Ô. Hen-ri (1862 - 1910) là một nhà văn người Mỹ chuyên viết truyện ngắn. Trong chương trình Ngữ văn lớp 6, lớp 8, chúng ta sẽ khám phá tác phẩm Chiếc lá cuối cùng của ông.
Mytour sẽ giới thiệu về tác giả Ô. Hen-ri và truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng. Hãy cùng theo dõi để hiểu thêm về tác phẩm này.
1. Chiếc lá cuối cùng
Nghe truyện Chiếc lá cuối cùng tại:
(Xiu và Giôn-xi là hai nữ hoạ sĩ nghèo, sống trong căn hộ thuê gần công viên Oa-sinh-tơn. Cụ Bơ-mơn cũng là hoạ sĩ nghèo, thường ngồi làm mẫu vẽ để kiếm tiền. Mùa đông, Giôn-xi bị bệnh nặng. Cô đếm từng chiếc lá trên cây thường xuân, mong đợi chiếc lá cuối cùng rụng để kết thúc cảnh khốn khó của mình...)
Khi hai người lên trên gác, Giôn-xi đang ngủ. Xiu kéo tấm mành che kín cửa sổ và mời cụ Bơ-mơn qua. Họ nhìn cây thường xuân qua cửa sổ. Rồi họ nhìn nhau một lúc, không nói gì. Mưa lạnh vẫn tiếp tục rơi, kèm theo tuyết. Cụ Bơ-mơn mặc sơ mi cũ, đóng vai một thợ mỏ già trên tảng đá.
Sáng hôm sau, Xiu tỉnh dậy và thấy Giôn-xi đang nhìn tấm mành màu xanh.
“Kéo lên đi, tôi muốn nhìn”, cô thưa thớt một cách quyết định.
Xiu làm theo một cách không hứng thú.
Nhưng, ôi! Sau cơn mưa dữ dội và những cơn gió gay gắt kéo dài suốt một đêm, dường như không bao giờ ngừng, vẫn còn một chiếc lá thường xuân dính trên bức tường. Đó chính là chiếc lá cuối cùng trên cây. Ở gần phần cuống, lá vẫn giữ màu xanh sâu, nhưng mép lá đã nhuốm màu vàng úa, chiếc lá vẫn mạnh mẽ treo lơ lửng trên cành cách mặt đất khoảng hai mươi bước chân.
“Đó là chiếc lá cuối cùng”, Giôn-xi nói, “Tôi nghĩ rằng trong đêm qua nó đã rụng. Tôi nghe tiếng gió. Hôm nay nó sẽ rụng và vào thời điểm đó, tôi cũng sẽ ra đi.
“Em yêu thương ơi, em ơi!”, Xiu nói, hôn nhẹ lên gối, “Nếu em không muốn nghĩ về bản thân nữa, xin hãy nghĩ về tôi. Tôi sẽ làm gì đây nếu em ra đi?”.
Nhưng Giôn-xi không đáp. Cảm giác cô đơn nhất trong cõi đời này chính là khi một tâm hồn sẵn sàng bước vào hành trình xa xôi bí ẩn của mình. Khi những liên kết với tình bạn và thế giới dần dần lỏng lẻo, ý nghĩ kỳ lạ ấy dường như càng thống trị tâm trí cô mạnh mẽ hơn.
Ngày hôm đó trôi qua và ngay cả khi hoàng hôn buông, họ vẫn thấy chiếc lá thường xuân đơn độc dính chặt vào cành cây. Khi màn đêm buông xuống, gió vẫn thổi mạnh, còn mưa vẫn rơi từ trên cao xuống, vội vàng nhưng đều đặn.
Khi bình minh vừa hé lên, Giôn-xi, con người lạnh lùng, ra lệnh kéo mành lên.
Chiếc lá thường xuân vẫn còn đó, vẫn bám chặt.
