
Chuyện Ông Lão Đốn Tre (
Câu chuyện xoay quanh cuộc đời của một cô gái bí ẩn tên Kaguya, được phát hiện khi còn là một đứa trẻ trong một đốt tre phát sáng, được cho là đến từ Cung Trăng (月の都, Tsuki no Miyako, có nghĩa là 'Kinh Đô Trên Mặt Trăng') nhờ vào mái tóc kỳ lạ của nàng, tỏa sáng dưới ánh trăng.
Chủ Đề

Một ngày nọ, khi đang đi vào rừng tre, ông lão đốn tre (竹取翁, ông lão đốn tre Taketori no Okina) hiếm muộn đã tìm thấy một cây tre phát sáng. Khi chặt đốt tre, ông phát hiện một đứa trẻ nhỏ xíu. Hạnh phúc, ông đưa cô bé về nuôi và đặt tên là 'Kaguya-hime' (かぐや姫, 'Kaguya-hime') (hoặc 'Công Chúa Kaguya Trong Ống Tre Mềm' (弱竹のかぐや姫, Nayotake-no-Kaguya-hime). Sau đó, mỗi lần ông lão chặt tre, ông lại tìm thấy một cục vàng trong đó. Nhờ vậy, ông trở nên giàu có. Kaguya-hime lớn lên xinh đẹp rực rỡ. Dù ông lão cố gắng giấu nàng khỏi thế giới bên ngoài, nhưng vẻ đẹp của nàng vẫn được mọi người biết đến.
Cuối cùng, có năm vị hoàng tử đến cầu hôn Kaguya-hime. Để thử thách, Kaguya-hime yêu cầu mỗi người phải mang đến một món đồ đặc biệt. Ông lão chỉ dẫn các hoàng tử phải đem những vật phẩm như sau: Hoàng tử đầu tiên phải mang chiếc bát của Đức Phật từ Ấn Độ, hoàng tử thứ hai là nhánh cây udonge quý từ núi Bồng Lai, hoàng tử thứ ba là áo lông chuột lửa từ Trung Quốc, hoàng tử thứ tư là viên đá ngũ sắc trên cổ con rồng Nhật, và hoàng tử cuối cùng là vỏ ốc của con chim nhạn làm bùa sinh sản.
Biết đây là những nhiệm vụ không thể hoàn thành, hoàng tử đầu tiên trở lại với một chiếc bát đắt tiền nhưng không phát ra ánh sáng. Kaguya-hime nhận ra ngay rằng anh ta đã nói dối. Hai hoàng tử khác cũng cố gắng lừa nàng nhưng thất bại. Hoàng tử thứ tư bỏ cuộc khi gặp bão và hoàng tử cuối cùng chết (hoặc bị thương nặng theo một số phiên bản) trong lúc tìm kiếm.
Sau đó, Thiên hoàng đến gặp Kaguya-hime và cũng bị nàng quyến rũ, muốn cưới nàng làm phi. Mặc dù không yêu cầu nhà vua phải trải qua các thử thách như năm vị hoàng tử trước, Kaguya-hime vẫn từ chối lời cầu hôn, khẳng định rằng nàng không thuộc về nơi này và không thể vào cung điện. Tuy nhiên, nàng vẫn giữ liên lạc với Thiên hoàng.
Vào mùa hè năm ấy, mỗi khi trăng tròn xuất hiện, Kaguya-hime lại rơi nước mắt. Dù cha mẹ nuôi của nàng cố gắng hỏi han, nàng vẫn không thể giải thích. Cuối cùng, nàng thú nhận rằng mình không phải là người trần và phải trở về Cung trăng. Một số phiên bản kể rằng nàng bị đày xuống Trái Đất vì tội lỗi, trong khi những bản khác cho rằng nàng được gửi xuống để trốn khỏi cuộc chiến trên Thiên đình, và toàn bộ số vàng mà 'ông lão đốn tre' tìm thấy chính là phí nuôi dưỡng nàng.

Khi ngày trở về gần kề, Thiên hoàng đã cử nhiều lính gác quanh nhà Kaguya-hime để ngăn cản người từ Cung trăng vào. Nhưng khi sứ giả của Cung trăng đến, ánh sáng lạ từ họ khiến quân lính bị chói mắt. Kaguya-hime cho biết dù nàng yêu quý trần thế, nàng phải trở về quê hương trên Cung trăng. Nàng gửi lại cha mẹ nuôi chiếc áo choàng của mình và gửi Thiên hoàng thuốc trường sinh bất tử kèm theo thư từ biệt để nhờ quân lính chuyển. Khi đưa thư, chiếc áo choàng lông giúp nàng quên hết mọi luyến tiếc với trần gian. Đoàn người từ Cung trăng đưa nàng trở về, để lại cha mẹ nuôi đau khổ vì mất mát.
