Tư duy về trách nhiệm của phụ huynh qua bài Nói với con (3 mẫu) Tài liệu mẫu văn lớp 9

Mytour xin giới thiệu đến tất cả quý thầy cô và các bạn học sinh các mẫu văn lớp 9: Tư duy về trách nhiệm của người làm con qua bài Nói với con được tổng hợp và đăng tải tại đây.

Đây là tài liệu hữu ích giúp học sinh củng cố kiến thức môn Ngữ văn lớp 9 và chuẩn bị cho kỳ thi vào lớp 10. Dưới đây là một số mẫu văn suy nghĩ về trách nhiệm của người làm con qua bài Nói với con, mời các bạn tham khảo.

Tư duy về trách nhiệm của người làm con qua bài Nói với con - Mẫu 1

Bài thơ Nói với con ra đời vào những năm cuối thập niên 1970 của thế kỷ XX, thời điểm mà đất nước đang đối mặt với những thách thức khó khăn sau chiến tranh. Bài thơ gồm hai phần, với mười một câu thơ đầu tiên nói về tình cảm gia đình và quê hương ấm áp, tươi vui. Phần còn lại, bảy câu thơ cuối, tập trung vào nét đẹp của truyền thống, tình cảm đồng đội và ước mong của cha mẹ.

Gia đình và quê hương là nguồn gốc của cuộc sống của mỗi người. Tình cảm đối với gia đình và quê hương như một sợi dây vô hình kết nối những người xa quê với gốc rễ của mình. Bằng cách diễn đạt nhẹ nhàng và tâm tình, Y Phương đã truyền đạt được niềm vui hạnh phúc của cuộc sống gia đình đơn giản mà mọi người đều có thể hiểu được:

Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười

Đó là những bước đầu tiên, khi gia đình tràn ngập âm thanh của niềm vui. Khi con lớn lên, cha mẹ luôn dõi theo từng bước đi trên con đường của con. Cha mẹ là điểm tựa vững chắc, hỗ trợ từng bước đi của con, và không gì hạnh phúc bằng việc có cha mẹ.

Bảy câu thơ tiếp theo: Con lớn lên trong cuộc sống lao động, trong vẻ đẹp của thiên nhiên và tình thương của quê hương. 'Người đồng đội' là những người cùng quê, những người ở quê hương. Đây là cách diễn đạt giản dị, thân thuộc và chân thành về người dân miền núi.

Đan lờ cài nan hoa
Cách nhà ken câu hát

'Đan lờ' để bắt cá, 'ken' vách nhà làm chỗ che nắng, che mưa, những công việc hàng ngày trở nên thi vị qua cách nghệ thuật của tác giả, đồng thời tạo ra sự lãng mạn và thơ mộng. Cụm từ 'cài', 'ken' miêu tả những hoạt động cụ thể cũng như liên kết cuộc sống vật chất và tinh thần. Lao động xây dựng cuộc sống đầy đủ, từ đó mở ra những cảm xúc thơ mộng, như hoa, nhạc hát.

Hoa là biểu tượng của sự đẹp đẽ. 'Rừng cho hoa' làm phong phú tâm hồn con người, truyền đạt yêu thương và trân trọng những giá trị tinh thần. 'Con đường cho tấm lòng' thơm ngát, biết chia sẻ và đồng cảm. Thiên nhiên thơ mộng và tình thương đã nuôi dưỡng, bảo vệ con người. Nếu con người gắn bó với quê hương, thì quê hương sẽ trao cho họ tất cả những điều tốt đẹp nhất, từ giá trị vật chất đến tinh thần. 'Người không phụ đất, đất cũng chẳng phụ người'.

Y Phương đã sử dụng lối diễn đạt của người dân tộc, tập trung vào cách diễn đạt cụ thể và sinh động, mô tả về cuộc sống lao động của người miền núi một cách súc tích và hấp dẫn.

