Bài tập
Trong văn học Việt Nam, Hoài Thanh nhận định rằng Xuân Diệu là một tâm hồn thơ “sôi động, sâu lắng, đầy suy tư”. Hãy minh chứng điều này qua bài thơ “Vội vàng”
Giải thích chi tiết
TIẾN TRÌNH CHÍNH
1. Bước đầu
Hoài Thanh đã phân tích một cách sâu sắc và tinh tế tâm hồn thơ của Xuân Diệu trước Cách mạng tháng Tám trong ba từ: “tha thiết, rạo rực, băn khoăn'. Tha thiết và rạo rực biểu hiện sự yêu đời; băn khoăn phản ánh sự chán nản trước cuộc sống. Dù có vẻ mâu thuẫn, nhưng ba khái niệm này lại tạo nên một tương quan nhân quả, thể hiện sự thống nhất biện chứng trong tâm hồn thơ của Xuân Diệu.
2. Phần chính
Bài thơ "Vội vàng" có thể coi là sự phản ánh chân thực nhất về tâm hồn của Xuân Diệu. Do đó, trong một khía cạnh nào đó, bài thơ này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tâm hồn “tha thiết, rạo rực, băn khoăn” đó, vì trên một góc độ nhất định, ba khái niệm này có thể tương ứng với ba phần của bài thơ:
Phần 1: Tình yêu cuộc sống, niềm đam mê với cuộc sống của Xuân Diệu (trong niềm đam mê có ý nghĩa say mê) được thể hiện qua ý tưởng mạnh mẽ của nhà thơ, qua hình ảnh tự nhiên và hình ảnh cuộc sống con người.
Phần 2: Sự nghi ngờ trước cuộc sống của Xuân Diệu được biểu hiện qua những câu thơ triết lý về đạo đức và sự đối lập giữa tự nhiên ở phần trước.
Phần 3: Tình yêu cuộc sống, niềm đam mê với cuộc sống sôi động của Xuân Diệu lại được thể hiện rõ qua từ “sôi động” với ý nghĩa hối hả, cuồng nhiệt, vội vã) hiện diện trong những ước muốn sống đầy mạnh mẽ trong tâm trí của nhà thơ.
Thơ ca từng thời đại đều có bướm ong, hoa lá, yến vương. Nhưng hiếm khi có ai nói về những điều đó một cách chân thành và say đắm như Xuân Diệu:
Của chú ong bướm này đây năm tháng vương vấn mật ngọt;
Đây là hoa trên đồng xanh mơn mởn;
Đây là lá trên cành xanh rì rật;
Đây là tiếng hót của yến vương đầy tình ái.
(Vội vàng)
Hãy phân tích đoạn thơ để làm sáng tỏ điều đó (qua nội dung cảm xúc và đặc điểm nghệ thuật).
Đối với Xuân Diệu, ong bướm, hoa lá, yến vẫn là những phần tự nhiên gần gũi, là cuộc sống hàng ngày mà nhà thơ yêu quý. Không chỉ là tình yêu thông thường, mà là một tình yêu sâu sắc, mãnh liệt đối với thiên nhiên đến mức mê đắm, cuồng nhiệt. Nhà thơ đã nhận ra rằng trong những vật thường ngày ấy, có những vẻ đẹp mới lạ và đã đổ hết tâm hồn vào đó, khiến chúng trở nên rực rỡ, thơm ngát,... Chỉ là ong bướm, hoa lá, yến vẫn thôi nhưng dưới ngòi bút của Xuân Diệu, chúng đã trở nên như một thiên nhiên với vẻ đẹp xuân sắc, một thiên nhiên đầy sức sống và hấp dẫn như một thiên đường trên đất liền.
Bức tranh về thiên nhiên rực rỡ mùa xuân đó được hiện lên rõ qua các hình ảnh, âm điệu và ngôn ngữ thơ:
Hình ảnh: sự sống và tình yêu không ngừng tràn đầy và khiến người ta say đắm: tuần tháng mật, đồng nội xanh rì, cành tơ phơ phất, khiến tâm hồn tan chảy.
Âm điệu: Mềm mại, ngọt ngào, say đắm của những câu thơ tám chữ nhờ sự hòa hợp của âm vang và cấu trúc nghệ thuật của khổ thơ:
Của... này đây...
Ở đây... của...
Ở đây... của...
Của... ở đây...
Ngôn ngữ: Kích thích, tạo ra mối liên kết đẹp trong tình yêu: tuần thảng mật, xanh tươi, pha phất, yến vương, tình si.
3. Kết thúc
Tóm tắt lại vấn đề