Tsukuyomi

Tsukuyomi (月読, Tsukuyomi) là thần mặt trăng trong thần đạo và huyền thoại Nhật Bản. Tên 'Tsukuyomi' được tạo thành từ hai từ tiếng Nhật cổ: tsuku (月, tsuku 'mặt trăng', hiện đại là tsuki) và yomi (読み, yomi 'đọc, đếm'). Nhật Bản cũng viết tên là Tsukuyumi (月弓, Tsukuyumi), nhưng yumi có thể là biến thể của yomi. Một cách khác là tên này có thể kết hợp từ tsukiyo (月夜, tsukiyo 'đêm trăng sáng') và mi (見, mi 'ngắm nhìn').

Khác với nhiều nền văn hóa khác, thần mặt trăng trong thần thoại Nhật Bản là một nam thần. Điều này được xác nhận trong các văn bản cổ như Cổ sự ký và Vạn diệp tập, nơi tên của Tsukuyomi đôi khi xuất hiện dưới dạng Tsukuyomi Otoko (月讀壮士, Tsukuyomi Otoko) hoặc Tsukihito Otoko (月人壮士, Tsukihito Otoko).

Thần thoại

Tsukuyomi là con thứ hai trong bộ ba vị thần được Izanagi sinh ra trong quá trình tẩy uế sau khi rời hoàng tuyền. Theo đó, Tsukuyomi được sinh ra từ mắt phải của Izanagi. Trong một phiên bản khác của câu chuyện, Tsukuyomi lại được sinh ra từ một chiếc gương đồng trắng trong tay phải của Izanagi.

Sau khi leo lên trời, Tsukuyomi cư ngụ ở Cao thiên nguyên cùng chị gái, nữ thần mặt trời Amaterasu, người sau này trở thành vợ của anh.

Tsukuyomi đã khiến Amaterasu nổi giận khi giết nữ thần thực phẩm Uke Mochi. Amaterasu đã cử Tsukuyomi đại diện mình tham dự bữa tiệc do Uke Mochi tổ chức. Nữ thần này đã tạo ra thức ăn bằng cách phun ra cá từ biển, động vật từ núi, và cơm từ đồng bằng. Dù bữa tiệc được trang trí tinh tế và thức ăn trông ngon miệng, Tsukuyomi cảm thấy ghê tởm vì cho rằng việc dùng miệng phun ra đồ ăn là ô uế, nên đã rút kiếm chém chết Uke Mochi. Amaterasu tức giận tuyên bố rằng họ sẽ không gặp lại nhau nữa, vì thế ngày và đêm từ đó đã bị chia tách.