17 câu còn lại: Truyền đạt về những phẩm chất cao đẹp của người dân miền núi và những mong muốn của người cha qua lời tâm sự với con.

Mỗi khi người cha chia sẻ với con về 'người đồng mình', thì một lần nữa phẩm chất cao quý của họ lại được làm rõ.

Người đồng mình ... đều phải lao động cực nhọc

'Người đồng mình' sống cuộc sống khó khăn, gian truân, 'lên thác xuống ghềnh', nhưng lại phát triển lòng chí, biết lấy 'nỗi buồn' để 'nuôi dưỡng chí lớn', lấy cái cao xa của đất trời làm động lực cho 'nỗi buồn' và 'chí lớn' ấy.

Người cha muốn con nhớ vững những truyền thống ấy để biết yêu thương và ghi nhớ:

'Dù có chuyện gì xảy ra, cha vẫn mong muốn...đất đai nghèo đói'.

Quê hương là nơi mà con người sinh ra và lớn lên, là mảnh đất thiêng liêng, mà càng khi khó khăn, càng cần phải hiểu và chia sẻ. Do đó, quê hương đã trở thành chủ đề thường xuất hiện trong văn học, là biểu tượng của tình thương và nhớ nhung của nhiều thế hệ. Họ tự hào ca tụng về quê hương. Dân xứ Nghệ hát về quê hương của mình:

'Ơi Hà Tĩnh yêu dấu, dòng sông nước nhớ thương
Bên bờ nhà ai ánh nắng vương tới
Vì ta thương mến, mồ hôi chát kiên cường
Vì ta thương nhớ, vầng trăng không cô đơn
Trong lòng đau nhớ...'

Người Quảng Bình tự hào nói:

'Giữ lấy cả bầu trời của quê hương chúng ta
Giữ lấy con tim của những người mà chúng ta yêu quý...'

Quê hương dù nghèo khó, khó khăn... nhưng bát cơm, dòng suối quê hương vẫn chảy trong trái tim chúng ta, nơi ấy ấp ủ bao tình cảm. Một nhạc sĩ khẳng định:

'Sông vẫn chảy trong lòng ta, núi vẫn cao vươn trong tâm hồn
Đi xa vẫn khao khát trở về, nỗi khổ đau càng khiến ta mong về'

Bởi như nhà thơ Đỗ Trung Quân đã nói:

'Quê hương của mỗi người chỉ riêng mình
Như một người mẹ thân thương
Quê hương nếu bị lãng quên
Thì không thể trưởng thành, trở thành con người đích thực'.

'Người đồng mình sơ sài ngoại hình nhưng không hề thiếu về tinh thần. Như đã đề cập ở trên, họ mang trong mình sự giàu có về tinh thần, lòng đồng cảm và sẵn lòng chia sẻ.

Người đồng mình... tôn trọng truyền thống.

'Đục đá', một cách diễn đạt cụ thể về công việc lao động vất vả, cả về mặt thực tế lẫn tinh thần. Dù phải 'đục đá', họ vẫn muốn lao động xây dựng quê hương giàu đẹp, 'kê cao quê hương'. Tình yêu chân chính, sâu sắc phải được biểu hiện qua hành động cụ thể. Yêu quê hương mặc dù quê hương vẫn còn nghèo khó, nhưng phải lao động để xây dựng quê hương. 'Quê hương thì làm phong tục', 'phong tục' là lối sống, nếp sống sinh hoạt đẹp đẽ của quê hương. Lối sống đó sẽ theo con suốt cuộc đời, nhắc nhở con về những phong tục đẹp đẽ ấy.

Từ những truyền thống đẹp của quê hương và phẩm chất của người đồng mình, người cha mong muốn:

Con ơi, dù thô sơ da thịt
Nhưng khi bước ra đi
Con không bao giờ nhỏ bé
Hãy lắng nghe cha.

