Khoảng thời gian 130.000 năm này được coi là lỗi hóa thạch trong nghiên cứu tiến hóa con người và vẫn là một điều bí ẩn mà chưa có ai có thể giải thích được.
Lỗi hóa thạch là gì?
Đầu tiên chúng ta cần biết hóa thạch là gì. Hóa thạch là tàn tích của các sinh vật sống hoặc các hoạt động của chúng được bảo tồn trong thời gian địa chất, là bằng chứng quan trọng cho sự hiểu biết của chúng ta về quá khứ.
Thông qua việc nghiên cứu hóa thạch, chúng ta có thể suy ra những thông tin về hình dạng, cấu trúc, chức năng, tập quán, sự phân bố, tiến hóa và tuyệt chủng của các sinh vật, từ đó tái hiện lại lịch sử sự sống trên Trái Đất.
Khoảng trống hóa thạch có nghĩa là không tìm thấy dấu vết hóa thạch nào trong một khoảng thời gian nhất định, giống như một khoảng trống trong lịch sử.
Tình trạng này có thể là do môi trường lúc đó không thuận lợi cho việc bảo tồn sinh học, hoặc do các quá trình địa chất sau đó đã phá hủy các lớp hóa thạch ban đầu, hoặc do chúng ta chưa tìm được vị trí và phương pháp thích hợp để khai quật và nhận dạng hóa thạch.
Ảnh minh họa. Ảnh: CNN
Tại sao lại có khoảng trống hóa thạch kéo dài 130.000 năm?
Tại sao lại xuất hiện khoảng trống 130.000 năm trong quá trình tiến hóa của loài người? Điều gì đã diễn ra chính xác trong thời gian này?
Các nhà khoa học ước tính rằng con người đã xuất hiện lần đầu cách đây 5 triệu năm, trong khi con người hiện đại có nguồn gốc từ 300.000 năm trước. Trong quá trình này, con người đã phát triển và tiến hóa qua nhiều giai đoạn, tạo ra nhiều loài và nhóm khác nhau.
Tuy nhiên, từ 200.000 năm trước đến 70.000 năm trước, đã xảy ra một hiện tượng bí ẩn trong tiến hóa con người khi hầu như không có hóa thạch nào được tìm thấy liên quan đến loài người.
Trong khoảng thời gian này, dường như con người đã biến mất mà không để lại bất kỳ dấu vết nào, điều này khiến các nhà khoa học rất mơ hồ. Mặc dù đã đưa ra một số giả thuyết khả dĩ, nhưng vẫn chưa có giải thích thuyết phục nào.
Ảnh minh họa. Ảnh: CNN
Giả thuyết 1: Sự tuyệt chủng hàng loạt toàn cầu
Có những nhà khoa học cho rằng vào khoảng từ 200.000 đến 70.000 năm trước, đã xảy ra một sự kiện tuyệt chủng toàn cầu đáng sợ, dẫn đến sự tuyệt chủng của nhiều sinh vật, kể cả con người.
Sự kiện tuyệt chủng có thể do biến đổi khí hậu, phun trào núi lửa, tác động của tiểu hành tinh, v.v., gây ra những biến đổi lớn trong môi trường sống, khiến nhiều sinh vật không thể thích nghi và chết hoặc di cư.
Vào thời điểm đó, số lượng con người rất ít, phân bố của họ cũng rất hạn chế, khó có thể đối phó với một thảm họa toàn cầu như vậy. Không gian sống thu hẹp, văn hóa và công nghệ cũng bị tác động nghiêm trọng.
Kết quả là rất ít di tích hóa thạch được để lại và được tìm thấy bởi con người sau này. Chỉ một số ít người sống sót có thể tiếp tục sinh sản và mở ra một chương mới trong quá trình tiến hóa của loài người.
Ảnh minh họa. Ảnh: ZME
Giả thuyết 2: Sự can thiệp của người ngoài hành tinh
Một số nhà khoa học cho rằng từ 200.000 đến 70.000 năm trước, một nền văn minh tiên tiến của người ngoài hành tinh đã xuất hiện trên Trái Đất và họ đã tiến hành thí nghiệm và can thiệp vào con người.
Loại nền văn minh tiên tiến này có thể quan sát và nghiên cứu sự sống trên Trái Đất, sử dụng tài nguyên của Trái Đất hoặc có mục đích khác.
Họ có thể đã sử dụng công nghệ tiên tiến để kiểm soát, thay đổi con người, khiến họ mất đi sự tự do và độc lập trong thời kỳ đó.