Lính gác mang di vật cuối cùng của Kaguya-hime và lá thư đến cho Thiên hoàng. Đọc xong thư, Thiên hoàng vô cùng buồn bã. Ngài hỏi lính về ngọn núi gần trời nhất và được biết đó là đỉnh núi tỉnh Suruga. Ngài ra lệnh đốt lá thư trên đỉnh núi đó, với hy vọng tình cảm của mình sẽ được gửi đến Kaguya-hime và đồng thời đốt luôn thuốc trường sinh bất tử. Theo truyền thuyết, từ bất tử (不死, fushi, hay fuji) đã trở thành tên núi Fuji. Tên núi Fuji (富士山, Phú Sĩ Sơn) có nghĩa đen là 'Núi của nhiều chiến sĩ', vì quân lính của Thiên hoàng đã leo núi để thực hiện lệnh của vua. Dân gian còn kể rằng khói từ việc đốt thư và thuốc vẫn còn bốc lên từ núi (do núi lửa Phú Sĩ trước đây hoạt động mạnh hơn).
Chuyển thể
- Trong series Doraemon, Trải nghiệm thần thoại là một sản phẩm của cửa hàng bách hóa từ tương lai. Nhân viên cửa hàng đã cho Nobita mượn hộp Taketori Monogatari. Nobita sử dụng hộp và cô bé Kaguya-chan (từ hộp mà Nobita mượn) đã ở lại với gia đình Nobi suốt một ngày. Trong manga, Kaguya-chan được nhận nuôi bởi một gia đình hiếm muộn. Trong anime, vào đêm trăng tròn, Kaguya-chan trở về cung trăng, để lại nỗi tiếc nuối cho gia đình Nobi và bạn bè.
- Kaguya-sama wa Kokurasetai Tensai-tachi no Ren'ai Zunōsen - một bộ manga của tác giả Akasaka Aka, với các nhân vật được lấy cảm hứng từ công chúa Kaguya và những người xung quanh cô.
- Một bộ phim anime của Studio Ghibli mang tên Chuyện công chúa Kaguya, dựa trên câu chuyện cổ tích, đã được phát hành vào mùa thu năm 2013. Phim đã được đề cử giải Oscar 2015 cho 'Phim hoạt hình xuất sắc nhất'.
- Tonikaku Kawaii - một bộ manga và anime Nhật Bản.
Chú thích
- Donald Keene (dịch giả), The Tale of the Bamboo Cutter, ISBN 4-7700-2329-4
- Japan at a Glance tái bản, ISBN 4-7700-2841-5, trang 164—165 (tóm tắt ngắn)
- Fumiko Enchi, 'Kaguya-hime', ISBN 4-265-03282-6 (bằng hiragana tiếng Nhật)
- Horiuchi, Hideaki (1997). Shin Nihon Koten Bungaku Taikei 17: Taketori Monogatari, Ise Monogatari (bằng tiếng Nhật). Akiyama Ken. Tōkyō: Iwanami Shoten Publishing. ISBN 4-00-240017-4. Đã bỏ qua văn bản “Iwanami Shoten” (trợ giúp)
- Satake, Akihiro (2003). Shin Nihon Koten Bungaku Taikei 4: Man'yōshū (bằng tiếng Nhật). Yamada Hideo, Kudō Rikio, Ōtani Masao, Yamazaki Yoshiyuki. Tōkyō: Iwanami Shoten Publishing. ISBN 4-00-240004-2.
- Taketori monogatari, Japanese Text Initiative, Electronic Text Center, University of Virginia Library
- Yamada, Yoshio (1963). Nihon Koten Bungaku Taikei 26: Konjaku Monogatari 5 (bằng tiếng Nhật). Yamda Tadao, Yamda Hideo, Yamada Toshio. Tōkyō: Iwanami Shoten Publishing. ISBN 4-00-060026-5.
Liên kết ngoài
- Triển lãm Đại học Ryukoku Lưu trữ 2003-10-14 tại Wayback Machine
- Cổng thông tin Nhật Bản
- Cổng thông tin về Văn học