Lần đầu tiên người cha nhắc đến 'Người đồng mình thô sơ da thịt' để nói về sức sống mạnh mẽ của quê hương, sức mạnh truyền thống của quê hương; lần thứ hai, người cha nhấn mạnh rằng: quê hương có vẻ ngoài đơn giản, nhưng bên trong độc đáo và sống động, vì vậy trên đường phải tự tin và tự hào về quê hương. Truyền thống của quê hương trở thành bản sắc con mang theo trên con đường đời. Người cha đã truyền cho con những giá trị và sức mạnh của truyền thống quê hương.

Vậy, để là một người con hiếu thảo, chúng ta phải tự hào về quê hương, phát huy phẩm chất tốt của người đồng mình, và gìn giữ những truyền thống tốt đẹp của quê hương, cũng như cố gắng học tập để đóng góp vào việc xây dựng quê hương ngày càng tốt đẹp.

Suy nghĩ về trách nhiệm của người làm con qua bài Nói với con - Mẫu 2

Câu ca dao có câu: 'Công cha như núi Thái Sơn'. Điều này khiến người cha mong muốn con có sức mạnh và ổn định trên đường đời. Bài thơ Nói với con của Y Phương thể hiện tình cảm của một người cha dành cho con, một tình cảm ấm áp và thiêng liêng. Bài thơ cũng đẩy người đọc suy nghĩ về trách nhiệm của người làm cha.

Bằng lời của một người cha, bài thơ Nói với con gợi nhớ về cơ sở của con người, thể hiện sức mạnh và bền bỉ của quê hương. Tác giả mở rộng từ tình cảm gia đình đến tình cảm với quê hương, từ những kỷ niệm gần gũi, thiết tha thành phong cách sống.

Bắt đầu bài thơ với những hình ảnh cụ thể, Y Phương tạo ra bầu không khí ấm áp gia đình. Mỗi bước đi, mỗi tiếng nói, mỗi tiếng cười của con đều được cha mẹ chào đón mừng vui:

'Chân phải bước về cha
Chân trái bước về mẹ
Một bước là tiếng nói
Hai bước là tiếng cười'

Những dòng thơ độc đáo thể hiện tình yêu thương của cha mẹ dành cho con. Con trưởng thành trong tình thương ấy, trong sự chăm sóc và mong chờ của cha mẹ.

Không chỉ trong tình yêu thương gia đình, con cũng trưởng thành trong công việc lao động, trong vẻ đẹp tự nhiên và tình yêu quê hương. Cuộc sống của 'người đồng mình' luôn tràn đầy niềm vui và nghị lực:

'Người đồng mình yêu thương con nhiều lắm
Đan lưới, làm vườn, ngôi nhà sáng bừng
Rừng cây xanh, con đường lòng mỗi nhà
Cha mẹ nhớ mãi ngày con ra đời
Ngày đầu đẹp nhất cuộc đời'.

Những từ ngữ như đan lưới, làm vườn,... mô tả cuộc sống cụ thể của người nông dân, đồng thời thể hiện tình cảm thân thiết và kết nối chặt chẽ với quê hương. Thiên nhiên thơ mộng và chân thành của quê hương là nguồn cảm hứng để con lớn lên, nuôi dưỡng tinh thần. Thiên nhiên với sông, suối, núi rừng... đã làm dạt dào lòng người về một lối sống chân chất và tự nhiên: 'Rừng cây xanh, con đường lòng mỗi nhà'. Cách gọi 'người đồng mình' gần gũi, thân thiết như là ký ức về tình thân ái của quê hương.

Ngoài việc truyền đạt những bài học về quê hương, cha cũng dạy con về những phẩm chất cao quý của 'người đồng mình'. Đó là tinh thần yêu lao động, lòng nhiệt huyết làm việc với tất cả tấm lòng. Đó là sức sống mãnh liệt, kiên cường, vượt qua mọi khó khăn, thử thách:

'Người đồng mình yêu thương con nhiều lắm
Chống chọi với nỗi buồn
Đi xa dưỡi nuôi lớn lòng tự do'.

