Buzz
Truyện ngắn Tôi đi học của tác giả Thanh Tịnh xuất hiện trong tập truyện 'Quê mẹ' (1941). Tác phẩm này được đưa vào chương trình học môn Ngữ văn.
Hôm nay, Mytour muốn giới thiệu về nhà văn Thanh Tịnh và truyện ngắn Tôi đi học. Mời bạn đọc xem thông tin dưới đây.
1. Giới thiệu về nhà văn Thanh Tịnh
- Thanh Tịnh (1911 - 1988), tên thật là Trần Văn Sinh.
- Quê quán: xóm Gia Lạc, bên bờ sông Hương, ở ngoại ô thành phố Huế.
- Năm 1936, Thanh Tịnh đã cho xuất bản tập thơ Hận chiến trường.
- Năm 1941, hai bài thơ của ông (Mòn mỏi và Tơ trời với tơ lòng) được giới thiệu trong quyển Thi nhân Việt Nam của Hoài Thanh - Hoài Chân.
- Sau Cách mạng tháng 8, Thanh Tịnh đảm nhiệm vị trí Tổng thư ký của Hội Văn hóa cứu quốc khu vực Trung bộ.
- Năm 1948, ông tham gia vào quân đội và sau đó được giao trách nhiệm phụ trách đoàn kịch Chiến Thắng thuộc Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam.
- Năm 1945, ông bắt đầu tham gia phụ trách và sau đó trở thành Chủ nhiệm của tạp chí Văn nghệ quân đội. Sau này, ông dừng lại với vai trò lãnh đạo để tập trung vào việc sáng tác văn học.
- Năm 1957, ông tham gia vào việc thành lập Hội nhà văn Việt Nam (1957) và trở thành Ủy viên trong Ban chấp hành Hội khóa I, II.
- Ngoài ra, ông cũng được mời tham gia vào Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam với tư cách là Ủy viên.
- Ông đã được vinh danh bởi Hội văn nghệ Việt Nam trong thời kỳ 1951 - 1952.
- Vào năm 2007, Thanh Tịnh đã được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
- Dưới đây là một số tác phẩm tiêu biểu của ông:
- Trước cách mạng: Hận chiến trường (tập thơ, 1937), Quê mẹ (truyện ngắn, 1941), Chị và em (truyện ngắn, 1942)...
- Sau cách mạng: Sức mồ hôi (ca dao - 1954), Những giọt nước biển (tập truyện ngắn - 1956), Đi từ giữa mùa sen (truyện thơ -1973)...
2. Giới thiệu về Tôi đi học
2.1 Nguồn gốc
Trong tập truyện 'Quê mẹ' (1941), truyện ngắn Tôi đi học được xuất bản.
2.2 Cấu trúc
Gồm 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “Ý nghĩ thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi”: Cảm xúc của tôi trên con đường từ nhà tới trường.
- Phần 2. Tiếp theo đến “lòng tôi vẫn không cảm thấy xa nhà hay xa mẹ tôi chút nào hết”: Cảm xúc của tôi khi đứng trước cổng trường.
- Phần 3. Phần còn lại: Cảm xúc của tôi khi lần đầu bước vào lớp học.
2.3 Tóm lược
Mỗi năm, khi cuối thu về, những kỷ niệm của buổi đầu tiên đi học lại hiện về trong tâm trí tôi. Con đường đến trường, dường như quen thuộc đã trở nên xa lạ. Trên con đường ấy, trong giây phút bước đi cùng mẹ, tôi cảm nhận được sự thay đổi trong mình. Khi bước vào sân trường Mĩ Lí, tôi cảm thấy nhỏ bé và hơi lạ lẫm. Khi ông hiệu trưởng gọi tên, tôi lo sợ và khóc nhè. Nhưng những lời an ủi từ ông làm cho tâm hồn học sinh yên bình hơn, và theo thầy giáo bước vào lớp học. Cảnh trong lớp, thậm chí cả người bạn mới, đều trở nên quen thuộc. Thầy giáo bắt đầu giảng bài - bài học đầu tiên: Tôi đi học.
2. 4 Nội dung
Trong truyện ngắn Tôi đi học, Thanh Tịnh đã tài tình tái hiện những kỷ niệm ngọt ngào của tuổi học trò, đặc biệt là những trải nghiệm đầu tiên khi bước chân vào trường học.
2. 5 Nghệ thuật
Nghệ thuật của việc kể chuyện tự sự kết hợp với việc mô tả và biểu hiện cảm xúc, sử dụng hình ảnh đơn giản và trong sáng...
3. Phân tích cấu trúc của Tôi đi học
(1) Bắt đầu
Mở đầu bằng cách giới thiệu về tác giả Thanh Tịnh và truyện ngắn Tôi đi học.
(2) Nội dung chính
a. Tâm trạng của tôi trên đường từ nhà tới trường
- Tình huống:
- Mỗi năm, khi thu về, lá rụng nhiều trên đường và bầu trời phủ lên một lớp mây màu bạc.
- Hình ảnh các em nhỏ núp dưới nón của mẹ trong ngày đầu tiên đến trường.
