Cuộc sống thường đầy bất ngờ và mê hoặc, nhưng chỉ khi ta nhìn bằng con mắt tinh tế, chú ý vào bản chất, mới hiểu được sự thật. Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là một ví dụ điển hình cho điều này.
Chiếc thuyền ngoài xa không chỉ là một bức tranh đẹp mắt, mà còn là một biểu tượng của sự hoàn thiện và sự mê hoặc của tâm hồn. Khi tận hưởng vẻ đẹp ấy, ta như đã khám phá ra cái tốt lành và tinh tế nhất trong cuộc sống.
Nhưng anh đã bị mê hoặc bởi vẻ đẹp ảo diệu của chiếc thuyền ở xa kia giữa biển mênh mông, nhưng khi thuyền đến gần hơn vào cuộc sống vật vã, thì cái đẹp ấy bỗng biến mất và sự xấu xa, ác độc hiện lên ngay trước mắt. Anh chứng kiến sự thật khắc nghiệt khi chiếc thuyền đẹp như tranh cổ ra một bà đàn bà hèn hạ, một ông già dã man, và cuộc sống của họ rơi vào vòng xoáy của bạo hành và bất hạnh. Nhưng qua những cảm xúc trái ngược ấy, người ta mới hiểu được sự phức tạp và giàu có của cuộc sống, của con người.
Nhà văn Nguyễn Minh Châu đã vượt qua cái nhìn đơn giản, một truyện ngắn sâu sắc, phản ánh sự thật của cuộc sống và con người thông qua những nghịch lí hàng ngày. Chiếc thuyền đẹp chỉ khi xa xôi trong sương mù huyền ảo, nhưng khi gần lại hiện ra sự xấu xa bên trong, đồng thời trong cuộc sống đau khổ của người phụ nữ đó vẫn tỏa sáng nét đẹp của sự kiên nhẫn và cam chịu, những phẩm chất không nên xuất hiện trong xã hội hiện đại. Điều này phản ánh cuộc sống thực tế ở Việt Nam, một cuộc sống khắc nghiệt, nhưng thường bị che lấp bởi vẻ đẹp bề ngoài. Và khi nhà văn đã đưa ra sự thật đó, họ cũng đang đặt ra những câu hỏi đầy ý nghĩa để thay đổi và hoàn thiện con người.