Sử dụng từ ngữ mạnh mẽ như 'cao', 'xa', 'lớn', tác giả muốn nhấn mạnh cuộc sống mạnh mẽ, tự lập của những 'người đồng mình'. Dù gặp khó khăn, đói nghèo vẫn nhiều, nhưng họ không bao giờ đầu hàng, ý chí của họ vẫn vững vàng, kiên cường:

'Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng có ai nhỏ bé cả con ạ
Người đồng mình tự bản thân vượt qua khó khăn để bảo vệ quê hương
Quê hương thì là văn hóa và truyền thống'

Những 'người đồng mình' vượt qua khó khăn để bảo vệ quê hương. Thông qua cuộc sống lao động không ngừng nghỉ, họ xây dựng quê hương với những giá trị truyền thống cao quý. Những 'người đồng mình' mặc dù mộc mạc, thẳng thắn, nhưng lại giàu lòng yêu thương, niềm tin... Người cha đã truyền đạt cho con về quê hương với niềm tự hào mãnh liệt.

Tình cảm của người cha dành cho con rất sâu sắc, trìu mến. Tình yêu này thể hiện tự nhiên, chân thành qua những lời gửi gắm của cha. Người cha muốn con sống với tình yêu và lòng trung thành với quê hương, biết đối mặt với những thử thách, gian khổ để có thể:

'Sống trên đá không chê đá lởm chởm
Sống trong hang không chê hang lạnh lẽo
Sống như dòng sông như dòng suối
Xuôi thác, lên ghềnh
Không sợ khó khăn'

Người cha mong muốn con sống thẳng thắn, trong sạch, sống với ý chí, niềm tin để mạnh mẽ vượt qua mọi khó khăn. Người cha hy vọng con sống luôn tin tưởng vào khả năng của mình, tin vào bản thân. Chỉ có vậy, con mới có thể thành công, không bị thua kém ai cả. Người cha đã truyền đạt cho con với tình yêu thương chân thành, nói với con từ trái tim của mình. Điều quan trọng nhất mà người cha muốn truyền đạt cho con là lòng tự tin vào bản thân và lòng tự hào với sức mạnh bền bỉ, với truyền thống của quê hương.

Qua những lời của người cha dành cho con, có thể thấy tình cảm sâu sắc và lòng tin của người cha vào con. Điều quan trọng nhất mà người cha muốn truyền đạt cho con là lòng tự hào với sức mạnh bền bỉ của quê hương và niềm tin khi bước vào cuộc sống.

Bài thơ đã khơi gợi trong người đọc những cảm xúc sâu lắng và suy tư sâu xa. Đằng sau sự im lặng và trầm tư của cha là biết bao tình yêu thương, hy vọng và chờ đợi... Con lớn lên như ngày hôm nay không chỉ nhờ vào thức ăn và quần áo mà còn mang trọng trong mình những lời dạy dỗ ân cần và chu toàn. Thực sự:

'Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như dòng nước trong nguồn chảy ra'.

Vậy thì, làm con, con xin hứa:

'Một lòng thờ mẹ kính cha
Điều này mới là nghĩa hiếu của con'.

Không chỉ thế, con sẽ đi theo những bước chân vững chắc mà cha đã để lại trên con đường cha đi đến đỉnh núi Thái Sơn - con nguyện 'sống như dòng sông như dòng suối', con sẽ đi lên con đường mà không phải 'thô sơ da thịt'. Và trên hành trình đó, con sẽ mang theo hình ảnh của quê hương để tiếp tục con đường của cha 'tự đục đá kê cao quê hương'.

Bài thơ mang nhiều đặc điểm nghệ thuật, tuy nhiên, điểm độc đáo và nổi bật nhất là cách biểu hiện, diễn đạt tình cảm. Những từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ rất giản dị nhưng đồng thời cũng rất giàu hình ảnh, mô tả cụ thể và sâu sắc.

