Buzz
Hãy tham gia cùng nhóm bạn để xây dựng kịch bản về Tôn trọng và bảo vệ quyền bình đẳng trong việc học và chơi của trẻ em. Đây là một trong những câu hỏi thú vị trong bài học Kết nối tri thức của Giải GDKT&PL 11.
Kịch bản về Tôn trọng và bảo vệ quyền bình đẳng trong học tập, vui chơi của trẻ em mang lại câu trả lời đầy ý nghĩa. Hãy tham gia xây dựng kịch bản để hiểu rõ hơn và trả lời các câu hỏi trong Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 11.
Tôn trọng và bảo vệ quyền bình đẳng trong việc học tập, vui chơi của trẻ em là chủ đề của kịch bản này.
(*) Đề xuất tiểu phẩm: HÃY CHO CON ĐƯỢC ĐẾN TRƯỜNG!
Người dẫn truyện (dẫn dắt): Thưa quý thầy cô và các bạn thân mến!
“Trẻ con như những búp trên cành - Biết ăn, ngủ, biết học hành là hiền”… Các hiến pháp trong lịch sử Việt Nam đều ghi nhận quyền học là một trong những quyền cơ bản của công dân nói chung và trẻ em nói riêng. Đến nay, Đảng và Nhà nước ta đã thực hiện nhiều chính sách pháp luật để đảm bảo mọi người đều có cơ hội công bằng trong giáo dục, học tập, để phát triển toàn diện và khai thác tốt nhất khả năng của mình; trẻ em được khuyến khích phát triển tài năng, năng khiếu, sáng tạo...
Tuy nhiên, ở một số nơi, đặc biệt là ở vùng nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo, và các vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, lạc hậu, vẫn còn trẻ em không được đi học, không được đến trường. Nhiều nguyên nhân khách quan hoặc chủ quan gây ra tình trạng này, trong đó, nhiều em phải bỏ học vì hoàn cảnh khó khăn, nghèo đói.
Để bảo đảm quyền học của mọi trẻ em, cần sự hợp tác của cha mẹ, gia đình, nhà trường và xã hội. Việc quan tâm, tạo điều kiện cho trẻ em thực hiện quyền học sẽ đóng góp vào việc nâng cao dân trí, từ đó, xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, một đất nước văn minh, hiện đại, hội nhập và phát triển...
Tiểu phẩm “Hãy cho con được đi học” dưới đây là một câu chuyện điều đó.
I. Giới thiệu các nhân vật:
- Ông Bảo
- Bà Trà (vợ của ông Bảo)
- Ông Bách (bạn của ông Bảo)
- Cô giáo chủ nhiệm.
II. Mở đầu tiểu phẩm:
Cảnh 1. Tại quán rượu làng
Ông Bảo và ông Bách đã là bạn thân suốt hơn hai chục năm. Tại quán rượu làng, họ ngồi uống rượu và trò chuyện về con cái của mình.
Ông Bảo: Tôi với ông thật là có duyên. Sinh ra toàn là con gái, ai ngờ đến lúc già vẫn chẳng thấy ai lo hương khói...
Ông Bách: Còn ông thì sao? Vẫn còn tính đẻ nữa không? Tôi thì đã quyết định chỉ để con trai, dù là đứa thứ mấy cũng được.
Ông Bảo: Vợ ông còn trẻ, còn khỏe mạnh, đẻ con thì không vấn đề gì. Còn bà vợ tôi, hãy để cho chúng nó đi làm, tự kiếm sống cho nhẹ đầu óc.
Ông Bách: À, nhớ nhà con Hằng nhà ông đã lớn rồi đấy. Chỉ cần cho chúng học chút ít, sau này nó sẽ tự đi làm, không cần phải lấy chồng. Như con gái nhà tôi, 11 tuổi đã biết làm việc rồi. Từ đợt dịch bệnh đầu năm nay, tôi cho nó nghỉ học, đi làm thêm bán hàng ăn. Mỗi tháng cũng kiếm được tiền triệu đấy. Chỉ khi nào nó đi làm, tôi mới có tiền uống rượu…
Ông Bảo (tâm hồn phấn khích): Ông giỏi đấy! Tôi sẽ học hỏi ý kiến của ông, để con Hằng nhà tôi theo đuổi sự nghiệp như con gái ông. Mong ông giúp đỡ!
