Buzz
Có một câu hỏi luôn khiến tôi suy tư: Liệu việc đi học đại học có phải là lựa chọn duy nhất để thành công? Tôi nghe thấy nó trong những lúc cần động viên những bạn trẻ vừa thất bại ở kỳ thi đại học, và cũng trong những câu chuyện của những sinh viên bỏ học giữa chừng, như tôi.
Tôi thuộc nhóm thứ hai.
Thật ra, tôi không có bằng đại học. Ban đầu tôi muốn viết rằng mình “chưa” có bằng đại học, nhưng suy nghĩ lại, hiện giờ tôi không còn đủ kiên nhẫn để học và có bằng, vì vậy tôi sửa lại thành “không” có bằng cho chính xác.
Lúc 18 tuổi, tôi chọn học Ngữ văn Anh tại trường Đại học Mở, Sài Gòn. Từ khi bước chân vào học viện, tôi nhận ra tình hình kinh tế gia đình không ổn định, vì thế tôi tự mình kiếm tiền bằng cách làm thêm. Vào năm thứ tư, tôi đã có việc làm chính thức tại một công ty, công việc quá quyết tâm nên tôi đã lơ đi việc học. Có một số môn học mà tôi luôn thất bại, cuối cùng tôi chán nản và quyết định không lấy bằng. Từ đó, tôi đã bước vào thế giới làm việc và hiện tại, mặc dù bằng cấp vẫn chưa hoàn thiện, nhưng tôi đã tự mình kiếm sống và tích lũy được một ít tiền dành dụm.
Tuy nhiên, từ kinh nghiệm của một người đã trải qua quãng đời không có bằng cử nhân và phải vật lộn để có được công việc và cuộc sống ổn định như hiện tại, tôi muốn chân thành khuyên bạn hãy suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi quyết định ngừng học đại học, và cân nhắc những vấn đề phức tạp mà quyết định này mang lại.
Tại sao mọi người lại dễ bỏ học đại học?
Lý do đầu tiên là khi bạn cảm thấy trường đại học không còn gì để học, hoặc đã hoàn thành chương trình học của năm thứ hai, năm thứ ba và đã tiếp cận tất cả kiến thức cần thiết cho tương lai, bạn có thể tự mình sáng tạo ra một sản phẩm mới, một dịch vụ mới hoặc một mô hình kinh doanh mới và đạt được thành công mà không cần phải tốn thời gian học đại học. Lý do này thường áp dụng cho những thiên tài, những tỷ phú trên thế giới, nhưng rất ít, có thể đếm trên đầu ngón tay. Bạn có thuộc nhóm này không?
Lý do thứ hai có thể là bạn đã chọn sai ngành, sai trường, hoặc không hợp với đam mê của mình. Có thể bạn chọn học đại học chỉ vì áp lực từ gia đình, vì họ muốn bạn theo đuổi một ngành nào đó, một ngành mà gia đình bạn đang quan tâm, và bạn cảm thấy có được bằng cử nhân sẽ giúp bạn có một công việc ổn định và lâu dài. Nhưng khi bắt đầu học, bạn nhận ra rằng môn học của ngành bạn chọn không phải là thú vị, không phải là niềm đam mê của bạn, và cuối cùng bạn cảm thấy mệt mỏi và không thể tiếp tục. Bạn đã gặp phải tình huống như vậy chưa?
Trong trường hợp lý do thứ hai, còn một nhánh nhỏ nữa là do hệ thống giáo dục hiện nay chưa đặc biệt chú trọng vào việc hỗ trợ học sinh định hình đam mê và lựa chọn ngành nghề theo đuổi. Vì vậy, nhiều học sinh sau khi tốt nghiệp trung học cũng không biết họ thích gì, muốn gì, hoặc muốn trở thành ai trong tương lai. Họ chỉ chọn một trường đại học để học, có thể chỉ vì trường đó có uy tín hoặc vì bạn bè họ cũng chọn trường đó, hoặc thậm chí chỉ vì bạn trai hoặc bạn gái đã chọn trường đó. Khi tiến lên cao hơn, họ cảm thấy mất hứng thú và cuối cùng bỏ học.
Lý do thứ ba là khi đang học mà gia đình gặp khó khăn về tài chính, buộc phải tạm nghỉ để đi làm. Sau khi kiếm được tiền, có khi cảm thấy không còn hứng thú với việc học, hoặc vì lúc đó trí óc đã già nua, tiếp thu chậm chạp nên cảm thấy chán nản và từ bỏ luôn.
Lý do thứ tư là vì cảm giác tự do quá đà. Khi còn học trung học, bị gò bó quá nên cảm thấy tức giận. Khi bước vào đại học, không gian tự do, có thể đi học hoặc nghỉ tùy thích, khi trời mưa cảm thấy buồn và không muốn gặp giảng viên, khi trời nắng thì sợ đau đầu, da trắng sạm không thể tìm được người trong mộng... Vì vậy, mọi thứ trở nên lơ đãng, suy nghĩ về việc học trở nên lơ lỏng, thậm chí là không thể vượt qua được các môn học, khiến cho việc học trở nên chóng bỏ.
