Buzz
Đối với những người làm nội dung, “ý tưởng” luôn là điều khiến chúng ta dễ dàng “đau đầu” nhất!
Ai cũng biết rằng để có ý tưởng hay, người viết cần sự sáng tạo. Nhưng sáng tạo ra sao, bắt đầu từ đâu, thì thật sự rất... mơ hồ.
Hôm nay, tôi chia sẻ với mọi người cách tạo nền tảng để tăng khả năng “bật ra” ý tưởng.
Phương pháp này gọi là: Câu chuyện “gieo hạt” và “gặt hái”.
Trong công việc giảng dạy kỹ năng viết nội dung của mình, tôi đã được mời giảng dạy bởi các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực: Dược, luật, công nghệ, hàng tiêu dùng cho mẹ và bé...
Ở mỗi địa điểm, tôi thường xuyên phải đưa ra các ý tưởng để gợi ý cho từng học viên, từng nhóm thực hành.
Mỗi lĩnh vực có một đặc thù riêng, yêu cầu số lượng ý tưởng phải rất nhiều và phải đưa ra thật nhanh trong buổi học.
Học viên luôn hỏi tôi: 'Làm sao thầy có thể nghĩ ra ý tưởng nhanh như vậy? Và ý tưởng lại dùng được ngay, hợp lý???'
Đó là vì thế này:
Một lần khác, khi lướt Facebook, tôi tình cờ đọc được bài viết 'than phiền' của một cô gái, chỉ vì 'không chịu tìm hiểu công nghệ'.
Cô ấy bị sếp yêu cầu thay đổi toàn bộ tên gọi của một sản phẩm trong bài viết. Bài viết có rất nhiều tên gọi như vậy, khiến cô phải dò từng chút một. Cuối cùng vẫn bị sót, rồi bị mắng té tát!
Sau đó, cô gái đó tự tìm tòi và phát hiện ra tính năng tuyệt vời: Trong MS Word, bấm Ctrl H sẽ mở cửa sổ thay thế tự động, vừa nhanh chóng lại không bị sót.
Cô gái hài hước kết luận: 'Dốt công nghệ là cái dốt theo thời thế!'
Đọc xong câu chuyện, tôi ngẫm nghĩ và lưu nó vào 'kho tàng' của mình.
Khi cần ý tưởng cho lớp Content của doanh nghiệp công nghệ, tôi nhanh chóng tạo ra một cốt truyện gần gũi và thực tế, lấy cảm hứng từ câu chuyện 'Dốt công nghệ là cái dốt theo thời thế!'
Có lần, chỉ từ việc xem một bộ phim Mỹ (phim 'Thiện ác đối đầu 2' ~ 'The Equalizer 2'), tôi đã có ý tưởng để viết một truyện dài (12.000 chữ) theo yêu cầu của doanh nghiệp.
Ý tưởng đó xuất phát từ đâu? Chỉ từ ấn tượng với một đoạn hội thoại ngắn xuất hiện đầu phim: 'Trên đời này, có 2 loại nỗi đau: Nỗi đau tổn thương và nỗi đau thay đổi...'
Từ những ví dụ trên, tôi nhận thấy cách nảy sinh ý tưởng phụ thuộc vào hai yếu tố: Khả năng liên tưởng (1) và 'kho' dữ liệu thực tế (2).
Yếu tố (1) là bẩm sinh. Nếu (1) yếu thì cần phải có (2) thật mạnh để bù đắp.
Yếu tố (2) yêu cầu chúng ta phải đọc/nghe/xem... mọi thứ, mọi lúc, mọi nơi một cách 'có đầu óc'. Vậy điều đó có nghĩa là gì?
Đừng hiểu lầm rằng để tạo 'kho' dữ liệu thực tế, chúng ta phải đọc rất nhiều sách – những kiến thức 'tinh túy' và chọn lọc.
Thực tế, bạn có thể đọc Facebook – kiểu 'lướt Phây' với đủ loại thông tin trên trời, dưới biển, tốt/xấu, tích cực/tiêu cực, xem phim hoặc chương trình thời sự, lắng nghe những câu chuyện lượm lặt ngoài quán nước...
Nhưng nếu bạn tiếp xúc lượng thông tin khổng lồ đó một cách hời hợt, chỉ 'nhìn' mà không suy nghĩ, thì mọi thứ sẽ đến rồi đi mà không để lại dấu vết gì.
Bây giờ, nếu muốn tạo 'kho' dữ liệu thực tế trong đầu, bạn cần 'quan sát' thay vì chỉ 'nhìn', nghĩa là đọc – xem – nghe một cách chủ động: Suy nghĩ về thông tin trước mắt, đặt câu hỏi tại sao (Tại sao nó dở? Tại sao nó hay? Có gì kỳ lạ, thú vị, đáng chú ý?).
Khi tiếp nhận thông tin theo cách suy nghĩ này, bạn sẽ dần dần xây dựng được 'kho' dữ liệu thực tế ngày càng phong phú.
Đến khi cần nảy sinh ý tưởng, não bạn sẽ kích hoạt khả năng liên tưởng (1) dựa trên 'kho' (2). Kết quả là… hàng loạt ý tưởng phong phú và đa dạng sẽ xuất hiện!
Nếu 'kho' của bạn sơ sài, dù bạn có năng khiếu liên tưởng thì việc sáng tạo ý tưởng vẫn sẽ bị hạn chế!
Đây chính là câu chuyện 'gieo trồng' và 'thu hoạch' mà tôi đã nhắc đến: Xây 'kho' dữ liệu thực tế là quá trình gieo trồng thông tin/diễn biến/câu chuyện... đều đặn mỗi ngày, bổ sung vào nhận thức của bạn.
Khi cần nảy sinh ý tưởng, bạn sẽ thu hoạch từ những gì đã gieo trồng trước đây.
Vì vậy, nếu bạn đang lướt Facebook mà bị chồng/vợ/người yêu cằn nhằn rằng: 'Suốt ngày xem mấy thứ vô bổ!', thì bạn có thể tự tin đáp lại: 'Đâu có! Đây là đang bồi đắp kho dữ liệu thực tế để phục vụ công việc Content đấy chứ!'.
