Sự từ chối gợi lên nỗi đau tinh thần sắc bén đến nỗi ảnh hưởng đến suy nghĩ của chúng ta, làm chúng ta trở nên tức giận, suy giảm sự tự tin và lòng tự trọng của chúng ta, và làm mất đi sự ổn định về cảm xúc thuộc về chúng ta”.

Tình trạng từ chối xã hội là một trong những hành vi gây tổn thương nặng nề nhất cho bản thân, ảnh hưởng đến hàng triệu người, cả ở nhà và nơi làm. Trong cuộc sống hàng ngày, hầu hết mọi người không nhận ra họ đang đưa ra những lựa chọn quan trọng và họ đang hành động gây hại cho cuộc sống xã hội của họ.

Vấn đề là hầu hết những người sống trong tâm trạng này thường bám vào một “ranh giới cảm xúc” suốt cuộc đời. Họ dựa vào nó trong khi hy vọng có người đến giúp đỡ. Nhưng không ai đến. Trong cuộc sống bất hạnh, tĩnh lặng, cái vòng lặp của tự tổn thương gây ra bởi sự từ chối trở nên như một điều không thể vượt qua.

Nhiều người cảm thấy mất lòng tin và muốn khắc phục nhanh chóng để kết thúc nỗi đau của mình, vì vậy họ chuyển sang nghiện và những thói quen xấu để làm tê liệt cảm xúc tiêu cực đang chi phối cuộc sống của họ. Họ muốn tránh những suy nghĩ và cảm xúc đó biến thành niềm tin rằng họ là kẻ không hoàn hảo. Họ muốn kiểm soát cuộc sống của mình nhưng không biết làm thế nào để đạt được điều đó.

Việc quá nhạy cảm với sự từ chối đóng vai trò quan trọng trong sự thành công hoặc thất bại của mỗi cá nhân chúng ta. Càng nhạy cảm, ta càng cảm thấy bất lực.

Bằng cách áp dụng các chiến lược trốn thoát đa dạng, như sử dụng ma túy hoặc các biện pháp ứng phó tiêu cực khác, có thể mang lại hiệu quả ngay trong thời gian ngắn. Nhưng vào lâu dài, điều này sẽ dẫn đến thất bại. Chiếc thuyền cứu hộ mà họ kỳ vọng sẽ không bao giờ đến, và họ sẽ cảm thấy bị bỏ lại một mình, hoàn toàn bị bỏ rơi và không có ai giúp đỡ.

Có nhiều lý do được mọi người đưa ra để biện hộ cho việc rơi vào những tình huống như này. Những lý do đó sẽ trở thành những lời nói dối, che giấu sự thật để tạo ra sự hợp lý. Nếu bạn đang gặp phải tình huống này, đây chính là thời điểm để thay đổi. Bạn có thể làm thay đổi mọi thứ. Bạn có thể bắt đầu ngay từ bây giờ. Bạn có thể đưa ra những quyết định đúng đắn để giải thoát bản thân.

Đó chính là nơi mà việc thiết lập lại tư duy có thể giúp ích cho bạn.