Tro tàn rực rỡ

Tro tàn rực rỡ (tiếng Anh: Glorious Ashes) là một bộ phim điện ảnh chính kịch Việt Nam ra mắt năm 2022, do Bùi Thạc Chuyên làm đạo diễn và biên kịch. Phim được chuyển thể từ hai truyện ngắn 'Tro tàn rực rỡ' và 'Củi mục trôi về' trong tập truyện Đảo của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Trần Thị Bích Ngọc là nhà sản xuất, với dàn diễn viên gồm Lê Công Hoàng, Juliet Bảo Ngọc Doling, Phương Anh Đào, Ngô Quang Tuấn, Ngô Phạm Hạnh Thúy, Thạch Kim Long, Nguyễn Thị Ngọc Hiệp, Trần Huỳnh Bảo và Mai Thế Hiệp. Phim diễn ra tại xóm Thơm Rơm, Cà Mau, kể về ba người phụ nữ và cuộc hành trình giữ gìn tình yêu với người đàn ông của họ.

Bộ phim đã xuất sắc vượt qua 27 dự án khác để giành giải thưởng cao nhất tại hạng mục Asian Project Market, trị giá 15.000 USD (khoảng 340 triệu đồng) tại Liên hoan phim quốc tế Busan năm 2017 và nhận giải Inaugural Southeast Asia Co-Production Grant từ Ủy ban Điện ảnh Singapore (SFC) vào tháng 11 năm 2019.

Tro tàn rực rỡ lần đầu ra mắt tại Liên hoan phim quốc tế Tokyo lần thứ 35, tham gia tranh tài trong hạng mục chính Tokyo Grand Prix cùng với 14 tác phẩm khác vào tháng 10 năm 2022. Sau đó, phim được chiếu rộng rãi tại các rạp trên toàn quốc vào ngày 2 tháng 12 năm 2022, nhận được nhiều phản hồi tích cực từ khán giả và giới chuyên môn. Phim là đại diện của Việt Nam dự sơ tuyển cho hạng mục Phim quốc tế hay nhất tại Giải Oscar lần thứ 96, nhưng không lọt vào danh sách đề cử rút gọn.

Nội dung

Bối cảnh của phim diễn ra tại Thơm Rơm, một làng ven biển nghèo ở Cà Mau, phản ánh những nét đặc trưng điện ảnh và văn hóa của vùng sông nước miền Tây. Phim tập trung vào ba người phụ nữ với cuộc sống tình yêu đặc biệt, kể về những cách họ yêu và giữ gìn người đàn ông của mình. Câu chuyện của họ là sự đối lập giữa những cảm xúc dồn nén ẩn sau và vẻ bình yên tráng lệ hiện diện trên vùng đất quê hương của họ.

Diễn viên

Bộ phim còn có sự tham gia của các diễn viên phụ như Nguyễn Văn Thạch và Hoàng Thị Thúy trong vai hai người hàng xóm, Phạm Thị Hoa Lan trong vai bà chủ lò than, Lê Ánh Hồng trong vai bà cô của Loan, Huỳnh Ngọc Tâm trong vai chú Mầu thợ lò, Trương Vũ Phước trong vai cha của Hậu, Kha Ngọc Hồng Hạnh và Uyên Nhi lần lượt là con gái của Nhàn và Hậu, Phạm Văn Cường trong vai người canh lò than, Lý Văn Tiễn, Nguyễn Chí Hữu và Lê Phương Anh Dũng trong vai ba chủ tàu, và Trần Minh Chi Nhân trong vai anh lái xuồng hát vọng cổ.

Chủ đề

Câu chuyện trong Tro tàn rực rỡ diễn ra tại miền Tây Việt Nam, miêu tả tình yêu và nỗi đau của ba người phụ nữ với người đàn ông của họ. Hình ảnh ngọn lửa và tro tàn xuyên suốt như một biểu tượng cho tình cảm và khát vọng của những người phụ nữ. Bùi Thạc Chuyên chia sẻ rằng ông bị ám ảnh bởi sức mạnh tình yêu của những nhân vật trong truyện của Nguyễn Ngọc Tư.

Sản xuất

Bùi Thạc Chuyên đã dành hai năm để thực hiện kịch bản cho Tro tàn rực rỡ và mất thêm năm năm để chuẩn bị cho dự án này. Đây là dự án điện ảnh đầu tiên của ông kể từ khi Lời nguyền huyết ngải ra mắt vào năm 2012. Ông quyết định chuyển thể hai truyện ngắn 'Tro tàn rực rỡ' và 'Củi mục trôi về' từ tập truyện ngắn Đảo của Nguyễn Ngọc Tư vì những câu chuyện này chứa đựng 'đầy chất điện ảnh và miêu tả rất sâu sắc về phụ nữ và tình cảm của họ với đàn ông'. Ban đầu, Bùi Thạc Chuyên chỉ định chuyển thể một truyện ngắn 'Tro tàn rực rỡ', nhưng sau khi viết, ông nhận thấy hai nhân vật nữ không đủ để làm nên kịch bản nên đã thêm 'Củi mục trôi về' để câu chuyện trở nên 'rõ ràng và vững chắc hơn'. Tuy nhiên, việc thực hiện kịch bản lại gặp khó khăn do hai truyện ngắn có dung lượng dưới 2.400 chữ, với ít nhân vật và câu chuyện chủ yếu tập trung vào ý nghĩ và cảm xúc. Đây là tác phẩm thứ ba được chuyển thể từ nguyên tác của Nguyễn Ngọc Tư, sau Cánh đồng bất tận (2010) và phim ngắn Biến mất ở thư viện (2022). Nguyễn Ngọc Tư cũng tham gia chỉnh sửa lời thoại trong quá trình Bùi Thạc Chuyên viết kịch bản. Ông cũng đã dành thời gian dài để khảo sát thực địa ở Cà Mau, sống cùng người dân, và theo dân chài ra biển để hiểu rõ hơn về đời sống của họ và lấy chất liệu cho phim.

