Buzz
Bạn hãy tìm kiếm và giới thiệu một số bài ca dao về hình ảnh của hoa sen cho mọi người.
Nội dung chính
| Văn bản khẳng định sự đạt đến độ hoàn mĩ hiếm có trong loại ca dao vịnh tả cảnh vật mang tính triết lí trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen |
Chuẩn bị đọc 1
Câu 1 (trang 59, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Bạn hãy tìm kiếm và giới thiệu một số bài ca dao về hình ảnh của hoa sen cho mọi người.
Phương pháp giải:
Bạn có thể tham khảo sách báo, internet hoặc dựa vào hiểu biết của mình
Lời giải chi tiết:
- Bài ca dao 1:
Hoa sen nở rực rỡ trong đầm
Mùi hương tinh khiết ngát bay xa
Tình thương bao la vun đắp ngày tháng
Nay hoa hé nụ lòng tràn đầy hạnh phúc
- Bài ca dao 2:
Mong ước sen nở đẹp quyến rũ
Ở đời, mưa nắng tràn đầy sự tinh khôi
Nụ cười luôn rạng ngời trên môi
Hình dáng thanh tao, đẹp đẽ tỏa hương
- Bài ca dao 3:
Sen ơi, xin giữ lại màu xanh tươi
Gần bùn mà không bị ô nhiễm bởi mùi tanh
Ý nghĩa của tình thương được ghi nhớ và trân trọng
Không hào nhoáng nhưng không xấu xí khi gặp khó khăn
Chuẩn bị đọc 2
Câu 2 (trang 59, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hãy sáng tạo một sản phẩm (tranh, đoạn văn,...) để chia sẻ cảm nhận của bạn về bài ca dao:
Trong đầm, không gì đẹp bằng sen
Bông trắng, lá xanh, nhiều vàng nắng
Gần bùn mà không có mùi tanh của bùn
Hướng dẫn giải:
Bạn có thể vẽ tranh hoặc viết một đoạn văn
Chi tiết giải thích:
- Tranh:
- Viết văn:
Bằng lời ngôn từ tinh khiết, giản dị nhất, bài ca dao đặc sắc nhấn mạnh hình ảnh bông sen thơm phức, đang nở trên đầm lầy. Bông sen đơn giản, chân chất như người lao động mang nét đẹp bình dị, thôn dã, luôn phát ra mùi hương dễ chịu, một loại hương thơm đặc biệt trong sáng không lẫn vào đâu được dù hoa sen nở trong đầm. Đầm lầy càng tối tăm, thối thúc thì bóng sen lại càng tươi đẹp, rực rỡ. Thông qua bài ca dao, hình ảnh của người lao động Việt Nam hiện lên một cách tự nhiên, hợp lý đến tài tình. Tâm hồn của mỗi người được ví như một bông hoa thơm phức, dù sống ở bất kỳ nơi đâu, trong hoàn cảnh nào cũng giữ nguyên vẻ đẹp trong trắng, cao quý và nguyên vẹn.
Trải nghiệm cùng VB 1
Câu 1 (trang 60, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hãy chỉ ra những từ ngữ, câu văn thể hiện ý kiến, lý lẽ, bằng chứng trong đoạn bàn luận về câu ca dao thứ hai.
Hướng dẫn giải:
Đọc kỹ đoạn văn từ “Câu thứ hai…vừa mới nở”
Chi tiết giải thích:
- Ý kiến: “miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất”
- Lý lẽ: “quan sát từ bên ngoài vào trong, rất tự nhiên, hợp lý”
+ Bằng chứng: “Từ “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhiều vàng”
- Lý lẽ: “nhấn mạnh sự đa dạng nhiều thành phần và màu sắc đáng chú ý của cây sen”
+ Bằng chứng: “Từ “lại” được dùng rất kỳ diệu”
- Lý lẽ: “một bông hoa sen vừa mới nở”
+ Bằng chứng: “Từ “chen” nói lên sự kết chặt giữa hoa và nhị”
Trải nghiệm cùng VB 2
Câu 2 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Bạn biết gì về hình ảnh hoa sen trong những bài ca dao khác?