Trên đường về nhà, ông Bảo nắm chai rượu, bước chân lảo đảo. Vừa đi vừa tự hát những bài ca tự do. “Rượu là nguồn sống của đời. Ta uống rượu, như ăn cơm…” Về đến nhà, với vẻ say sưa, ông gọi con: “Hằng à, ra đây con ơi!”
Ông Bảo bước đi lảo đảo, lớn tiếng gọi, không để ý đến vợ đang dẫn mình vào nhà.
Ông Bảo: Không có học vấn gì cả! Vợ con, đẻ nhiều như vậy rồi lại bỏ đi…!
Bà Trà: Con nào cũng là con, hãy nuôi dạy chúng tốt hơn là đẻ nhiều. Phải chăm sóc, dạy dỗ để chúng trở thành người tốt!
Bà Trà dẫn ông vào nhà, ông Bảo đi lang thang vì say. Bà thở dài trước khi rời khỏi.
Cảnh 2. Tại nhà ông Bảo
Sáng hôm sau, ông Bảo và bà Trà ngồi uống nước và trò chuyện, còn Hằng đang đọc sách bên hiên nhà.
Ông Bảo (nói với vợ): Tôi suy nghĩ, nhà ta nghèo, nhiều con, con Hằng cũng đã lớn. Nó đi học thêm cũng chẳng nuôi nổi, nhà 6 miệng ăn chắc chắn không dư dả gì.
(Dừng lại một lát, ông nhìn ra cửa nói tiếp): Hôm qua, tôi nghe ông Bách nói, con gái út của ông ấy còn nhỏ hơn Hằng mà đã kiếm được tiền, hàng triệu đó. Ông ấy muốn giới thiệu Hằng đi làm giúp quán ăn của người nhà ở thành phố. Bà thấy thế nào?
Bà Trà: Con còn trẻ, chưa nên đi làm. Học là quan trọng, để có nghề nghiệp ổn định.
Hằng đang nghe bố mẹ bàn, bước vào, nước mắt rơi: “Bố ơi, con muốn đi học, con sẽ sắp xếp thời gian học và giúp bố mẹ”.
Ông Bảo: (Giữ điếu cày, hít một hơi dài, rồi quyết định): Tao đã quyết, không học nữa! Con gái, học thế cũng chẳng giúp gì. Mày ở nhà giúp mẹ kiếm tiền, lớn lên lấy chồng là xong. Tôi lo đến đây là đủ rồi.
Bà Trà (ôm con, thuyết phục ông Bảo): Ông ơi! Dù khó khăn nhưng để Hằng đi học. Nếu thất học, các em sau nó cũng thế. Nghèo sẽ mãi theo.
Ông Bảo: Đã quyết, đừng bàn nữa. Ở làng này, đứa con gái nào lớn mà không đi làm. Học thì cũng chẳng có việc làm.
Bà Trà: Đúng là ai lớn cũng phải đi làm. Nhưng muốn việc tốt, thu nhập ổn định, phải học. Làng quê cũng thay đổi, ví dụ là con gái nhà cô giáo Hồng đầu làng, đều tốt nghiệp đại học và có việc làm.
Ông Bảo: Từ mai, Hằng nghỉ học, làm phụ bếp ở nhà hàng của người thân nhà ông Bách. Tôi đã thu xếp. Làm trái ý tôi là đừng trách!
Sau lời nói, ông đứng dậy rời khỏi. Hằng ôm mẹ khóc nức nở. Bà Trà ôm con vào lòng với nỗi buồn không thể diễn tả, bất lực, đôi mắt rưng rưng hai dòng lệ.
Cảnh 3. Tại nhà ông Bảo
Sau mấy ngày không thấy Hằng đến trường, cô giáo chủ nhiệm đã tìm hiểu và biết được nguyên nhân của câu chuyện. Cô đã cùng Ban phụ huynh đến thăm nhà Hằng.
Tại nhà Hằng, cô giáo vừa đến, gõ cửa và ông Bảo mở cửa.
Cô giáo: Vâng, chào bác. Tôi xin giới thiệu, tôi là giáo viên chủ nhiệm lớp của Hằng. Mấy hôm nay, thấy Hằng không đi học nên hôm nay tôi đến đây thăm gia đình và tìm hiểu lý do tại sao Hằng không đến trường.