Giôn-xi nằm nhìn chiếc lá mãi. Rồi cô gọi Xiu đang nấu cháo gà trên bếp than đang nghi ngút khói.
“Em thật là một cô bé nghịch ngợm, chị Xiu thân yêu ơi”, Giôn-xi nói, “Có điều gì đã khiến cho chiếc lá cuối cùng vẫn đó để em thấy rằng mình đã làm điều gì tồi tệ. Muốn tự tử là một điều không tốt. Bây giờ chị cho em xin ít cháo và một chút sữa pha rượu vang đỏ và - đợi đã nhé - hãy đưa em cái gương trước mặt em, rồi xếp vài cái gối quanh em để em ngồi dậy xem chị nấu ăn”.
Một tiếng đồng hồ sau, cô nói: “Chị Xiu thân yêu ơi, một ngày nào đó em ước mơ sẽ được vẽ vịnh Na-plơ”.
Buổi chiều, bác sĩ đến và khi ông ra về, Xiu tìm cớ ra ngoài hành lang.
“Bệnh tình đã cải thiện năm phần mười rồi”, bác sĩ nói và cầm lấy bàn tay nhỏ bé run rẩy của Xiu, “Chăm sóc đúng cách thì chị sẽ hồi phục. Giờ tôi phải xuống dưới thăm bệnh nhân khác, tên là Bơ-men, nghe nói là một nghệ sĩ. Cũng đang bị sưng phổi. Ông cụ đã già yếu, tình hình rất nguy kịch. Không còn hy vọng, nhưng hôm nay ông ấy sẽ được đưa vào bệnh viện để chăm sóc kỹ lưỡng hơn”.
Ngày hôm sau, bác sĩ bảo Xiu: “Cô ấy đã qua cơn nguy kịch rồi, chị đã chiến thắng. Bây giờ chỉ cần bồi dưỡng và chăm sóc - vậy là đủ”.
Và vào chiều hôm đó, Xiu đến bên giường Giôn-xi nằm, thấy Giôn-xi đang vui vẻ đan một chiếc khăn choàng len màu xanh thẫm không dùng đến, cô ôm lấy người Giôn-xi cùng những chiếc gối.
“Chị có điều này muốn nói với em, em bé của chị”, cô nói, “Cụ Bơ-mơn đã qua đời vì sưng phổi hôm nay ở bệnh viện. Cụ ốm chỉ trong hai ngày. Sáng ngày đầu tiên, người giữ cổng thấy cụ ốm nặng trong căn phòng của cụ ở tầng dưới. Giày và quần áo của cụ ướt sũng và lạnh buốt. Chẳng ai biết cụ đã ở đâu trong một đêm kinh hoàng như vậy. Nhưng rồi họ tìm thấy một chiếc đèn bão vẫn sáng và một cái thang đã bị kéo ra khỏi chỗ của nó, và vài cây bút màu vẫn còn vương vãi, và một tấm bảng màu xanh và vàng, và - em thân yêu ơi, em hãy nhìn ra ngoài cửa sổ, nhìn chiếc lá thường xuân cuối cùng ở trên tường. Em có thấy lạ là sao nó chẳng bao giờ rung rinh hoặc động khi gió thổi không? Ồ, em thân yêu, đó chính là kiệt tác của cụ Bơ-mơn, - cụ đã vẽ nó vào đêm mà chiếc lá cuối cùng rụng”.
2. Một số thông tin về tác giả Ô. Hen-ri
- Ô. Hen-ri (1862 - 1910) là một nhà văn người Mỹ chuyên viết truyện ngắn.
- Các tác phẩm của ông đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả như: Căn gác xép, Tên cảnh sát và gã lang thang, Quà tặng của các đạo sĩ…
- Các truyện của Ô. Hen-ri thường mang một tinh thần nhẹ nhàng nhưng lại phản ánh sâu sắc tình yêu thương con người, đặc biệt là những người nghèo khổ.