Hướng dẫn giải:
Đọc kỹ đoạn văn từ “Nhân dân lao động…từ ngàn đời nay”
Chi tiết giải thích:
Hình ảnh hoa sen trong nhiều bài ca dao khác nhau nhằm phản ánh sự thật về cuộc sống cao đẹp của người Việt Nam từ ngàn đời nay
Suy ngẫm và phản hồi 1
Câu 1 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hãy xác định mối liên hệ giữa các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản dựa vào sơ đồ sau:
Hướng dẫn giải:
Đọc kỹ đoạn văn từ “Trước hết, vẻ đẹp…hôi tanh mùi bùn”
Chi tiết giải thích:
- Vấn đề thảo luận: Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao
- Ý kiến lớn 1: Vẻ đẹp của hoa sen được mô tả một cách tinh tế, khéo léo
+ Ý kiến nhỏ 1.1: Tác giả dân gian khẳng định và ca ngợi vẻ đẹp tuyệt vời của hoa sen trong đầm.
+ Ý kiến nhỏ 1.2: Tác giả dân gian miêu tả vẻ đẹp từng chi tiết của hoa sen để ủng hộ ý kiến trước.
+ Ý kiến nhỏ 1.3: Câu thứ ba đặt vị trí đặc biệt, chuẩn bị cho kết luận.
- Ý kiến lớn 2: Qua hình ảnh hoa sen, tác giả dân gian truyền đạt những triết lý sâu sắc về cuộc sống
Suy nghĩ và phản hồi 2
Câu 2 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Chỉ ra những lý lẽ, bằng chứng được sử dụng để làm rõ các ý kiến.
Hướng dẫn giải:
Đọc kỹ đoạn văn từ “Trước hết, vẻ đẹp của sen…hôi tanh mùi bùn”
Lời giải chi tiết:
Suy ngẫm và phản hồi 3
Câu 3 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Văn bản được viết ra với mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để nắm được mục đích và nội dung chính của văn bản
Lời giải chi tiết:
- Văn bản được viết ra nhằm mục đích thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen
- Nội dung chính của văn bản: Nhấn mạnh, khẳng định tầng nghĩa trực tiếp (miêu tả vẻ đẹp hoa sen) và tầng nghĩa biểu tượng (cách sống thanh cao, giữ vững phẩm giá) của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen
Suy ngẫm và phản hồi 4
Câu 4 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Theo em, có thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ được không? Cách sắp xếp trật tự các ý kiến như vậy có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Theo em, không thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ được vì sẽ làm xáo trộn mạch lạc luận của văn bản, gây khó tiếp nhận cho người đọc. Các ý kiến lớn được sắp xếp theo hai tầng nghĩa của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao, ý kiến lớn 1 nói về nghĩa tả thực; ý kiến lớn 2 nói về nghĩa tượng trưng. Cách sắp xếp đi từ tả thực đến tượng trưng là phù hợp với quá trình đọc, giải nghĩa hình ảnh. Các ý kiến nhỏ được sắp xếp theo trình tự bố cục của bài ca dao, đi theo mạch triển khai ý của tác giả dân gian.
- Cách sắp xếp trật tự bố cục ý kiến như vậy giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận, nắm bắt lạp luận của văn bản, từ đó làm tăng sức thuyết phục của văn bản về hai ý nghĩa của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao.
Suy ngẫm và phản hồi 5
Câu 5 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra văn bản trên là văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý từ ngữ
Lời giải chi tiết:
Những dấu hiệu giúp em nhận ra văn bản là văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học là:
- Phương thức biểu đạt: nghị luận
- Tác giả nêu nhận xét, lí lẽ nhằm thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của sen trong bài ca dao
- Sử dụng câu văn khẳng định
- Nêu lên các ý kiến, lí lẽ và dẫn chứng để chứng minh cho ý kiến
Suy ngẫm và phản hồi 6
Câu 6 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Văn bản trên đã giúp em hiểu thêm điều gì về bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài ca dao và văn bản trên, hãy nêu cảm nhận của em
Lời giải chi tiết:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