=> Điều này là nền tảng để tôi nhớ lại những kỷ niệm từ buổi gặp gỡ đầu tiên tại trường.
- Ký ức của tôi khi đi cùng mẹ đến trường:
- Cảnh vật trên con đường, mặc dù đã đi nhiều lần, nhưng hôm nay lại cảm thấy lạ lùng.
- Cảm nhận bản thân dường như đã thay đổi: “Trong chiếc áo vải dài màu đen, tôi cảm thấy trang trọng và tự tin hơn”.
- Mong muốn tự mình cầm sách vở.
=> Sự thay đổi đến từ suy nghĩ của nhân vật tôi, cảm thấy bỡ ngỡ trong buổi đầu đến trường.
b. Tâm trạng của nhân vật khi đứng trước sân trường
- Phong cảnh: Trước sân trường Mĩ Lí, đông đúc người, mọi người mặc quần áo sạch sẽ. Không khí tụ họp vui vẻ, nhộn nhịp.
- Tâm trạng:
- Mình cảm thấy nhỏ bé giữa không gian rộng lớn của trường học.
- Sự lo lắng về những điều mơ hồ.
- Khi sắp bước vào lớp học: bị shock khi bị gọi tên, nhìn thấy bạn bè khóc và tự mình cũng không kiềm chế được nước mắt.
=> Mô tả đầy sinh động tâm trạng của cá nhân tôi.
c. Tâm trạng của tôi khi bước vào lớp học lần đầu tiên
- Cảm thấy lạ lẫm nhưng cũng thấy quen thuộc.
- Nhìn nhận những đồ vật mà mình sẽ gắn bó.
- Bức tranh của giáo viên đang ghi chép những suy nghĩ đang được chia thành từng dòng.
=> Tâm trạng của tôi khi bước vào lớp học vừa lạ lẫm nhưng cũng vừa quen thuộc.
(3) Phần kết
Khẳng định về giá trị nội dung và nghệ thuật trong văn bản 'Tôi đi học'.
4. Truyện ngắn 'Tôi đi học'
Nghe tác phẩm 'Tôi đi học':
Hàng năm vào cuối mùa thu, lá phủ đường rụng nhiều và trời xanh trên cao có những đám mây trắng bông, lòng tôi lại bồi hồi nhớ lại những kỷ niệm ấm áp của thời học trò.
Tôi không thể quên được cảm giác sảng khoái trong ngày đó tựa như một bông hoa tươi rạng rỡ giữa bầu trời sáng đẹp.
Những ý nghĩ ấy tôi chưa từng viết ra, vì lúc ấy tôi không biết viết và hiện tại tôi không thể nhớ hết. Nhưng mỗi khi thấy các em nhỏ e dè, núp sau nón mẹ lần đầu đến trường, lòng tôi lại đầy ắp niềm vui.
Sáng sớm hôm đó, một sáng đầy sương mù và gió se lạnh. Mẹ tôi ôm tôi thật kỹ, dắt tay tôi đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã đi nhiều lần, nhưng lần này tôi cảm thấy lạ thường. Mọi thứ xung quanh tôi đều thay đổi, vì tâm trạng của tôi đang có sự biến đổi lớn: Hôm nay tôi đi học.
Tôi không phải là người nhảy qua sông để thả diều như thằng Quý và cũng không ra đồng để nô đồng hát hò như thằng Sơn.
Trong chiếc áo dài vải đen, tôi cảm thấy tự tin và đứng vững vẹn.
Dọc đường, tôi thấy mấy đứa bạn cùng tuổi, mặc đồ sạch sẽ, hồn nhiên gọi nhau hoặc trao đổi sách vở một cách tự nhiên mà tôi mong muốn. Hai cuốn vở mới trên tay tôi cứ nặng dần. Tôi cố gắng nắm chặt lấy nhưng một cuốn vở vẫn bị trượt ra và rơi xuống đất. Tôi nhanh chóng nhặt lên và cẩn thận giữ lại.
Mấy đứa bạn đi trước đều mang theo rất nhiều sách vở cùng bút thước. Nhưng họ không bộc lộ sự khó khăn nào.
Tôi muốn thử thách bản thân, và khi nhìn mẹ tôi:
- Mẹ đưa bút thước cho con cầm.
Mẹ tôi nhìn xuống tôi với ánh mắt dịu dàng:
- Được rồi, để mẹ cầm cho.
Tôi có ý kiến non nớt và ngây thơ: Chắc chỉ những người giỏi mới có thể cầm bút thước được.
Ý nghĩ nhẹ nhàng trong tâm trí tôi như một đám mây trôi qua trên đỉnh núi.
Trước cổng trường làng Mỹ Lý đông đúc người. Mọi người mặc đồ sạch sẽ, khuôn mặt tươi cười và rạng rỡ.
Vài ngày trước đó, khi đi qua làng Hòa An, thấy thằng Minh đang bắt chim quyên, tôi đã ghé vào trường một lần.
Lần đó, trường với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi dạo quanh các lớp, nhìn qua cửa kính những bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm xúc gì khác ngoài việc nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các ngôi nhà trong làng.