3. Giới thiệu về tác phẩm Chiếc lá cuối cùng
3.1 Bối cảnh sáng tác
Truyện được công bố lần đầu vào năm 1907, trong tập truyện The Trimmed Lamp and Other Stories.
3.2 Cấu trúc
Chia thành 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “ Và khi bóng đêm buông xuống, gió bắc vẫn thổi dữ dội, cùng với cơn mưa đổ lớn, làm cửa sổ rung lên, làm nước từ mái hiên tràn ra.': Giôn-xi đối diện với sự tuyệt vọng khi chờ đợi sự kết thúc cuộc đời.
- Phần 2. Tiếp theo đến “ Bây giờ chỉ cần nuôi dưỡng và chăm sóc cẩn thận, không gì ngoài vậy.”: Giôn-xi chiến thắng căn bệnh đầy hiểm nguy.
- Phần 3. Phần còn lại: sự thật đằng sau chiếc lá cuối cùng.
3.3 Tóm tắt
Mẫu 1
Xiu và Giôn-xi, hai nghệ sĩ trẻ, sống chung trong một khu nhà trọ. Cùng với họ là cụ Bơ-mơn, người cũng là họa sĩ. Mùa đông năm ấy, Giôn-xi mắc bệnh nặng và suy sụp. Mỗi lần nhìn ra cửa sổ, cô nhớ mãi rằng khi chiếc lá cuối cùng rơi, đó cũng là lúc cuối cùng của cô. Cụ Bơ-men, hiểu được tâm trạng của Giôn-xi, vẽ chiếc lá cuối cùng, đem lại hy vọng cho cô. Nhưng sau đêm đó, cụ Bơ-men qua đời. Xiu đến báo tin cho Giôn-xi về cái chết của cụ Bơ-mơn và bí mật của chiếc lá cuối cùng.
Mẫu 2
Xiu và Giôn-xi, hai họa sĩ nghèo, trẻ tuổi, sống trong một căn hộ thuê gần công viên Oa-sinh-tơn. Cụ Bơ-mơn, một họa sĩ nghèo khác, thuê phòng ở tầng dưới. Suốt bốn chục năm, cụ ước mơ vẽ một kiệt tác, nhưng chưa thực hiện được; thường ngồi làm mẫu vẽ để kiếm tiền. Vào mùa đông, Giôn-xi bị sưng phổi, gieo sầu và tuyệt vọng. Cô đếm từng chiếc lá còn lại trên cây thường xuân dính vào bức tường đối diện cửa sổ, chờ đợi chiếc lá cuối cùng rơi để kết thúc cuộc đời. Biết ý định của Giôn-xi, cụ Bơ-men vẽ chiếc lá cuối cùng trong đêm mưa gió, giúp Giôn-xi có thêm động lực để sống. Nhưng sau đó, cụ Bơ-mơn qua đời vì sưng phổi. Xiu đến bên Giôn-xi tiết lộ về cái chết của cụ Bơ-mơn và bí mật của chiếc lá cuối cùng.
3.4 Hình ảnh “chiếc lá cuối cùng”
- Chiếc lá được vẽ bởi một họa sĩ nhiệt huyết, luôn ao ước vẽ nên một kiệt tác.
- Chiếc lá được vẽ trong một tình huống đặc biệt: một đêm giông bão, mưa gió; Cụ Bơ-mơn mất sau khi vẽ xong chiếc lá.
- Chiếc lá giống thật đến mức Xiu và Giôn-xi, cả hai họa sĩ, cũng không nhận ra.
- Chiếc lá cuối cùng trở thành biểu tượng của niềm tin, hy vọng (giúp Giôn-xi sống sót).
3.5 Nội dung
Chiếc lá cuối cùng đã miêu tả một cách hoàn hảo tình yêu thương cao quý giữa những người nghèo khổ.