Lúc đó, Hằng về nhà, mệt mỏi, gặp cô giáo, chào rồi vội vã đi về phía mẹ, khuôn mặt tủi thẹn.
Ông Bảo (đứng dậy, giọng gắt): Cô hiểu vấn đề của gia đình tôi không? Tôi là cha nó, tôi phải chịu trách nhiệm lo cho nó. Cô hiểu không? Nhà tôi khó khăn, không đủ tiền nuôi 6 chị em nó đi học nên tôi cho nó nghỉ. Đơn giản vậy thôi! Cô không cần phải lên án tôi về việc học hành của nó. Tôi tự giải quyết được việc này.
Cô giáo: Vâng, bác cứ bình tĩnh. Việc Hằng đi học là rất quan trọng, không phải như bác vừa nói đâu ạ!
Ông Bảo: Tôi đã nói rồi, việc nhà tôi tôi lo, không cần cô quan tâm.
Cô giáo: Tôi cũng hiểu hoàn cảnh khó khăn của gia đình bác, bác phải để con nghỉ học chắc bác cũng rất đau lòng. Làm cha làm mẹ, ai cũng muốn con cái học giỏi, sau này có việc làm ổn định, nhưng…
Ông Bảo: Đủ rồi, cô không cần phải giải thích. Tôi không cần cô dạy bảo tôi. Việc nhà, tôi đã quyết định, Hằng sẽ không đi học nữa. Nó phải đi làm. Không thể nuôi bảo cô mãi được, lớn rồi chứ còn gì nữa. Với lại, học rồi cũng không giúp gì, nó không thể giống cô được đâu.
Hằng ngồi im lặng nghe bố mẹ và cô giáo nói chuyện. Mẹ Hằng đi lại rót nước cho cô giáo và nhẹ nhàng nói với chồng: Ông ơi, cô giáo nói đúng đấy!
Ông Bảo: (giọng gắt): Bà không cần phải “tát nước theo mưa”. Quyết định của tôi là quyết định, hai mẹ con cứ tiếp tục như vậy. Rất cám ơn cô đã quan tâm đến cháu, nhưng bây giờ xin mời cô về đi.
Cô giáo đưa Hằng ra giữa nhà và nhìn bố mẹ Hằng nói giọng nghiêm túc:
Cô giáo: Các ông bà hãy nhìn xem, em Hằng mới chỉ 12, 13 tuổi, tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới”, tuổi của con phải được ăn học, vui chơi… Bắt cháu bỏ học sớm và đi làm là vi phạm quyền và nghĩa vụ của trẻ em đó.
Ông Bảo: Quyền của trẻ em sao lại quan trọng đến thế? Quyền nằm ở tôi. Cô không biết pháp luật à?
Cô giáo: Thưa ông, Việt Nam là quốc gia thứ hai trên thế giới và là quốc gia đầu tiên tại Châu Á đã chấp nhận công ước Liên Hợp Quốc về quyền của trẻ em. Luật Trẻ em năm 2016 đã quy định cụ thể về các quyền của trẻ em như quyền sống, quyền được bảo vệ, quyền được phát triển và quyền được đi học. Ngoài ra, pháp luật cũng nghiêm cấm sử dụng lao động trẻ em, công việc nguy hiểm và cản trở việc học tập của trẻ em...
(Một chút dừng lại, cô tiếp tục giải thích):
Đó là quy định của pháp luật, chúng ta phải tuân thủ và thực hiện. Về hoàn cảnh gia đình ông, tôi hiểu rằng bắt cháu nghỉ học không phải là điều dễ dàng. Nhưng bắt cháu bỏ học để đi làm như vậy là trái với luật! Luật Lao động 2019 yêu cầu sự đồng ý của trẻ khi sử dụng lao động dưới tuổi như Hằng. Việc làm không nên ảnh hưởng đến giờ học của cháu.
Ông Bảo: Quyền và luật lẻn lỏi khắp nơi! Tôi không cần hiểu và không quan tâm. Ở gia đình này, quyền là của tôi. Cô nói như vậy chỉ là lời nói đầu đuôi. Ông xem có bao nhiêu trẻ em phải làm nhiều công việc khó khăn như xây dựng, phụ hồ, kéo xe... Nhưng không sao cả, 'có làm thì mới có ăn' mà!