Bùi Thạc Chuyên và Trần Thị Bích Ngọc đã mang kịch bản phim đến gọi vốn tại chương trình Chợ Dự án Châu Á tại Liên hoan phim quốc tế Busan lần thứ 22 và vượt qua 27 dự án khác để giành giải thưởng Dự án xuất sắc nhất với khoản hỗ trợ tài chính 15.000 USD. Tại Liên hoan phim này, Trần Thị Bích Ngọc cũng cho biết vai diễn nam chính đang được nhắm cho Lê Công Hoàng – diễn viên chính của phim điện ảnh Cha và con và... mà cô cũng là nhà sản xuất. Kịch bản này cũng nằm trong số 15 kịch bản được giới thiệu tới các nhà đầu tư tại chương trình L'Atelier thuộc Liên hoan phim Cannes 2018 vào đầu tháng 5 năm 2018. Tháng 8 năm 2019, tác phẩm giành giải CNC trị giá 8.000 EUR tại Open Doors Hub thuộc Liên hoan phim quốc tế Locarno lần thứ 72. Tháng 11 năm 2019, dự án Tro tàn rực rỡ đã chiến thắng giải thưởng Inaugural Southeast Asia Co-Production Grant do Ủy ban Điện ảnh Singapore trao tặng trị giá 250.000 SGD, và nhận được sự hỗ trợ từ nhà sản xuất Jeremy Chua của Singapore.

Quá trình quay phim bắt đầu từ tháng 9 năm 2020 và kết thúc vào tháng 2 năm 2021. Đây là dự án hợp tác giữa các nhà sản xuất từ Việt Nam, Pháp và Singapore. Trước ngày quay, dàn diễn viên đã có mặt ở Cà Mau khoảng một tháng để hòa nhập với cuộc sống miền Tây và cùng sinh hoạt với người dân địa phương. Nhiều diễn viên cho biết họ sẵn sàng không nhận thêm thù lao, miễn là được tham gia vào dự án. Mai Thế Hiệp còn tự tay nấu cơm để tiết kiệm chi phí cho đoàn làm phim.

Nhạc sĩ Tôn Thất An là người đảm nhiệm phần soạn nhạc cho bộ phim.

Phát hành

Bộ phim Tro tàn rực rỡ đã chính thức ra mắt tại Liên hoan phim quốc tế Tokyo lần thứ 35 trong hạng mục Phim dự thi vào ngày 24 tháng 10 năm 2022, đánh dấu sự kiện lần đầu tiên một phim điện ảnh Việt Nam tham gia tranh giải ở hạng mục chính của liên hoan phim này. Sau đó, vào ngày 10 tháng 11, bộ phim được giới thiệu trong nước tại Thành phố Hồ Chí Minh trước khi chính thức công chiếu trên toàn quốc từ ngày 2 tháng 12.

Quảng bá

Đoạn trailer đầu tiên của Tro tàn rực rỡ, dài 2 phút, đã được phát hành vào ngày 11 tháng 10 năm 2022 để phục vụ cho việc dự thi tại Liên hoan phim quốc tế Tokyo lần thứ 35.

Đón nhận

Đánh giá chuyên môn

Sau buổi công chiếu tại Liên hoan phim quốc tế Tokyo, bộ phim đã nhận được nhiều đánh giá tích cực. Jordan Mintzer, nhà làm phim, biên kịch và nhà phê bình của tờ The Hollywood Reporter, đã ca ngợi bộ phim vì đã vẽ nên 'một chân dung đầy lòng trắc ẩn về ba người phụ nữ với cuộc sống đầy đau khổ' và nhận xét rằng đây là một mô tả thách thức và khá u ám về những cuộc chiến đấu của phụ nữ.

Juliet Bảo Ngọc Doling đã nhận được sự khen ngợi nồng nhiệt từ các nhà phê bình. Cô được tạp chí Screen Daily khen ngợi là 'ấn tượng' và đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cũng không tiếc lời khen ngợi: “Cô ấy luôn thể hiện sự tập trung và kiên nhẫn trong từng cảnh quay. Cảnh đầu tiên, khi Hậu ngồi trên xuồng trong bóng tối, gương mặt cô đã làm sáng lên màn hình. Ngọc là một diễn viên nhạy bén, nghị lực, chuyên nghiệp và có bản năng, nhưng trong bản năng đó lại chứa đựng sự cảm nhận sâu sắc của một nghệ sĩ.”

Giải thưởng và đề cử

• Danh sách phim Việt Nam được đề cử Giải Oscar cho Phim quốc tế xuất sắc nhất

Liên kết ngoài

• Tro tàn rực rỡ trên cơ sở dữ liệu phim Internet Movie Database