3.6 Nghệ thuật
Tính tiết lôi cuốn, cấu trúc tình huống đảo ngược…
3.7 Mở đầu và kết luận
- Mở đầu: Ô. Hen-ri (1862 - 1910) là một nhà văn người Mỹ nổi tiếng với truyện ngắn. Chiếc lá cuối cùng là một trong những tác phẩm xuất sắc của ông, ca ngợi vẻ đẹp và sức mạnh của tình người trong việc vượt qua khó khăn, thách thức của cuộc sống. Tác phẩm còn chứa đựng những thông điệp nghệ thuật sâu sắc.
- Kết luận: Trong Chiếc lá cuối cùng, Ô. Hen-ri đã mô tả một cách tuyệt vời tình yêu thương cao quý giữa những người nghèo khổ, là một ví dụ điển hình cho phong cách viết của ông.
4. Phân tích nội dung truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng
(1) Mở đầu
Giới thiệu và tổng quan về truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng.
(2) Thân truyện
a. Giôn-xi là nhân vật chính
- Giôn-xi và bạn thân Xiu là hai họa sĩ trẻ nghèo, sống trong một căn hộ thuê gần công viên Oa-sinh-tơn.
- Cô bị mắc bệnh sưng phổi, điều này khiến cô rơi vào tình trạng tuyệt vọng.
- Cô thường ngồi trên giường, đếm từng chiếc lá còn lại trên cây thường xuân bám trên vách tường gạch đối diện cửa sổ. Cô tin rằng khi chiếc lá cuối cùng rơi xuống, mình sẽ kết thúc cuộc sống này.
=> Điều này thể hiện tinh thần suy sụp trước căn bệnh và sự chờ đợi cái chết.
- Khi chiêm ngưỡng chiếc lá vẫn hiên ngang sau cơn mưa dồn dập hôm qua:
- Tự cảm nhận mình như một đứa trẻ nghịch ngợm.
- Đồng ý ăn cháo kèm với sữa pha chút rượu vang đỏ.
- Thèm ngồi dậy để nhìn Xiu nấu nướng.
- Uớc ao sẽ được vẽ vịnh Na-plơ.
=> Vượt qua tình trạng tuyệt vọng, bệnh tật và đặt hy vọng vào cuộc sống. Chiếc lá đã giúp Giôn-xi phục hồi tinh thần để tiếp tục sống.
b. Xiu - Nhân vật khác
- Cũng là một họa sĩ, sống chung với Giôn-xi.
- Khi bị ốm, bạn sẽ được chăm sóc và khuyên bảo tận tình.
- Lo sợ và căng thẳng khi chiếc lá cuối cùng rơi xuống, bạn tin rằng đó là dấu hiệu cuối cùng của sự ra đi vĩnh viễn.
- Là người tiết lộ bí mật về chiếc lá cuối cùng và cái chết của cụ Bơ-mơn.
=> Một cô gái có trái tim nhân từ, sẵn lòng hy sinh và yêu thương bạn như thế như với người thân trong gia đình. Cô vô cùng tôn trọng và yêu quý cụ Bơ-mơn.
c. Cụ Bơ-mơn - Nhân vật khác
- Một họa sĩ nghèo, mong mỏi suốt bốn mươi năm có thể tạo ra một tác phẩm vĩ đại nhưng vẫn chưa thực hiện được. Kiếm sống bằng việc làm mẫu cho các họa sĩ.
- Quan tâm, yêu thương Giôn-xi và Xiu như người thân.
- Khi biết Giôn-xi đang trải qua tâm trạng tuyệt vọng: Trong đêm giông bão, cụ đã vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng trên tường hy vọng truyền thêm sức mạnh cho cô.
- Cụ Bơ-mơn đã qua đời vì bệnh sưng phổi - nhưng để lại một kiệt tác.
=> Một con người hiếu kỳ, hy sinh bản thân vì người khác. Cụ cũng là một họa sĩ đích thực với khát vọng tạo ra kiệt tác nghệ thuật.
(3) Kết luận
Xác nhận giá trị cả về nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng.