Trong phong tục Việt Nam, vào ngày Tết Nguyên Đán, mọi người thường dựng một cây Nêu trước nhà, nhưng liệu các em có biết cây Nêu ra đời như thế nào không?
Để giúp các em hiểu rõ hơn về nguồn gốc của cây Nêu, chúng tôi mời tất cả các em cùng lắng nghe và đọc truyện cổ tích Việt Nam: Sự Tích Cây Nêu Ngày Tết.
Nghe truyện Sự Tích Cây Nêu Ngày Tết:
Sự Tích Cây Nêu Ngày Tết
Ngày xưa, không biết từ lúc nào và không biết bằng cách nào, Quỷ đã chiếm đoạt toàn bộ đất nước. Con người chỉ có thể ăn nhờ ở đậu và làm ruộng đất của Quỷ. Quỷ đối với con người càng ngày càng tàn bạo. Chúng ngày càng tăng số lượng đậu phải nộp lên gấp đôi và mỗi năm lại thêm một ít. Cuối cùng, chúng buộc con người phải tuân theo một quy định đặc biệt là “ăn ngọn cho gốc”. Con người không chịu. Chúng áp đặt bằng cách bắt buộc. Vì vậy, sau mùa gặt đó, con người chỉ còn lại những cọng rau răm. Cảnh tượng đó diễn ra khắp nơi, bên cạnh đó là tiếng cười hạnh phúc của bọn Quỷ.
Lúc này, Phật từ phương Tây đến, có ý định giúp con người chống lại sự tàn bạo của Quỷ. Sau mùa đó, Phật khuyên con người đừng trồng lúa mà hãy cào đất thành luống trồng khoai lang. Con người tuân theo như lời Phật dặn. Quỷ không ngờ rằng con người đã bắt đầu có kế hoạch chống lại mình, vì vậy chúng tiếp tục tuân theo quy định như mùa trước: “Ăn ngọn cho gốc”.'
Mùa thu hoạch đó, Quỷ rất tức giận khi thấy những bao khoai lang chạy về nhà của con người, còn nhà của mình chỉ còn là những đống rơm trơ trụi, không thể ăn được. Nhưng theo quy định, chúng không thể chối bác được.
Sang mùa sau, Quỷ thay đổi quy định mới là “Ăn gốc cho ngọn”. Phật khuyên con người lại chuyển sang trồng lúa. Kết quả là Quỷ lại thất bại trong việc ăn uống. Những hạt lúa vàng được con người mang về nhà, còn những cọng rơm lại bị bỏ qua. Quỷ tức giận nên mùa sau chúng tuyên bố “Ăn cả gốc lẫn ngọn”. Lần này Quỷ nghĩ:
– Được chúng muốn trồng gì thì trồng, nhưng không một ai có thể thoát khỏi tay của chúng tôi.
Nhưng Phật đã thảo luận với con người về việc thay đổi loại hạt giống. Phật đưa cho con người hạt giống của cây ngô để gieo rải khắp mọi nơi.
Một năm đó, con người một lần nữa cảm thấy hạnh phúc khi thấy công sức của mình không bị lãng phí. Trước khi thóc trong nhà còn chưa hết, những gánh ngô đã đổ về, mỗi cái đều đầy ắp. Còn Quỷ, chúng tức giận và bực bội suốt nhiều ngày. Cuối cùng, Quỷ quyết định buộc con người phải trả lại toàn bộ ruộng đất. Trong lòng chúng nghĩ:
– Thà không có gì cả, còn hơn là để chúng nó ăn một mình.
Phật khuyên con người thương lượng với Quỷ để mua một miếng đất có diện tích bằng bóng của một chiếc áo cà sa. Ý nghĩa là con người sẽ trồng cây tre có một chiếc áo cà sa treo trên ngọn, diện tích được bao phủ bởi bóng cà sa là đất của họ. Ban đầu Quỷ không đồng ý, nhưng sau khi suy nghĩ, chúng thấy mua ít đất với giá rẻ nên đã chấp nhận:
– Ôi! Với chiếc áo cà sa có làm sao không.
