Trưởng đội bóng đá

Trưởng đội trong bóng đá, hay còn gọi là thủ quân, là cầu thủ được chỉ định làm lãnh đạo đội trên sân; họ thường là người có nhiều kinh nghiệm hoặc ảnh hưởng lớn đến trận đấu. Đội trưởng được nhận diện qua việc đeo băng đội trưởng.

Trách nhiệm

Trách nhiệm chính thức duy nhất của đội trưởng theo Luật trò chơi là tham gia vào việc tung đồng xu trước khi trận đấu bắt đầu (để quyết định chọn sân hoặc khởi đầu) và trong các loạt sút luân lưu. Mặc dù có sự hiểu lầm đôi khi, đội trưởng không có quyền đặc biệt để phản đối các quyết định của trọng tài theo Luật. Tuy nhiên, trọng tài có thể trao đổi với đội trưởng về hành vi tổng thể của đội khi cần thiết.

Trong các buổi lễ trao giải sau các trận đấu quan trọng như chung kết cúp, đội trưởng thường dẫn đầu đội nhận huy chương. Đội trưởng cũng là người nhận cúp và nâng nó lên đầu tiên. Họ thường là người dẫn dắt đội ra khỏi phòng thay đồ trước trận đấu và cũng quản lý phòng thay đồ.

Đội trưởng thường đóng vai trò là người kết nối tinh thần đội bóng: khi tinh thần đội thấp, đội trưởng sẽ là người đứng ra khích lệ và động viên các đồng đội.

Cùng với huấn luyện viên, đội trưởng có thể tham gia vào việc quyết định đội hình xuất phát cho trận đấu. Trong bóng đá trẻ hoặc giải trí, đội trưởng thường thực hiện các nhiệm vụ mà ở cấp độ chuyên nghiệp sẽ do huấn luyện viên đảm nhiệm.

Câu lạc bộ

Một đội trưởng câu lạc bộ thường được chỉ định cho mỗi mùa giải. Nếu họ không có mặt trong một trận đấu cụ thể hoặc phải rời sân, đội phó của câu lạc bộ sẽ thay thế họ trong vai trò tương tự.

Đội trưởng của trận đấu là người đầu tiên nâng cúp nếu đội giành chiến thắng, ngay cả khi họ không phải là đội trưởng của câu lạc bộ. Ví dụ điển hình là trận Chung kết UEFA Champions League 1999, khi đội trưởng Peter Schmeichel nâng cúp cho Manchester United trong khi đội trưởng câu lạc bộ Roy Keane bị treo giò. Tương tự, trong trận chung kết UEFA Champions League 2012, đội trưởng Frank Lampard (đội phó) đã cùng nâng cúp cho Chelsea với đội trưởng câu lạc bộ John Terry, người đã bị treo giò nhưng được UEFA cho phép.

Một câu lạc bộ có thể chỉ định hai vai trò khác nhau: đội trưởng câu lạc bộ đại diện cho các cầu thủ trong các hoạt động công chúng và trên sân. Manchester United đã từng có cả hai loại đội trưởng: Roy Keane là đội trưởng câu lạc bộ trong và ngoài sân cỏ từ năm 1997 đến 2005, còn người kế nhiệm Gary Neville, đội trưởng câu lạc bộ từ năm 2005 đến 2010, đã ít ra sân do chấn thương. Khi Neville vắng mặt, các cầu thủ khác (như Rio Ferdinand hoặc đội phó Ryan Giggs) được chọn làm đội trưởng trên sân, như trong năm 2008 và trận Chung kết UEFA Champions League 2009. Sau khi Neville giải nghệ vào năm 2011, Nemanja Vidić, một cầu thủ thường xuyên đá chính, được bổ nhiệm làm đội trưởng câu lạc bộ.

Đội phó

Đội phó (hay trợ lý đội trưởng) là cầu thủ đảm nhận vai trò đội trưởng khi đội trưởng chính không có mặt trong đội hình xuất phát hoặc bị thay ra hoặc đuổi khỏi sân trong trận đấu. Ví dụ gồm Sergi Roberto của Barcelona, Kevin De Bruyne của Manchester City, Thomas Müller của Bayern Munich và Nacho của Real Madrid.

Một số câu lạc bộ cũng có đội trưởng thứ 3, đội trưởng thứ 4 hoặc thậm chí đội trưởng thứ 5 để đảm nhiệm vai trò đội trưởng khi cả đội trưởng và đội phó đều không có mặt. Ví dụ là Jordi Alba là đội trưởng thứ 3 và Marc-André ter Stegen là đội trưởng thứ 4 của Barcelona; Luka Modrić là đội trưởng thứ 3 và Dani Carvajal là đội trưởng thứ 4 của Real Madrid; Virgil van Dijk là đội trưởng thứ 3 của Liverpool; Rúben Dias là đội trưởng thứ 3 của Manchester City; Marco Verratti là đội trưởng thứ 3 của Paris Saint-Germain.

Quốc tế

Tại World Cup 1986, khi Bryan Robson bị chấn thương và đội phó Ray Wilkins bị treo giò hai trận vì thẻ đỏ, Peter Shilton được chỉ định làm đội trưởng của đội tuyển Anh cho phần còn lại của giải đấu.

Trong World Cup 2010 ở Nam Phi, Đức có ba đội trưởng. Michael Ballack, đội trưởng từ năm 2004, không thi đấu ở giải do chấn thương phút cuối. Philipp Lahm được bổ nhiệm làm đội trưởng tại giải, nhưng vì ốm không thể tham dự trận cuối cùng, Bastian Schweinsteiger đã chỉ huy đội trong trận tranh hạng ba. Lahm tuyên bố sẽ giữ băng đội trưởng khi Ballack trở lại, gây tranh cãi, nên huấn luyện viên Oliver Bierhoff làm rõ: 'Philipp Lahm là đội trưởng World Cup và Michael Ballack vẫn là đội trưởng'. Lahm sau đó trở thành đội trưởng lâu dài của Đức cho đến khi nghỉ hưu, vì Ballack không được triệu tập vào đội tuyển quốc gia nữa.

Tại Euro 2020, Tây Ban Nha có ba đội trưởng. Sergio Ramos, đội trưởng từ năm 2016, không thi đấu vì chấn thương phút cuối. Sergio Busquets được chỉ định làm đội trưởng, nhưng do dương tính với COVID-19, Jordi Alba đã chỉ huy đội trong trận đó. Busquets tuyên bố sẽ không từ bỏ băng đội trưởng khi Ramos trở lại, gây tranh cãi, nên huấn luyện viên Luis de la Fuente làm rõ: 'Sergio Busquets là đội trưởng Euro và World Cup và Sergio Ramos vẫn là đội trưởng'. Busquets sau đó trở thành đội trưởng lâu dài của Tây Ban Nha cho đến khi nghỉ hưu sau World Cup 2022, vì Ramos không được triệu tập vào đội tuyển quốc gia nữa.