Lý do thứ năm là do lười biếng và ham chơi. Mặc dù đang học nhưng không đặt mục tiêu cụ thể, chỉ lười biếng và không chịu nỗ lực. Khi thấy người khác vui vẻ thì cũng muốn tham gia, khi thấy người khác trốn học thì cũng làm theo, khiến cho việc học trở nên khó khăn và không thể hoàn thành chương trình, không có được bằng cấp, và cuối cùng là nản lòng và từ bỏ.
Năm lý do trên có thể xem là tổng quan nhất, ngoài ra còn nhiều bài viết khuyến khích về việc bỏ học đại học như “Cô gái kiếm trăm triệu mỗi tháng sau khi bỏ học” hoặc “Những tỷ phú thế giới không có bằng đại học”... Tuy nhiên, những bài viết như vậy nếu không đọc kỹ và suy luận sẽ mang lại nhiều rủi ro.
Hãy nhớ rằng những tỷ phú và thiên tài bỏ học đại học thường tại các trường danh tiếng như Harvard hoặc Stanford. Họ đã chứng minh bản thân vượt trội qua sự cố gắng và nỗ lực. Còn bạn, bạn đang học ở đâu và đã định hình được hướng đi của mình sau khi nghỉ học chưa? Người ta chỉ viết về những người bỏ học và thành công, nhưng không nói về hàng trăm nghìn người sau đó phải trải qua những khó khăn và hối tiếc như thế nào.
Khi không có bằng đại học, tôi đã phải đối mặt với nhiều thứ khiến tôi cảm thấy buồn lòng.
Ban đầu, tôi không thể nộp đơn ứng tuyển hoặc bị từ chối khi ứng tuyển vào những công việc mà tôi thực sự yêu thích, chỉ vì một lý do duy nhất: yêu cầu bằng đại học từ phía công ty.
Nhiều người nói rằng bằng cấp không quan trọng, chỉ cần bạn giỏi, nhưng từ góc độ của một người tuyển dụng, làm sao họ biết được năng lực của bạn? Vì vậy, bằng đại học là tiêu chí đầu tiên để loại bỏ những ứng viên không đáp ứng yêu cầu ban đầu.
Một điều khác, tôi nhận ra từ các cuộc trò chuyện với ba mẹ. Dù hiện tại họ đã chấp nhận tôi không có bằng đại học và đang tự mưu sinh, nhưng thỉnh thoảng, trong cuộc trò chuyện, họ vẫn nhắc lại về nỗi buồn khi tôi quyết định bỏ học.
Tất nhiên, chúng ta được khuyến khích sống theo lựa chọn của mình, nhưng nếu con đường đó làm tổn thương người thân thì chúng ta cũng nên suy nghĩ. Nếu muốn dừng việc học đại học vì một lý do bất khả kháng, hãy thảo luận trước với gia đình và chuẩn bị tâm lý cho họ hiểu lý do của bạn và con đường bạn muốn đi trong tương lai.
Cuối cùng, thỉnh thoảng tôi cũng suy ngẫm về những điều đã bỏ lỡ. Dù không phải là người sống mãi trong quá khứ, nhưng đôi khi tôi cũng tự hỏi nếu những ngày xưa tôi kiên trì hơn và có bằng đại học, cuộc đời này sẽ ra sao? Câu trả lời không ai biết chắc chắn, nhưng việc nghĩ về điều đó vẫn thường xuyên xuất hiện trong tâm trí.
Quay trở lại với câu hỏi liệu đại học có phải con đường duy nhất để thành công, dù phần lớn mọi người đều tin rằng không, nhưng không thể phủ nhận rằng đại học vẫn là lựa chọn an toàn hơn cho nhiều người.
Hãy nghĩ đơn giản như thế này, sau khi hoàn thành giai đoạn học vấn, chúng ta bắt đầu bước vào cuộc sống. Đó là lúc mỗi người phải đặt ra mục tiêu và tự mình vượt qua chúng. Những thành tựu như bằng cấp, thạc sĩ, hay du học nước ngoài chỉ là những bước tiến trong cuộc đời, không phải là điểm dừng. Và những người bắt đầu sau có thể đạt được thành công cũng như những người khác, miễn là họ không ngừng cố gắng.
Tôi nhận ra rằng những người bỏ học đại học mà thành công đã phải vượt qua nhiều khó khăn. Họ không dừng lại ở mức độ học đường mà tiếp tục học hỏi trong cuộc sống và chấp nhận rủi ro không có bằng cấp trong tay. Họ học từ thất bại, và mỗi lần thất bại là một bài học mới.
Khi quyết định bỏ học để đi làm, giai đoạn đầu của tôi vô cùng gian khổ. Làm việc từ sáng đến tối, sau đó dành thời gian còn lại cho việc tự học và rèn luyện kỹ năng. Cuối tuần cũng không ngừng viết và tìm kiếm kiến thức mới. Đó là một hành trình vất vả nhưng đáng trải qua.
Trước khi quyết định bỏ học, hãy sẵn lòng đối mặt với những thách thức và khó khăn sắp tới.
Đối với những bạn mới trượt đại học, hãy xem câu nói trên như một nguồn động viên. Đại học không phải là điểm cuối cùng, mà chỉ là một phần trong hành trình của chúng ta. Dù đi bằng tàu đại học hay tự đi, quan trọng là kiên trì và không bỏ cuộc.
Dù đi con đường nào, hãy chấp nhận trách nhiệm và đối diện với những hậu quả của quyết định của mình. Đó là cách để trưởng thành và phát triển.