Kết quả là con người không thể phát triển bình thường và không để lại dấu vết hóa thạch, không được con người sau này phát hiện ra. Chỉ khi họ rời đi hoặc kết thúc thí nghiệm, con người mới có thể trở lại trạng thái ban đầu và tiếp tục tiến hóa.
Ảnh minh họa. Ảnh: Zhihu
Giả thuyết 3: Đại hồng thủy
Một số nhà khoa học tin rằng một trận lũ lụt toàn cầu đã xảy ra từ 200.000 đến 70.000 năm trước, khiến phần lớn đất đai chìm và chỉ có một số khu vực có độ cao lớn còn lại cho con người sống sót.
Sự kiện lũ lụt có thể do sự tan chảy băng, nước biển dâng cao, động tình của mảng, lực hấp dẫn Mặt Trăng và các yếu tố khác gây ra. Nó tăng diện tích nước trên Trái Đất, khiến nhiều sinh vật trên cạn không thể thích nghi và phải chết hoặc di cư.
Trong thời kỳ đó, con người không có cách sống trên cạn và không có lựa chọn nào ngoài việc sống chung với lũ. Họ có thể đã sử dụng công cụ và công nghệ đơn giản để xây dựng nơi ở dưới nước, tìm kiếm thực phẩm và tài nguyên.
Họ khó để lại dấu vết hóa thạch và không được con người sau này phát hiện. Việc sống dưới nước cũng thúc đẩy tiến hóa, làm cho tổ tiên của chúng ta thích nghi với môi trường nước và có một số thay đổi.
Chẳng hạn, họ có thể rụng lông, tăng lớp mỡ, cải thiện hệ hô hấp và tuần hoàn. Những thay đổi này có thể đã chuẩn bị cho sự tiến hóa tiếp theo của Homo sapiens.
Ảnh minh họa. Ảnh: ZME
Con người có nguồn gốc từ đâu?
Từ 200.000 đến 70.000 năm trước, trong lịch sử tiến hóa của loài người có một khoảng trống 130.000 năm, không tìm thấy dấu vết hóa thạch. Điều này không có nghĩa là con người biến mất mà là họ đã trải qua nhiều thay đổi.
Con người đã phục hồi và phát triển như thế nào sau khoảng thời gian này? Họ đã tiến hóa thành người hiện đại như thế nào?
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, một sự kiện quan trọng đã xảy ra trên Trái Đất khoảng 70.000 năm trước, là vụ phun trào của núi lửa Tobo. Đây là một vụ phun trào núi lửa lớn đã thải ra lượng lớn tro và khí, làm lạnh khí hậu và gây hạn hán.
Vụ phun trào này ảnh hưởng lớn đến sự sống trên Trái Đất, nhiều sinh vật chết hoặc tuyệt chủng, chỉ còn một số ít có khả năng thích nghi mạnh mẽ sống sót. Con người cũng bị ảnh hưởng nặng nề, số lượng giảm đi đáng kể, thậm chí chỉ còn vài nghìn cá thể.
Đây là 'sự kiện thắt cổ chai' nổi tiếng trong lịch sử tiến hóa của con người, làm suy giảm đáng kể sự đa dạng di truyền và đặt nền tảng cho quá trình tiến hóa sau này.
Ảnh minh họa. Ảnh: CNN
Sau thảm họa này, những người sống sót bắt đầu cuộc sống mới và di cư. Họ dần dần phân tán, giao tiếp với các loài khác, hình thành các nhóm dân tộc và chủng tộc khác nhau.
Một số người di cư đến châu Âu và Tây Á, trộn lẫn với người Neanderthal và người Denisovan. Nhóm khác di cư đến Đông Á và Úc, lai giống với thổ dân Úc và người Melanesia. Người khác di cư đến châu Phi, giao phối với dân bản địa, có gen và đặc điểm mới.
Nhờ tiến hóa lâu dài trong môi trường khác nhau, con người đã hình thành thành tổ tiên của loài người hiện đại, Homo sapiens.
Homo sapiens được biết đến với trí thông minh cao, ngôn ngữ phức tạp, hành vi linh hoạt, văn hóa phong phú và nhiều đặc điểm khác, họ đã tiếp tục phát triển và thay thế các loài người sơ khai khác.
Khoảng 12.000 năm trước, Homo sapiens trở thành loài người duy nhất còn sống và bắt đầu xây dựng nền văn minh huy hoàng cho tới hiện tại.