Sán chó, còn được biết đến là bệnh giun đũa chó, là một bệnh ký sinh trùng ở con người do nhiễm trùng giun đũa ở chó (Toxocara canis) và mèo (Toxocara cati). Nhiễm sán chó có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cơ quan và gây tổn thương đến mắt. Bài viết này sẽ trình bày về những dấu hiệu của việc bị sán chó ở người.

Sán chó, hay còn gọi là bệnh giun đũa chó, là một bệnh ký sinh trùng ở con người do nhiễm trùng giun đũa ở chó (Toxocara canis) và mèo (Toxocara cati). Bệnh sán chó ở người có thể gây ra các tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm tổn thương các cơ quan và mắt.

Nhiễm trùng giun sán chó có thể xảy ra ở mọi người, đặc biệt là ở trẻ em và những người tiếp xúc với chó mèo. Các triệu chứng và dấu hiệu nhiễm sán chó ở người có thể đa dạng và đôi khi khó nhận biết ngay từ đầu.

Như đã mô tả trước đó, giun đũa chó mèo phát triển trong ruột các con vật này và thải trứng qua phân. Người có thể bị nhiễm bệnh khi nuốt phải trứng sán chó. Trong cơ thể người, ấu trùng nở ra và di chuyển đến các bộ phận khác nhau như gan, tim và não, gây ra các vấn đề sức khỏe. Triệu chứng bị sán chó ở trẻ em và người lớn có thể như sau.

2.1. Triệu chứng sán chó ở trẻ em

Triệu chứng của sán chó ở trẻ em có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ quan bị ảnh hưởng. Ở trẻ em, nhiễm sán chó thường xuất hiện với các triệu chứng ấu trùng di chuyển trong cơ thể hoặc ảnh hưởng đến mắt, bao gồm:

Triệu chứng ấu trùng di chuyển trong cơ thể

• Thần kinh: Đau đầu, động kinh, rối loạn hành vi, yếu liệt.
• Da: Xuất hiện nốt đỏ hoặc sưng nổi, có thể đi kèm với ngứa. Một số trường hợp gặp nổi mề đay hoặc cục u ở da.
• Hô hấp: Ho kéo dài, không giảm sau điều trị thông thường, có thể kèm theo bạch cầu ái toan tăng cao.
• Đau bụng, tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân, thường đi kèm với lạch to, bạch cầu ái toan tăng cao.
• Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, tất cả các xét nghiệm thông thường đều âm tính, nhưng bạch cầu ái toan vẫn cao.
• Đau khớp, sốt và nôn, có thể đi kèm với tăng bạch cầu ái toan.
• Các triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, giảm cân và kém tập trung.
• Thận: Hội chứng thận hư, viêm cầu thận cấp.

Triệu chứng ấu trùng di chuyển trong mắt

Các triệu chứng bao gồm mờ mắt và các vấn đề về mắt như:

• Viêm màng bồ đào.
• Viêm kết mạc: niêm mạc mắt có thể đỏ, ngứa, và được chẩn đoán là viêm kết mạc dị ứng.

2.2. Triệu chứng nhiễm sán chó ở người lớn

Sán chó ở người lớn thường gây ra hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng, ít khi tình trạng bệnh ở mắt. Các thể lâm sàng ở người lớn được phân loại theo cơ quan bị tổn thương thành các thể như thần kinh – cơ, ngoài da, tiêu hóa, hô hấp, giả hệ thống, thể khác; trong đó, thể thần kinh – cơ là phổ biến nhất. Triệu chứng bị sán chó ở người lớn theo từng thể như sau:

• Thể thần kinh – cơ: đau đầu, cơ bị sưng đau, yếu nửa người, liệt, co giật, chóng mặt, động kinh, viêm não - màng nào.
• Ngoài da: xuất hiện cục u dưới da, nổi mề đay, sưng một vùng da.
• Thể tiêu hóa: đau bụng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa khó phân biệt với viêm đại tràng nhẹ.
• Thể hô hấp: có các triệu chứng như tràn dịch màng phổi, ho kéo dài.
• Thể giả hệ thống: biểu hiện tổn thương ở nhiều cơ quan, tương tự như bệnh toàn thân.
• Thể khác: những người nhiễm sán chó thể khác có các triệu chứng như thiếu máu, xanh xao, mệt mỏi, gầy ốm, bạch cầu ái toan tăng cao, huyết thanh chứng nhận toxocara spp.

Đối với việc điều trị bệnh giun đũa chó, phương pháp chuẩn thường là sử dụng albendazole kéo dài 5 ngày. Có thể kết hợp với corticoid để ngăn ngừa phản ứng dị ứng.

Đối với những người không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ của hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng, không cần điều trị bằng thuốc sổ giun. Có thể sử dụng kháng histamin để ngăn chặn các phản ứng dị ứng.

Đối với những người có triệu chứng từ trung bình đến nặng: uống albendazole 400 mg, hai lần/ngày trong 5 ngày hoặc mebendazole 100-200 mg uống hai lần/ngày trong 5 ngày. Kết hợp với kháng histamin hoặc corticosteroid (prednisone 20 đến 40 mg uống một lần/ngày) nếu có triệu chứng nghiêm trọng.

Đối với hội chứng ấu trùng di chuyển ở mắt: corticosteroid, cả tại chỗ và uống, được chỉ định để giảm viêm trong mắt. Tuy nhiên, tác dụng của liệu pháp tẩy giun sán không chắc chắn. Albendazole kết hợp với corticosteroid có thể giảm tái phát, nhưng không có dữ liệu so sánh về liều lượng và thời gian điều trị tối ưu, và không có bằng chứng cho thấy albendazole cải thiện kết quả thị giác. Đáng tiếc, hầu hết tất cả các bệnh nhân đều mắc suy giảm thị lực.

• Tránh cho trẻ chơi đất cát, đặc biệt là ở khu vực nuôi chó mèo nhiều.
• Không để trẻ nhỏ mút tay và chú ý giáo dục vệ sinh cá nhân, rửa tay trước khi ăn.
• Hạn chế tiếp xúc với chó mèo và thực hiện tẩy giun định kỳ cho chúng.
• Tránh ăn sống hoặc tái chế các món như lòng heo, gà, thỏ, cừu,..
• Rửa rau và trái cây kỹ trước khi ăn.

Bệnh giun đũa chó, hay còn gọi là sán chó, là một bệnh ký sinh trùng ở người do nhiễm trùng giun đũa ở chó (Toxocara canis) và mèo (Toxocara cati). Nhiễm sán chó có thể gây ra các tình trạng bệnh lý nghiêm trọng bao gồm tổn thương các cơ quan và mắt. Vì vậy, khi xuất hiện các dấu hiệu của sán chó, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

• Phẫu thuật mắt: Khi nào là lựa chọn đúng?
• Thuốc Visional - Giải pháp tăng cường thị lực
• Nhiễm sán cuối kỳ thai nhi: Những điều cần biết