Chúng tôi nghĩ vậy. Hai bên ký kết một thỏa thuận: Bên ngoài bóng tre là đất của Quỷ, bên trong bóng tre là đất của con người.
Khi con người trồng xong cây tre, Phật đứng trên đỉnh, tung chiếc áo cà sa bay ra mở ra thành một tấm vải tròn. Rồi Phật thực hiện phép mà làm cho cây tre cao vút lên tận bầu trời. Bất ngờ, trời đất bị bao phủ: bóng của chiếc áo cà sa dần dần che kín mọi nơi. Quỷ không ngờ sẽ có điều kỳ diệu như vậy; mỗi khi bóng áo lan rộng trên đất của chúng, chúng phải lùi lại, lùi mãi. Cuối cùng, Quỷ không còn mảnh đất nào, phải bỏ chạy ra biển Đông. Vì vậy, họ mới được gọi là Quỷ Đông.
Tiếc rằng đất đai màu mỡ đã thuộc về tay con người, Quỷ tức giận, cố gắng tập kích để chiếm lại. Lần này con người phải đấu tranh với Quỷ vô cùng khốc liệt vì quân đội của Quỷ có đủ các loài thú hung ác như voi, ngựa, chó, rắn, bạch tuộc, hổ đen,... rất hung dữ. Phật cầm gậy sắt đánh giúp con người làm cho quân của Quỷ không thể tiến lên được.
Sau một số trận thất bại, Quỷ quyết định sai quân đi tìm xem Phật sợ cái gì. Phật cho họ biết rằng sợ hoa quả, chuối chín, cơm nắm, trứng luộc. Ngược lại, Phật cũng hỏi và biết rằng quân đội của Quỷ chỉ sợ một số thứ độc như máu chó, lá dứa, tỏi và vôi bột.
Trong trận chiến sau đó, đội quân của Quỷ ném những quả hoa quả không rõ nguồn gốc vào Phật, Phật bảo con người hãy nhặt lên để làm thức ăn và rải máu chó khắp nơi. Đội quân của Quỷ khi nhìn thấy máu chó, chúng hoảng sợ và lập tức bỏ chạy.
Lần thứ hai, đội quân của Quỷ lại ném chuối vào đội quân của Phật. Phật bảo con người hãy nhặt chuối để làm thức ăn và nghiền tỏi rồi phun vào quân địch. Đội quân của Quỷ không chịu nổi mùi tỏi khó chịu, vì vậy chúng cũng hốt hoảng bỏ chạy.
Lần thứ ba, đội quân của Quỷ lại ném cơm nắm và trứng luộc vào đội quân của Phật. Con người vui vẻ nhặt lên và tuân theo lời Phật rắc vôi bột vào đội quân của Quỷ. Sau đó, họ còn vùng lá dứa vào chúng. Quỷ không kịp trở lại và cuối cùng cũng bị Phật bắt và đày ra biển đông. Khi Quỷ già, trẻ, đực, cái bị bắt và cuối cùng họ cầu xin Phật tha thứ và cho phép họ được thăm phần mộ của tổ tiên hai ba ngày mỗi năm. Phật thấy chúng khóc lóc và từ đó tha thứ cho họ.
Vì vậy, mỗi năm vào ngày tết Nguyên Đán, khi Quỷ đến thăm đất liền, người ta trồng cây nêu để chúng không dám đến gần. Trên cây nêu có một chiếc chuông, mỗi khi gió thổi thì có tiếng động để cảnh báo Quỷ và cũng buộc một bó lá dứa hoặc cành cây đa vào để làm cho Quỷ sợ. Ngoài ra, họ còn vẽ hình mũi tên chỉ về phía đông và rải vôi bột xuống đất vào những ngày Tết để cấm Quỷ.
Và có câu ca dao nói rằng:
Dưới cành đa lá dứa treo vôi
Bột rắc đất, Quỷ sợ kẻo ngó qua.
Quỷ đến đất liền là lại phải ra.
Cành đa lá dứa, chúng ta giữ miệng im