Trực khuẩn mủ xanh là gì? Nguy cơ khi nhiễm vi khuẩn này

1. Khái quát về trực khuẩn mủ xanh

Trực khuẩn mủ xanh có tên khoa học là Pseudomonas aeruginosa, thuộc họ Pseudomonas. Nó có hình dạng que, có thể xuất hiện đơn lẻ, theo cặp hoặc chuỗi, và di chuyển nhờ lông ở một đầu.

Đây là nhóm vi khuẩn có thể gây ra nhiều loại nhiễm trùng khác nhau. Trực khuẩn mủ xanh là tác nhân chính gây nhiễm trùng cơ hội và nhiễm trùng bệnh viện, thường ảnh hưởng đến người có hệ miễn dịch yếu và hiếm khi gây bệnh ở người khỏe mạnh.

Khi nhiễm trực khuẩn mủ xanh, bệnh nhân có thể gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như nhiễm trùng máu, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm họng, viêm phổi và nhiều bệnh lý khác,...

Trực khuẩn mủ xanh chủ yếu sinh sống ở các môi trường ẩm ướt như đầm lầy, ven biển, trong đất và thậm chí cả trong bệnh viện. Chúng có thể tồn tại trên các trang thiết bị y tế, phòng hồi sức, xà phòng, thuốc nhỏ mắt, thuốc gây mê, bồn rửa, nước cất,... Điều đáng ngại là chúng rất bền bỉ, có thể tồn tại ở những môi trường khắc nghiệt mà nhiều sinh vật khác không thể sống sót. Trực khuẩn mủ xanh được bảo vệ bởi lớp chất nhờn, ngăn chặn sự tấn công của thực bào và gần như miễn dịch với nhiều loại thuốc kháng sinh.

Trực khuẩn mủ xanh sống chủ yếu ở các môi trường ẩm ướt như đầm lầy, ven biển và trong đất

2. Khi nhiễm trực khuẩn mủ xanh, cơ thể sẽ có những triệu chứng gì?

Tùy thuộc vào từng loại nhiễm trùng mà các triệu chứng khi nhiễm

• Viêm phổi: biểu hiện bao gồm ớn lạnh, sốt, ho có đờm, khó thở;

• Nhiễm trùng máu: triệu chứng bao gồm đau nhức cơ thể, mệt mỏi, sốt, ớn lạnh, thở gấp, nhịp tim nhanh, đau đầu, tiêu chảy, buồn nôn, tiểu ít, giảm dần lượng tiểu so với trước;

• Nhiễm trùng tai: gây đau tai, chóng mặt, mất thính giác, khó xác định phương hướng;

• Nhiễm trùng do chấn thương: vết thương bị nhiễm trùng sẽ sưng tấy, chảy dịch và đau đớn;

• Nhiễm trùng đường tiết niệu: gây buồn tiểu liên tục, tiểu đau buốt, nước tiểu có máu và mùi hôi.

Trực khuẩn mủ xanh có thể gây nhiễm trùng máu nguy hiểm

Khi có các triệu chứng trên, bạn hoặc người thân cần đi khám và nghe theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để điều trị kịp thời.

3. Làm thế nào mà trực khuẩn mủ xanh xâm nhập vào cơ thể?

Như đã đề cập, môi trường y tế là nơi lý tưởng cho trực khuẩn mủ xanh sinh sôi, tăng nguy cơ lây nhiễm. Nếu nhân viên y tế không rửa tay kỹ hoặc các thiết bị y tế bị nhiễm khuẩn không được khử trùng đúng cách, trực khuẩn mủ xanh sẽ có cơ hội phát triển.

Bệnh nhân điều trị nội trú tại bệnh viện là những người dễ bị nhiễm các loại vi khuẩn này. Đặc biệt, những người có hệ miễn dịch suy yếu càng có nguy cơ cao hơn. Nếu trực khuẩn tồn tại trên thiết bị y tế, bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng khi cấp cứu, tại các vết thương, vết bỏng, hoặc khi điều trị bằng máy thở,...

Thiết bị y tế là môi trường thuận lợi cho trực khuẩn mủ xanh phát triển nếu không được tiệt trùng kỹ lưỡng.

Trực khuẩn mủ xanh cũng sinh sống trong môi trường nước. Do đó, nếu tiếp xúc với nguồn nước bị ô nhiễm như khi đi bơi, bể bơi và bể sục không được vệ sinh khử trùng đầy đủ, trẻ em dễ bị nhiễm trùng tai, nổi mẩn trên da. Ngoài ra, người sử dụng kính áp tròng cũng dễ bị nhiễm trùng.

4. Phương pháp chẩn đoán và điều trị nhiễm trùng do trực khuẩn mủ xanh

Để chẩn đoán nhiễm trực khuẩn mủ xanh, người bệnh có thể làm xét nghiệm máu (nếu nhiễm trùng máu), xét nghiệm nước tiểu (nếu nhiễm trùng đường tiết niệu), chọc hút dịch não tuỷ (nếu nghi ngờ viêm màng não), và nuôi cấy chất đờm, dịch hô hấp hoặc phân tích khí máu (nếu viêm phổi).

Điều trị nhiễm trực khuẩn mủ xanh nhẹ có thể sử dụng một số loại kháng sinh đặc hiệu. Tuy nhiên, trực khuẩn mủ xanh có khả năng kháng lại hầu hết các loại kháng sinh, kể cả các loại mạnh như carbapenems, cephalosporin, fluoroquinolones, và aminoglycosides. Mẫu bệnh phẩm sẽ được kiểm tra trong phòng thí nghiệm để xác định loại kháng sinh phù hợp.

Loại vi khuẩn này có khả năng thích nghi mạnh mẽ và kháng lại hầu hết các loại kháng sinh

5. Làm thế nào để tránh nhiễm trực khuẩn mủ xanh?

Khử trùng và vệ sinh kỹ lưỡng các thiết bị y tế là biện pháp hiệu quả để ngăn chặn nhiễm trùng trực khuẩn mủ xanh. Để ngăn chặn sự lây lan của trực khuẩn mủ xanh, cần áp dụng các kỹ thuật khử khuẩn, duy trì môi trường vô trùng và vệ sinh đúng cách các thiết bị, máy móc y tế nhằm bảo vệ bệnh nhân, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu.

Không tự ý sử dụng kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ, vì vi khuẩn có thể tiến hóa để kháng lại kháng sinh.

Khi có vết thương hở hoặc bị bỏng, cần cẩn thận và tìm sự giúp đỡ để tránh nguy cơ nhiễm trùng.

Khi nạn nhân bị bỏng được đưa vào cấp cứu, cần phải đưa vào phòng cách ly điều trị riêng để tránh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.