Cô giáo: Ông Bảo ơi, tôi kính mong ông suy nghĩ lại và đồng ý cho cháu Hằng quay trở lại bên ghế nhà trường. “Trẻ con như búp trên cành, biết ăn, biết ngủ, biết học là hiền”. Trẻ em là tương lai của đất nước. Để nuôi dưỡng những bông hoa tương lai, không chỉ gia đình, trường học mà cả xã hội cũng phải chú trọng giáo dục và tạo điều kiện cho trẻ em phát triển. Trong lớp học, Hằng là học sinh ngoan và giỏi giang, ông nên tiếp tục cho cháu đi học. Chỉ có việc học mới mang lại tri thức và sẽ là đôi cánh cho ước mơ vươn cao thoát nghèo ạ!
Mẹ Hằng ôm con gái, nhìn cô giáo rồi nói với chồng:
Bà Trà: Ông ơi! Cô giáo nói đúng đấy. Cho con Hằng đi học lại đi, vì con. Tôi sẽ cố gắng làm thêm việc phụ để kiếm thêm thu nhập, cắt giảm chi tiêu để con được học hành. (Bà nhìn sang cô giáo nói tiếp): Mong cô thông cảm, vì gia đình đông con, khó khăn nên cháu Hằng mới gặp khó khăn như vậy. Cho con đi làm, tôi và ông cũng thương con lắm. Hôm nay cô nói những điều ý nghĩa, tốt cho tương lai con gái chúng tôi, tôi cũng hiểu hơn rồi ạ!
Cô giáo: Cuộc đời hai ông bà đã vất vả, lao động hết mình rồi. Nếu để Hằng bỏ học, đó cũng là hướng đi không may mắn và đáng tiếc. Nếu không có trình độ, bằng cấp, tương lai của Hằng sẽ bị mờ nhạt như thế nào đây ạ?
Ông Bảo (cố vuốt ve): Thì... thì... tôi chỉ mới suy nghĩ ngắn gọn là cho con đi làm để gia đình có thêm thu nhập, chưa nghĩ xa như cô vừa nói! Mong cô thông cảm cho tôi.
Cô giáo: Dạ, vì thấu hiểu và cảm thông hoàn cảnh gia đình bác, nên tôi đã tới để động viên bác cho cháu đến trường. Ban đại diện Hội phụ huynh cũng đã góp phần từ Quỹ khuyến học của trường, giúp gia đình chúng ta đỡ khó hơn đấy bác ạ!
Ông Bảo (Lặng lẽ ngồi không nói gì thêm. Ông bước lại gần con gái, giọng nói ôn hòa hơn ): Ừ, thì… chỉ vì nhà mình nghèo, con nhiều nên bố mới lòng như thế, để con đi làm bố cũng thương lắm.
Hằng (ôm bố và thì thầm): Bố ạ! Con hiểu lòng bố mẹ vì chúng con. Con sẽ cố gắng học tốt để không phụ lòng bố mẹ và thầy cô. Ngoài giờ học, con sẽ giúp bố mẹ với việc nhà, chăm sóc em nhỏ để giảm bớt gánh nặng cho bố mẹ. Bố cho con đi học lại nhé!
Ông Bảo: Ừ, con hãy cố gắng học tốt để trở thành người có ích nhé. Sau đó ông nắm tay Hằng tiến lại gần cô giáo, vẻ mặt hối hận: Xin lỗi cô, tôi đã quá giận dữ. Những lời của cô làm tôi cảm thấy xấu hổ về bản thân và con gái của tôi. Tất cả chỉ vì cuộc sống, tôi mới lòng làm thế! Mong cô thông cảm và tha lỗi cho tôi. Tôi đã nhận ra và xin cô giúp cháu trở lại học tập và tiến bộ.
Ông Bảo (đến bên vợ): Tôi sẽ quyết tâm cai rượu và cùng bà tích cực làm việc để kiếm thêm tiền cho các con đi học. Bà hãy tha lỗi cho tôi nhé!
Hằng quay mắt từ cô giáo sang bố, mẹ, trái tim đầy xúc động. Ngày mai, em sẽ trở lại trường./.
