1. Bài toán giải phương trình ax+b=0 có các biến nào?
Câu hỏi: Trong phương trình ax+b=0, các biến gồm những gì?
A. a, b
B. a, b, x
C. x
D. Không có biến
Đáp án:
Đáp án chính xác là: B
Vì a, b, x là những biến số thay đổi trong quá trình thực thi chương trình.
2. Tổng quan lý thuyết về cấu trúc chương trình
2.1. Cấu trúc tổng quát
Chương trình thường bao gồm hai phần chính viết bằng ngôn ngữ lập trình cao cấp:
<Phần khai báo> và <Phần thực thi>.
Các giải thích bằng ngôn ngữ tự nhiên thường được bao quanh bởi các ký hiệu < và >.
Phần khai báo có thể được bao bọc bởi cặp dấu [ và ], tùy theo cấu trúc của chương trình.
Phần khai báo thường bao gồm tên chương trình, thư viện sử dụng, hằng số, biến, và các chương trình con.
Phần thân chương trình thường chứa các lệnh được đặt giữa các dấu mở đầu và kết thúc.
2.2. Các thành phần của chương trình
a. Phần khai báo
(1) Khai báo tên của chương trình
- Trong ngôn ngữ Pascal, khai báo được thực hiện như sau:
Program Ten_Chuong_trinh;
Trong đó: Tên chương trình là tên được lập trình viên đặt theo các quy định về tên.
Ví dụ: Program Tinh_tong;
(2) Khai báo các thư viện
- Mỗi ngôn ngữ lập trình thường đi kèm với các thư viện chứa các chương trình tiện ích đã được lập trình sẵn.
- Cách khai báo các thư viện trong chương trình như sau:
Uses < Danh sách thư viện >;
Cụ thể là:
+ Từ khóa Uses
+ Các tên thư viện được phân cách bằng dấu phẩy.
Ví dụ như:
- Đối với ngôn ngữ Pascal:
Sử dụng crt;
Thư viện CRT cung cấp các công cụ sẵn có để tương tác với màn hình văn bản và bàn phím.
- Trong C++:
#include
#include
(3) Khai báo hằng số
- Việc khai báo hằng số thường được áp dụng cho các giá trị lặp lại nhiều lần trong chương trình.
- Cách khai báo hằng số như sau:
CONST < Tên hằng số > = < Giá trị hằng số >;
Ví dụ như sau:
Turbo Pascal | C/C++ |
CONST Max=100; Pi=3.1416; Lop=‘A’; Dieukien=True; | const int Max=100; const float Pi=3.1416; |
(4) Khai báo biến số
- Mọi biến sử dụng trong chương trình cần được đặt tên và khai báo để chương trình có thể nhận diện, lưu trữ và xử lý.
- Biến có thể giữ một giá trị duy nhất tại mỗi thời điểm gọi là biến đơn.
Ví dụ như sau:
- Giải phương trình bậc hai ax² + bx + c = 0 (với các hệ số a, b, c tùy ý)
+ a, b, c: các biến cần nhập vào
+ Delta, x1, x2: các biến cần tính toán
Trong Pascal, khai báo biến được thực hiện theo định dạng sau:
Var < Danh sách biến >: < kiểu dữ liệu >;
b. Phần nội dung chương trình
Bao gồm một chuỗi các lệnh nằm trong khoảng được đánh dấu bởi cặp từ khóa BEGIN (bắt đầu) và END (kết thúc), với một dấu chấm sau END.
Ví dụ: Phần thân của một chương trình Pascal trông như thế nào:
Begin
[ < Dãy lệnh > ];
End.
2.3. Ví dụ về chương trình cơ bản
Xem xét một số ví dụ đơn giản về các chương trình dưới đây:
Ví dụ 1:
Chương trình này sẽ hiển thị thông báo: “Xin chào các bạn!” trên màn hình.
