Mỗi gia đình sẽ áp dụng cách dạy con riêng của mình. Vậy trong 4 phong cách nuôi dạy con dưới đây, bạn lựa chọn phong cách nào và phong cách nào được coi là tốt nhất? Hãy cùng khám phá ngay nhé.
Một đứa trẻ từ khi sinh ra và lớn lên đều sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ cách nuôi dạy của bố mẹ. Do đó, cách dạy con của họ sẽ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và hành vi của con. Tuy nhiên, mỗi gia đình lại có cách dạy con khác nhau, một số khó tính, một số dễ tính,...
Diana Baumrind - một nhà tâm lý học và phát triển trẻ em nổi tiếng người Mỹ đã tiến hành nghiên cứu bằng cách quan sát và giao tiếp với phụ huynh của 100 trẻ em ở tuổi mẫu giáo và đưa ra 4 phong cách nuôi dạy con phổ biến nhất.
Phong cách dạy độc đoán
Với phong cách này, nguyên tắc là “cha mẹ luôn đúng” và trẻ em phải nghe và tuân thủ mà không được phép phản đối, cha mẹ thường áp đặt ý kiến của mình lên con.
Ưu điểm của phong cách này: Sự độc đoán của cha mẹ giúp trẻ trở nên ngoan ngoãn, lễ phép và không thường xuyên phản đối ý kiến của người lớn, trẻ sẽ phát triển mạnh mẽ, quyết đoán trong giải quyết vấn đề và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định.
Khuyết điểm: Với phương pháp này có thể gây ra nhiều tác động không tốt cho trẻ
Khó để duy trì một mối quan hệ tốt với trẻ khi chúng trưởng thành. Phương pháp này chỉ có thể áp dụng khi trẻ còn nhỏ, nhưng khi đến một độ tuổi nào đó, chúng có thể phản đối ý kiến của bố mẹ hoặc nói dối để làm theo ý của mình.
Trẻ không phát triển được kỹ năng tự lập và quyết đoán từ những vấn đề nhỏ nhất.
Ảnh hưởng đến tinh thần, tư duy và tâm lý của trẻ: Khi trẻ làm sai, chúng phải chịu hình phạt nặng từ bố mẹ, dẫn đến tâm trạng lo lắng, sợ hãi và nghi ngờ về tình yêu thương của bố mẹ, đặc biệt nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến vấn đề tự kỷ.
Khi trẻ trưởng thành, chúng sẽ có quyền quyết định riêng và có thể phá vỡ những quy tắc của bố mẹ, đặt ra nguy cơ trẻ dễ trở nên quá mức khi không có sự giám sát của cha mẹ.
Trẻ có thể cắt đứt quan hệ với cha mẹ sau khi thoát khỏi sự kiểm soát của gia đình.
Cách dạy quyết đoán
Trong phương pháp này, cũng tương tự như cách dạy độc đáo, mặc dù có quyết đoán nhưng cha mẹ không quá nghiêm khắc trong việc dạy con mà thay vào đó sẽ lắng nghe, chú ý đến hành vi của con và để con quyết định những việc trong khả năng của chúng
Ưu điểm:
Trẻ sẽ được là chính mình và phát triển kỹ năng độc lập, tự chủ và tự điều chỉnh hành vi của mình phù hợp với hoàn cảnh.
Tinh thần của trẻ sẽ tốt hơn: Với phương pháp dạy này, trẻ sẽ cảm nhận được sự ấm áp, sự yêu thương từ cha mẹ, từ đó trẻ sẽ thoải mái hơn, ngoan hơn và ngoan hơn.
Khi trưởng thành, trẻ sẽ trở nên quyết đoán và có trách nhiệm với xã hội, biết tự điều chỉnh bản thân và hợp tác với người khác.
Trẻ được tự do bày tỏ ý kiến, quan điểm và mong muốn của mình.
Nhược điểm:
Mặc dù trẻ được phát biểu ý kiến, quyết định của mình nhưng vẫn cần phải tuân theo quyết định của cha mẹ.
