Buzz
Tây Bắc ư? Có gì đặc biệt ở Tây Bắc
Khi trái tim chúng ta đã trở thành những con tàu,
Khi Tổ quốc vang lên khúc hát ở mọi nẻo đường
Tâm hồn của chúng ta là Tây Bắc, chẳng còn điều gì khác?
Ban đầu, phải thừa nhận rằng đây là một bài thơ đầy lãng mạn, bay bổng. Mỗi từ và mỗi hình ảnh đều đọng lại trong lòng người những cảm xúc sâu sắc. Cấu trúc của những câu thơ là những câu hỏi được trình bày dần dần, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Tây Bắc là miền Tây yêu dấu của Tổ quốc ta, “Vùng đất cao quý nơi rừng núi anh hùng’’, nơi có nhiều tiềm năng, nơi mang truyền thống anh hùng, nhân dân chất phác, dùng trái tim và tình yêu, nhưng vẫn nghèo nàn và lạc hậu. “Tây Bắc ư? Có gì đặc biệt ở Tây Bắc” - đó là biểu tượng cho những vùng rừng núi mênh mông của đất nước yêu quý như Việt Bắc, Tây Nguyên... đến với Tây Bắc là để lao động và xây dựng, khám phá và sáng tạo. Chỉ khi trái tim chúng ta đã trở thành những con tàu “đói khát dưới ánh trăng” và sau này là những con tàu “đầy ước mơ’’. Sự nhận thức đó là động lực để bắt đầu hành trình, với niềm vui và hy vọng vô biên. Đến với Tây Bắc là để bắt đầu hành trình, với niềm vui và hy vọng vô biên. Đến với Tây Bắc là để trả ơn đất nước, vừa là nghĩa vụ, trách nhiệm công dân, vừa là để khơi nguồn cho mọi sáng tạo: “Tây Bắc ơi, ngươi là mẹ của tâm hồn thơ”.
Cuộc sống phồn thịnh trên miền Bắc trong những năm 60 là nguồn cảm hứng hạnh phúc, là nguồn cảm hứng cho mọi sáng tạo nghệ thuật và thơ. Trong không gian mở rộng đầy tràn là sức sống và niềm vui của thời đại, của hàng triệu con người: “Khi Tổ quốc vang lên khúc hát ở mọi nơi”. Bầu không khí náo nhiệt ấy được nói đến trong nhiều tập thơ cùng thời: “Đất đang ra hoa” của Huy Cận, “Gió lớn” của Tố Hữu:
Hạnh phúc đến, miền Bắc của ta,
Cuộc sống phồn thịnh thay da đổi thịt.
(Trên vùng Bắc mùa xuân - Tố Hữu)
Trong khúc thơ đề cập này, có vẻ như có một mâu thuẫn giữa hai câu thơ: “Trái tim chúng ta đã trở thành những con tàu” và sau đó là “Tâm hồn của chúng ta là Tây Bắc, chẳng còn điều gì khác?” - thực ra, đó là sự phù hợp, sự thống nhất một cách logic trong quy luật phát triển của tư tưởng và cảm xúc, cũng như sự sáng tạo nghệ thuật. Câu thứ nhất thể hiện sự nhận thức và động lực. Câu thứ hai thể hiện sự hóa thân. Đó là một quan hệ nhân quả giữa văn chương và cuộc sống.
Tóm lại, khúc thơ đề cập đã thể hiện khát vọng lên đường và niềm tự hào của nhà thơ sẵn lòng hiến dâng tài năng và sự sáng tạo để phục vụ Tổ quốc, phục vụ hạnh phúc của nhân dân. Nó cho thấy bản sắc thơ của Chế Lan Viên: sáng tạo hình ảnh đẹp, mới lạ và sử dụng ngôn ngữ sắc sảo. Nghệ sĩ và cuộc sống, trái tim và tài năng, bên ngoài và bên trong, hướng nội và hướng ngoại, tất cả đều tìm thấy sự hòa hợp thống nhất trong thơ. Đẹp của thơ không chỉ là vẻ đẹp của những hình tượng mà còn là vẻ đẹp của một tấm lòng mở rộng mà chúng ta cảm nhận được qua những câu thơ đầy cảm xúc và những vần thơ lôi cuốn trong bài Tiếng hát con tàu.
Khúc thơ trên là nguồn cảm hứng, là tình yêu lớn, là tấm lòng đẹp của nhà thơ: “Tâm hồn của chúng ta là Tây Bắc, chẳng còn điều gì khác?” Tây Bắc là biểu tượng của Tổ quốc yêu dấu. Yêu Tây Bắc cũng là yêu Tổ quốc. Tình cảm sâu nặng luôn được thể hiện trong thơ Chế Lan Viên như một bản nhạc tự hào:
Ôi Tổ quốc yêu dấu, chúng ta yêu như máu thịt
Giống như cha mẹ ta, như vợ, như chồng
Ôi Tổ quốc ơi, nếu cần chết để bảo vệ
Vì mỗi căn nhà, mỗi ngọn núi, mỗi con sông.
Trong thời nay, bài thơ Tiếng hát con tàu vẫn rực sáng trong trái tim chúng ta những tia lửa thiêng liêng về tình yêu Tổ quốc. Tiếng hát của tình thân thiết vẫn tiếp tục làm say lòng người. Bởi vì nó là bài học đẹp và ý nghĩa nhất cho chúng ta.