Trong Pascal | Trong C++ |
program a_b; begin writeln ( 'Xin chao cac ban!' ); end. | #include void main () { printf ( 'Xin chao cac ban!' ); } |
- Trong phần khai báo, chỉ có việc khai báo tên chương trình, với tên đặc biệt là "program" và tên chương trình là "a_b". - Phần thân của chương trình chỉ chứa một lệnh writeln, dùng để hiển thị thông báo lên màn hình. | - Trong phần khai báo, chỉ có một câu lệnh include để khai báo thư viện stdio.h. - Phần thân của chương trình chỉ chứa một câu lệnh printf để hiển thị thông báo lên màn hình. |
Ví dụ 2:
Chương trình Pascal hiển thị hai dòng thông báo: 'Xin chào các bạn!' và 'Mời các bạn làm quen với Pascal!'
begin
writeln('Xin chào các bạn!');
writeln('Mời các bạn làm quen với Pascal');
end.
3. Bài tập ứng dụng thực tế
Câu 1: Điều nào dưới đây là chính xác?
A. Phần tên chương trình là không thể thiếu
B. Phần khai báo là bắt buộc
C. Phần thân của chương trình là cần thiết
D. Phần thân chương trình có thể có hoặc không có
Trả lời:
Cấu trúc của một chương trình bao gồm:
+ Phần khai báo: có thể có hoặc không có
+ Phần thân: là phần bắt buộc
Đáp án: C
Câu 2: Từ khóa USES dùng để:
A. Đặt tên chương trình
B. Khai báo hằng số
C. Khai báo biến
D. Khai báo thư viện
Trả lời:
Các ngôn ngữ lập trình thường đi kèm với những thư viện chứa các chương trình hữu ích đã được định sẵn. Để sử dụng các thư viện này, chúng ta cần thực hiện khai báo. Ví dụ, trong Pascal, từ khóa USES được dùng để khai báo thư viện, trong khi trong C++ chúng ta dùng từ khóa #include.
Đáp án: D
Câu 3: Khai báo hằng nào sau đây là chính xác:
A. Const A = 50;
B. CONst A = 100;
C. Const A = 100;
D. Tất cả đều sai
Trả lời: Khi khai báo hằng, chúng ta thường lưu trữ những giá trị được sử dụng nhiều lần trong chương trình. Cấu trúc chính xác để khai báo hằng trong Pascal là: Const
Đáp án: B
Câu 4: Phần thân của chương trình bắt đầu với … và kết thúc bằng …?
A. BEGIN…END.
B. BEGIN…END
C. BEGIN…END,
D. BEGIN…END;
Trả lời:
Phần thân của chương trình được xác định bằng cặp dấu mở đầu và kết thúc, tạo nên phần chính của chương trình. Ví dụ, trong Pascal, từ khóa 'BEGIN...END.' chỉ định phần thân của chương trình.
Đáp án: A
Câu 5: Chọn câu đúng nhất sau đây:
A. Khai báo hằng thường được dùng cho các giá trị thay đổi trong suốt quá trình thực thi chương trình
B. Biến đơn là loại biến chỉ nhận giá trị không thay đổi và được sử dụng nhiều lần trong chương trình
C. Khai báo hằng thường dùng để lưu trữ các giá trị không thay đổi và xuất hiện nhiều lần trong chương trình
D. Trong Pascal, tất cả các biến trong chương trình đều phải có giá trị không thay đổi và được sử dụng nhiều lần
Trả lời: Khai báo hằng chủ yếu dùng để lưu giữ những giá trị không thay đổi và được dùng nhiều lần trong chương trình.
Đáp án: C
Câu 6: Chọn câu đúng nhất dưới đây:
A. Trong Pascal, tất cả các biến phải được định danh và khai báo để sử dụng trong chương trình
B. Trong Pascal, mỗi biến đều phải có giá trị cụ thể tại mỗi thời điểm thực thi chương trình
C. Khai báo hằng chủ yếu được sử dụng để xác định kiểu của hằng số
D. Biến đơn là loại biến chỉ nhận giá trị của hằng số
Trả lời:
Trong Pascal, mọi biến cần phải được đặt tên và khai báo để có thể lưu trữ và xử lý dữ liệu. Biến đơn chỉ có thể chứa một giá trị tại một thời điểm trong suốt quá trình thực thi chương trình.