Vẫn phải tuân theo sự nghiêm khắc, những yêu cầu của cha mẹ. Tuy nhiên, những yêu cầu này sẽ được giải thích để con hiểu rõ tại sao cần phải làm như vậy.
Phong cách dạy dỗ nhẹ nhàng, nuông chiều
Trong phong cách này, cha mẹ thường dành nhiều tình cảm, gần gũi hơn với con và sẵn lòng đáp ứng nhu cầu của chúng. Cha mẹ ít đặt ra yêu cầu cao về việc trưởng thành và tự chủ của con nên trẻ hiếm khi bị trừng phạt.
Ưu điểm:
Tinh thần của trẻ sẽ được cải thiện vì chúng luôn được cha mẹ yêu thương, chiều chuộng và không phải lo sợ mỗi khi làm sai.
Trẻ được tự do hành động, bao gồm cả những việc không phù hợp với khả năng và độ tuổi.
Nhược điểm:
Trẻ không phân biệt được hành vi đúng và hành vi sai.
Sẽ có xu hướng phụ thuộc và đòi hỏi cha mẹ phải đáp ứng: Khi trẻ tiếp xúc với nhiều người hơn, đôi khi sẽ yêu cầu cha mẹ cung cấp vật chất, trẻ có thể kỳ vọng rằng nếu bạn có một cái gì đó, bạn sẽ mua cho họ cũng như bạn mua cho anh chị em của mình.
Trẻ có thể trở nên phản kháng, không biết tuân thủ, thích ứng, và không kiên nhẫn trong các hoạt động, dẫn đến kết quả học tập kém và khó đạt được thành công.
Cách dạy bỏ bê, không chăm sóc
Phong cách dạy này cũng tương tự với cách dạy nuông chiều, nhưng khác biệt ở chỗ là trẻ sẽ không nhận được sự quan tâm của cha mẹ. Cha mẹ chỉ lo lắng về việc ăn uống và nơi ở của con, còn những hoạt động và sinh hoạt trong gia đình thì thường được giao cho người giúp việc hoặc ông bà.
Ưu điểm: Trẻ được tự do, tự quyết định và làm những điều theo ý muốn của mình.
Nhược điểm:
Ý kiến của trẻ không được lắng nghe, không được chia sẻ với bố mẹ.
Thiếu sự quan tâm, ấm áp từ bố mẹ đối với con cái.
Trẻ không phân biệt được hành động đúng và sai.
Những nhu cầu của trẻ thường bị từ chối hoặc bị bỏ qua bởi cha mẹ.
Không có khả năng tự kiểm soát bản thân.
Trong học tập, kết quả thường kém, có nguy cơ trầm cảm hoặc xa lánh xã hội.
Dễ phát triển thói hư, tập tục bạn bè quậy phá và dễ rơi vào tệ nạn xã hội.
Trong số những cách dạy con trên, mỗi gia đình sẽ áp dụng khác nhau. Tuy nhiên, trong số 4 phương pháp đó, phong cách “quyết đoán' vẫn là phương pháp dạy tốt nhất mà bậc phụ huynh nên thực hiện là vì:
Ở phong cách này, bố mẹ thường là những người lý trí và công bằng. Khi đưa ra các quy tắc, họ sẽ giải thích cho trẻ hiểu. Nhờ đó, trẻ sẽ hiểu tại sao phải tuân theo hoặc phản đối những quy tắc, và tự học từ kinh nghiệm đó.
Bên cạnh sự quyết đoán, trẻ vẫn nhận được tình thương và quan tâm từ bố mẹ.
Ba mẹ cũng nên dành thời gian để khen ngợi con, thể hiện tình yêu thương của mình.
Trong mỗi gia đình, có thể bố và mẹ sẽ có cách dạy khác nhau, khiến trẻ bối rối và chọn lựa theo cách thoải mái nhất. Do đó, bố mẹ cần thống nhất phương pháp dạy con để đạt hiệu quả tốt nhất.