Tôi theo triết lý duy tâm.
Tôi tin rằng có một Thượng Đế, người có thể tạo ra những phép mầu. Tôi tin vào luật nhân quả, gieo gì thì gặt đấy. Tôi tin vào nguyên tắc bảo toàn, để nhận thì phải cho đi và nhận lấy. Tôi tin vào chu trình tái sinh, giống như bốn mùa xuân hạ thu đông xen kẽ nhau...
Tuy nhiên, tôi không tin vào những tín ngưỡng mê tín phức tạp, do những kẻ giả mạo thần thánh tạo ra, đặc biệt là trong những dịp lễ, ngày Tết gần đây, khiến cho những lễ hội dân gian mất đi nét truyền thống, thay vào đó là khói mù mịt, sự chen lấn và cạnh tranh để xin phước lộc ở những nơi được coi là linh thiêng.
Một số người tự hỏi, tại sao người phương Tây thường đến nhà thờ để thú nhận lỗi lầm, để sám hối, để mong được tha thứ; trong khi người phương Đông thường đến chùa để xin: nhẹ nhàng thì xin sức khỏe và bình an, tham lam hơn thì xin tiền bạc và danh vọng, nói chung là xin đủ thứ có ích cho bản thân?
Tôi không tin vào việc chỉ cần xin là sẽ được!
Nếu chỉ cần xin mà có thể đỗ đại học thì cần gì phải ôn thi? Nếu chỉ cần xin mà có thóc để ăn thì cần gì phải gieo hạt? Muốn có sức khỏe thì hãy duy trì chế độ ăn uống cân đối và vận động thể chất hàng ngày, tại sao phải phụ thuộc vào ai khác?
Có người cho rằng, tôi chỉ đến chùa để xin sự bình an. Nhưng sự bình an không phải là điều mà bất kỳ ai cũng có thể mang lại cho bạn. Bởi vì, sự bình an bắt nguồn từ bên trong chứ không phải từ bên ngoài. Sự bình an đến từ những việc bạn không làm như: không nói dối, không ăn cắp, không mưu mô, không đố kỵ, không kiêu căng, không gây hại cho người khác,... Sự bình an cũng đến từ những việc bạn đã và sẽ làm như: tôn trọng người già, nhường nhịn trẻ em, giúp đỡ mọi người...
Việc thắp hương và cúng vàng mã là một nghi thức tôn kính rất tốt, nó tạo ra một không gian linh thiêng giúp chúng ta cảm thấy như đang giao tiếp với tổ tiên, với những người đã qua đời. Tuy nhiên, khi khói hương trở nên đặc quánh như thể đang đốt một đống rơm, tôi cảm thấy nghi ngờ, không chỉ làm cho những người sống phải thở khó mà còn khiến cho những linh hồn đã qua đời cảm thấy khó chịu. Và ngày nay, việc cúng vàng mã đã trở nên quá xa xôi. Hiện nay, mọi người thường thắp giấy và cúng cho những linh hồn ở thế giới bên kia, mong muốn được phù hộ để thành công và giàu có trong thế giới này. Thắp giấy - cúng vàng, không chỉ là sự tham lam mà còn là sự gian dối!
Thực sự, trong đạo Phật gốc, những người đạo hữu cũng đến chùa để thú nhận lỗi lầm. Không gian yên tĩnh của chùa cho phép con người tạm thời thoát khỏi những lo toan của cuộc sống hàng ngày, tĩnh tâm suy ngẫm, trong những ngày qua, mình đã nói điều gì không nên nói, đã làm điều gì không nên làm. Tu hành có ý nghĩa là tự sửa mình. Chùa là nơi lý tưởng nhất để tu hành, nhưng không phải là duy nhất. Mọi người có thể tu hành tại gia. Tuy nhiên, dù ở đâu thì mục tiêu của tu hành vẫn là hướng về con đường chánh pháp...
Một vài năm trước, tôi đã có cơ hội trò chuyện với một người cao tuổi, một tín đồ Phật giáo tu hành. Tôi hỏi 'Ngày tết ông có đến chùa xin may mắn không'? Ông trả lời: 'Những gì mà anh xứng đáng nhận, không cần phải xin cũng sẽ đến. Những gì mà anh không xứng đáng nhận, thì dù xin bao nhiêu cũng không ai cho'.
Namo Amitabha Buddha.
Hoàng Minh Châu