Đáp án: A
Câu 7: Hãy chọn câu đúng nhất?
A. Trong Pascal, mọi biến đều phải có giá trị cố định và được sử dụng nhiều lần trong chương trình
B. Biến đơn là loại biến chỉ lưu trữ một giá trị tại một thời điểm trong suốt quá trình thực thi chương trình
C. Khai báo hằng thường dùng để đặt tên và thông báo cho chương trình biết cách lưu trữ và xử lý dữ liệu
D. Biến đơn là loại biến chỉ nhận kiểu dữ liệu của hằng số
Trả lời:
Biến đơn chỉ có thể giữ một giá trị tại một thời điểm trong quá trình thực thi chương trình.
Trong Pascal, tất cả các biến phải được đặt tên và khai báo để chương trình có thể lưu trữ và xử lý. Biến thường có thể thay đổi giá trị và được sử dụng nhiều lần trong chương trình.
Đáp án: B
Câu 8: Xem xét chương trình Pascal dưới đây:
PROGRAM vi_du;
BẮT ĐẦU Writeln ('Xin chào các bạn');
Writeln('Mời các bạn làm quen với Pascal');
KẾT THÚC.
Chọn câu sai?
A. Tên chương trình được khai báo là vi_du
B. Tên chương trình được khai báo là vi_du
C. Phần thân của chương trình bao gồm hai câu lệnh
D. Chương trình không có phần khai báo hằng
Trả lời:
Tên chương trình được khai báo là vi_du và phần thân chương trình chứa hai câu lệnh để in ra hai thông điệp.
Xin chào mọi người
Mời các bạn làm quen với Pascal
Chương trình không bao gồm khai báo hằng, biến, thư viện, v.v.
Đáp án: A
Câu 9: Hãy chọn câu đúng trong các câu dưới đây:
A. Trong phần khai báo, việc ghi tên chương trình giúp dễ dàng nhớ nội dung chương trình hơn
B. Dòng khai báo tên chương trình cũng được coi là một lệnh
C. Để sử dụng các chương trình có sẵn trong thư viện của ngôn ngữ lập trình, cần khai báo các thư viện đó trong phần khai báo
D. Ngôn ngữ lập trình có hệ thống thư viện phong phú sẽ giúp việc viết chương trình trở nên dễ dàng hơn
Đáp án:
Trong phần khai báo, không cần thiết phải ghi tên chương trình và dòng khai báo tên chương trình không phải là lệnh vì các lệnh được thực thi trong thân chương trình -> loại A, B.
Không phải ngôn ngữ lập trình nào có hệ thống thư viện lớn đều dễ viết chương trình hơn, điều này còn phụ thuộc vào ngôn ngữ, câu lệnh, từ khóa, v.v. -> loại D
Để sử dụng các chương trình có sẵn từ thư viện của ngôn ngữ lập trình, cần phải khai báo các thư viện đó trong phần khai báo.
Đáp án: C
Câu 10: Hãy chọn câu phát biểu đúng nhất?
A. Khai báo hằng thường dùng để gán một giá trị cụ thể cho từng thời điểm chạy chương trình
B. Khai báo hằng không chỉ đặt tên mà còn cung cấp thông tin để chương trình dịch lưu trữ và xử lý
C. Trong Pascal, mọi biến trong chương trình đều phải có giá trị tại mỗi thời điểm thực thi chương trình
D. Khai báo hằng cũng xác định kiểu dữ liệu của hằng
Đáp án:
Khai báo hằng được dùng để lưu các giá trị lặp lại trong chương trình và giữ cho các giá trị đó không thay đổi. Khi khai báo hằng, bạn cũng phải xác định kiểu dữ liệu của nó.
Đáp án: D
Đây là toàn bộ nội dung bài viết của Mytour về chủ đề: Trong bài toán giải phương trình ax+b=0, các biến là gì? Cảm ơn các bạn đã theo dõi!