Truyện Kiều - Nguyễn Du bao gồm tóm tắt ý chính, phân tích cấu trúc, và sắp xếp, giá trị nội dung và nghệ thuật, cùng với bối cảnh sáng tạo, và tiểu sử của tác giả, quan điểm và phong cách sáng tác giúp học sinh nắm vững môn Văn 9
I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Nguyễn Du (1765 – 1820) tên thật là Tố Như, biệt hiệu là Thanh Hiên.
- Cuộc đời của Nguyễn Du đã trải qua nhiều biến cố thăng trầm, nhưng chính những hoàn cảnh đó đã tạo ra một cuộc sống phong phú và một tâm hồn sâu sắc cho ông.
2. Sự nghiệp sáng tác:
- Sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du được đánh giá cao cả trong việc sử dụng chữ Hán và chữ Nôm.
- Tinh thần nhân đạo sâu sắc của ông.
- Các giá trị nội dung và nghệ thuật đã đạt đến đỉnh cao.
Sơ đồ tư duy về Nguyễn Du:
II. Tác phẩm
1. Giới thiệu chung
- Đoạn trường tân thanh thường được gọi là Truyện Kiều - một tác phẩm thơ của nhà thơ Nguyễn Du (1766-1820).
- Đây được coi là tác phẩm thơ nổi tiếng nhất và được xem như một kiệt tác trong văn học Việt Nam, được viết bằng chữ Nôm theo thể thơ lục bát, với tổng cộng 3254 câu.
- Câu chuyện được dựa trên tiểu thuyết “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân, một nhà văn thời nhà Minh ở Trung Quốc.
2. Tóm tắt
- Phần đầu: Gặp gỡ và hứa hôn
Thúy Kiều, một cô gái xinh đẹp và tài năng, là con gái đầu lòng trong một gia đình trung lưu hiền lành, sống trong một môi trường ấm áp bên cạnh cha mẹ và hai người em, Thúy Vân và Vương Quan. Trong ngày hội Đạp Thanh, gần nghĩa trang Đạm Tiên - nơi đã định trước vận mệnh khốn khổ của cô - Thúy Kiều gặp gỡ Kim Trọng. Trong chuyến đi xuân, Thúy Kiều đã gặp gỡ Kim Trọng, một học giả với vẻ bề ngoài tài năng và đẹp trai. Tình cảm giữa họ nảy nở, và sau đó họ đã hứa hôn với nhau.
- Phần thứ hai: Gia biến và khó khăn
Kim Trọng trở về quê đám tang của chú mình, gia đình Thúy Kiều gặp phải bi kịch, cô đã bán bản thân mình cho Mã Giám Sinh để giải thoát cha mình, nhờ Thúy Vân trả ơn cho Kim Trọng. Thúy Kiều bị Mã Giám Sinh, Tú Bà, Sở Khanh đánh lừa, đẩy vào cuộc sống đen tối. Sau đó, Thúy Kiều được Thúc Sinh chuộc ra, nhưng người đàn ông cô phải làm vợ là Hoạn Thư - một người phụ nữ ghen tuông độc ác, khiến Thúy Kiều phải chịu đựng nhiều đau khổ cả về thể xác lẫn tinh thần. Kiều trốn đến nơi cửa Phật để tìm sự che chở của Sư Giác Duyên. Tuy nhiên, không may, Sư Giác Duyên đã đưa cô cho Bạc Bà, người sau đó lừa bán cô cho một chủ nhà chứa. Tại đây, Thúy Kiều gặp Từ Hải, một anh hùng với trái tim cao cả. Từ Hải giúp Thúy Kiều trả thù và trở lại cuộc sống. Tuy nhiên, sau khi bị lừa đảo bởi Hồ Tôn Hiến, Từ Hải đã bị giết, còn Thúy Kiều bị ép buộc phải kết hôn với một viên thổ quan. Thúy Kiều đau khổ đến mức nhảy xuống sông Tiền Đường, và lần thứ hai, cô được sự Giác Duyên cứu giúp và nương tựa ở nơi cửa Phật.
- Phần thứ ba: Sự hòa hợp
Sau khi trải qua thời gian chịu tang, Kim Trọng quay lại tìm Kiều, và khi biết rằng cô đã bán bản thân mình để giải thoát cho cha mình, anh đau lòng. Theo lời dặn của Kiều, cha mẹ cô đã sắp xếp cho Thúy Vân kết hôn với Kim Trọng. Mặc dù kết hôn với Thúy Vân, nhưng Kim Trọng vẫn không thể quên mối tình với Kiều, anh đã tìm cách gặp lại cô và gia đình họ đã hòa lại với nhau. Trong buổi tiệc đoàn tụ, để bảo vệ danh dự và tôn trọng tình cảm với người yêu, Kiều và Kim Trọng đã quyết định biến tình yêu thành tình bạn, nhưng họ vẫn dành cho nhau một tình bạn trọn vẹn.
3. Giá trị nội dung
- Truyện Kiều mang hai giá trị quan trọng là giá trị thực tế và giá trị nhân văn.
- Truyện Kiều là bức tranh thực tế về một xã hội bất công, tàn bạo, là lời nói động viên trước số phận bi thảm của con người, lời lên án, kêu gọi chống lại những thế lực xấu xa, lời khẳng định, tôn vinh tài năng, phẩm chất và những ước mơ chân chính của con người như ước mơ về quyền sống, tự do, công bằng, ước mơ về tình yêu, hạnh phúc.
4. Giá trị nghệ thuật
- Tác phẩm là sản phẩm của nghệ thuật văn học dân tộc trên các khía cạnh ngôn ngữ, thể loại.
- Với Truyện Kiều, ngôn ngữ văn học dân tộc và thể thơ lục bát đã đạt tới đỉnh cao tuyệt vời.
- Với Truyện Kiều, nghệ thuật viết tự sự đã phát triển vượt bậc, từ việc dẫn chuyện đến việc mô tả thiên nhiên, khắc họa tính cách và tâm lý con người.
Sơ đồ tư duy về 'Truyện Kiều':
=> Kiệt tác Truyện Kiều đã được truyền bá rộng rãi suốt hàng trăm năm và thu hút sự quan tâm lớn từ mọi tầng lớp độc giả. Tác phẩm đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ và giới thiệu tới nhiều quốc gia trên thế giới.