Nhưng lần này khác. Trước mắt tôi, trường Mỹ Lý trở nên xinh đẹp và uy nghi như đình làng Hòa Ấp. Sân trường rộng lớn, toả ra hình bóng lớn lên vào những buổi trưa hè yên bình. Lòng tôi lúc này tràn đầy nỗi lo sợ không rõ nguồn gốc.
Cũng giống như tôi, những học sinh mới bước chân vào, đứng nép bên người thân, chỉ dám liếc nhìn một nửa hay đi từng bước nhẹ nhàng. Họ giống như những con chim con đứng trên cành cây, nhìn bầu trời rộng mở muốn bay, nhưng vẫn do dự và e ngại. Họ mong muốn vững bước và ước ao được như những học sinh cũ, quen biết lớp học và thầy cô để không cảm thấy lạ lẫm và bất an.
Sau tiếng trống thúc vang dội trong lòng tôi, mấy bạn học trò cũ xếp hàng dưới mái hiên rồi vào lớp. Xung quanh, những đứa trẻ như tôi cũng lúng túng. Họ không tự đi, chỉ theo dẫn dắt của những người mạnh mẽ hơn. Việc không dừng lại là đúng, vì hai chân của họ vẫn run lên và xuống. Mỗi bước đi, cả thân thể họ đều run run theo nhịp nhàng trong các lớp.
Ông hiệu trưởng trường Mỹ Lý gọi mấy em học sinh mới đứng lên trước lớp ba. Vì trường làng nhỏ, không có phòng riêng cho ông. Trong lúc ông gọi tên từng người, tôi cảm thấy như trái tim tôi ngừng đập. Tôi quên mẹ đang đứng sau lưng. Khi tên tôi được gọi, tôi giật mình và lúng túng. Sau khi đọc xong mấy chục tên trên tờ giấy lớn, ông nhìn chúng tôi và nói:
- Bây giờ các em đã là học sinh năm. Các em phải cố gắng học để thầy cô vui lòng, và để thầy cô dạy dỗ chúng em vui vẻ. Các em đã nghe chưa? (Các em đều nghe nhưng không ai dám trả lời. May mắn là có tiếng đáp lại từ phụ huynh).
Ông hiệu trưởng nhìn chúng tôi với ánh mắt hiền lành và ấm áp. Các em học sinh lớp ba cũng quay đầu nhìn về phía chúng tôi. Bên ngoài, một số người dừng lại để nhìn vào. Trong khoảnh khắc ấy, chúng tôi trở thành trung tâm của sự chú ý. Vì thế, sự lúng túng của chúng tôi càng trở nên lớn hơn.
Ông hiệu trưởng cởi xuống cặp kính trắng và nói:
- Hãy đứng đây sắp hàng để vào lớp.
Tôi cảm thấy có một bàn tay dịu dàng đẩy tôi về phía trước. Nhưng tôi cảm thấy nặng nề và lạ lùng. Không còn đứng chắc chắn bên người thân, một vài cậu bé bước lên dưới hiên lớp. Họ nhìn ra sân, nơi người thân đang nhìn họ với ánh mắt lưu luyến. Một cậu bé khóc, và tôi cũng không kiềm được nước mắt. Tôi nghe tiếng khóc trong dàn học sinh mới, và một bàn tay quen vẫn vuốt nhẹ tóc tôi.
Ông hiệu trưởng nhẫn nại chờ chúng tôi.
- Đừng khóc, các em. Trưa nay các em được về nhà, và ngày mai các em lại được nghỉ cả ngày nữa.
Sau khi hai mươi tám học sinh sắp hàng đều dưới mái hiên trường, ông hiệu trưởng cho chúng tôi vào lớp năm. Một thầy trẻ tuổi, hiền lành, đang đợi chúng tôi ở cửa lớp. Trong tuổi thơ, tôi chưa từng cảm thấy xa mẹ như lần này, dù có những ngày đi chơi cả ngày với bạn bè ở đồng làng, lòng tôi vẫn không xa nhà và mẹ tôi chút nào.
Một hương thơm mới lạ lan tỏa trong lớp. Những bức tranh treo trên tường cũng khiến tôi thấy lạ và thú vị. Tôi nhìn quanh chỗ ngồi của mình một cách tỉ mỉ và nhận ra đó là nơi riêng của tôi. Tôi nhìn người bạn nhỏ bé ngồi bên cạnh, một người mà tôi chưa từng quen biết, nhưng trong lòng tôi không cảm thấy xa lạ chút nào. Sự gắn bó tự nhiên ấy quá bất ngờ đến mức tôi không thể tin được. Một con chim non đậu trên cửa sổ, hót một vài tiếng rụt rè trước khi cất cánh lên cao.
Tôi nhìn theo con chim với sự khao khát. Một ký ức về việc bắt chim trong cánh đồng lúa bên bờ sông Viêm trỗi dậy trong tâm trí tôi.
Nhưng tiếng phấn viết của thầy tôi lên bảng đã đưa tôi trở về hiện thực. Tôi đặt tay lên bàn, chăm chú quan sát thầy viết và đọc lời bài tập:
Bài viết: Tôi đi học.
