Trong hơn một thập kỷ qua, chính quyền Trung Quốc đã hỗ trợ mạnh mẽ cho ngành xe điện, bao gồm cả các biện pháp tiền tệ và phi tiền tệ.
Theo nghiên cứu được công bố vào ngày 20/6 của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Mỹ, chính quyền Trung Quốc đã dành 230,8 tỷ USD để phát triển ngành xe điện từ năm 2009 đến 2023.
Con số này chiếm 18,8% tổng doanh thu từ việc bán xe điện trong giai đoạn này, theo thông tin từ Scott Kennedy - chuyên gia thị trường Trung Quốc tại CSIS. Trong đó, hỗ trợ cao nhất được dành cho 9 năm đầu tiên là 6,74 tỷ USD mỗi năm, khi ngành này mới bắt đầu phát triển. Số tiền chi tiêu tăng gấp ba lần trong giai đoạn 2018-2020 và tiếp tục gia tăng mạnh kể từ năm 2021.
Chính quyền Trung Quốc đã áp dụng 5 biện pháp hỗ trợ, bao gồm giảm giá cho người tiêu dùng, miễn giảm 10% thuế VAT, xây dựng cơ sở sạc điện, tài trợ cho các chương trình nghiên cứu và phát triển của các hãng xe điện và mua xe điện cho các cơ quan nhà nước. Trong số đó, hai biện pháp đầu tiên nhận được hỗ trợ nhiều nhất.

Báo cáo này được đưa ra trong bối cảnh châu Âu tuần trước thông báo tăng thuế nhập khẩu lên xe điện Trung Quốc. Tháng trước, Mỹ cũng
sẽ
tăng thuếnhập khẩu xe điện từ Trung Quốc lên hơn 100%.
Kennedy cho biết sự hỗ trợ của Bắc Kinh với xe điện bao gồm cả các chính sách không liên quan đến tiền tệ, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các hãng xe trong nước so với đối thủ ngoại quốc. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh Mỹ chưa tạo ra môi trường hấp dẫn để phát triển ngành xe điện như Trung Quốc.
'Cũng có một số ngoại lệ, nhưng nhìn chung các hãng xe và chính phủ phương Tây khá chậm chạp và không đủ mạnh tay', Kennedy cho biết. Trong một báo cáo cách đây 4 năm, ông từng đề cập đến các chính sách với xe điện Trung Quốc có thể gây ra căng thẳng thương mại.
Gần đây, cạnh tranh tại thị trường xe điện ngày càng dữ dội, khi có nhiều thương hiệu gia nhập. Ngân hàng Bank of America tuần này thậm chí khuyên các hãng xe lớn của Mỹ rời khỏi Trung Quốc để tập trung nguồn lực vào các thị trường khác.
'Các chuyên gia độc lập về xe hơi và các nhà sản xuất xe phương Tây tôi đã trò chuyện với đều đồng ý rằng các nhà sản xuất xe điện và các nhà sản xuất pin Trung Quốc đã có sự tiến bộ đáng kể. Họ xứng đáng nhận được sự công nhận nghiêm túc', Kennedy nói.
Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng sự hỗ trợ rộng lượng từ phía chính phủ và sự tăng trưởng của các hãng xe điện Trung Quốc chưa dẫn đến lợi nhuận tăng tương ứng. Lợi nhuận ròng trên mỗi xe của BYD đã giảm dần trong 12 tháng qua, xuống còn 739 USD, theo số liệu quý I của CLSA. Con số này của Tesla cũng giảm xuống còn 2.919 USD.
Ngành công nghiệp xe điện năm ngoái đã phải đối mặt với cuộc chiến giá cả khốc liệt. Các hãng xe đã giảm giá hoặc tung ra các dòng sản phẩm có giá thành thấp hơn. Nio (Trung Quốc) dự đoán tháng trước sẽ có khoảng 10 hãng xe phải rời khỏi thị trường trong tương lai gần. Do đó, cuộc chơi chỉ còn 20-30 tên tuổi.
Mỹ gần đây cũng đang tăng cường hỗ trợ cho ngành xe điện. Theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) có hiệu lực từ tháng 8/2022, nước này sẽ chi thêm 370 tỷ USD để thúc đẩy các công nghệ sạch.
Theo Báo điện tử VnExpress

Trung Quốc có thể đã chi hơn 200 tỷ USD cho ngành xe điện