Bài thơ gợi nhớ về tình cảm gia đình ấm áp, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương, của dân tộc. Qua lời nói với con, ta có thể hiểu rõ hơn và cảm nhận sâu sắc hơn tình cảm của người cha dành cho con. Những bài học mà người cha trong bài thơ Nói với con có lẽ là những bài học mà bất kỳ người cha nào cũng muốn dạy cho con của mình. Và những bài học giản dị, mộc mạc đó có thể sẽ theo con suốt chặng đường đời, bài học của cha - bài học sâu sắc.

Suy nghĩ về trách nhiệm của người làm con qua bài Nói với con - Mẫu 3

'Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều'.

Mỗi người đều có một quê hương, nơi đầu tiên đón nhận tiếng khóc và chào đón ta vừa lúc lọt lòng. Nghĩ về quê hương, trong mỗi người lại gợi lên một hình ảnh riêng, xen lẫn niềm xúc cảm chân thành và tự hào. Bởi vậy, dù có nhiều lời nói về quê hương, thơ về quê hương, nhưng quê hương trong bài thơ Nói với con của Y Phương vẫn khiến ta cảm thấy xúc động sâu lắng.

Dường như, những gì mà mọi người thường nhớ về quê hương là những điều chân chất, mộc mạc, giản dị nhất. Nếu Đỗ Trung Quân liên kết quê hương với hình ảnh 'chùm khế ngọt', 'đường đi học', 'con diều biếc'... thì Y Phương đã chỉ cho con:

'Người đồng mình yêu lắm con ơi
............
Con đường cho những tấm lòng'.

Đó là một vùng quê núi rừng vẫn chưa phát triển, nhưng con người lại vô cùng đáng quý, miền đất có truyền thống văn hoá và đặc biệt là mảnh đất nuôi dưỡng tâm hồn, tấm lòng chất phác thiện lương. Những người đồng mình thương lắm nhưng cũng lớn lao đầy khí phách trong cả nỗi buồn và chí hướng (Cao đo nỗi buồn; Xa nuôi chí lớn). Quê hương trong Nói với con có điều gì đó riêng biệt nhưng cũng có cái gì đó rất chung.

Nhưng có lẽ, điều sâu sắc nhất trong lòng mỗi đứa con (và người đọc chúng ta) là những lời dặn dò, khuyên bảo của người cha. Đứa con trước cha, trước quê hương luôn mãi là một hình ảnh yêu thương, bé bỏng nhất và lúc nào cũng cần được chở che, dạy dỗ. Bài học của cha luôn là động lực giúp con khôn lớn, cứng cỏi trước cuộc sống.

Dấu làm sao thì cha vẫn muốn
............
Chẳng mấy ai bé nhỏ đâu con.

Chính giọng điệu của đoạn thơ đã gieo vào lòng người cảm xúc về những lời căn dặn đầy thân thương, chân thành, tha thiết. Dù hoàn cảnh sống có thế nào thì con người luôn phải vượt lên hoàn cảnh để mà sống. 'Nỗi buồn' sẽ làm cho con người ta biết sống chịu đựng, ý chí sẽ rèn luyện cho con người ta luôn nỗ lực vươn tới, đi lên. 'Cao đo nỗi buồn/Xa nuôi chí lớn' là những câu thơ có ý nghĩa như một lời động viên, là động lực mà người cha muốn truyền cho con, giúp con luôn vững bước, đi xa hơn với những quyết định trong cuộc sống của mình và luôn giữ bên mình niềm tin vào cuộc sống, sống ở đời sẽ không tránh được nỗi buồn, người biết sống cũng phải là người luôn 'nuôi chí lớn' để làm cho cuộc đời, cuộc sống một điều gì có ý nghĩa. Đó cũng là kỳ vọng về tầm kích của con trong bước đường đời gian nan.

'Cha' không biết nói gì hơn, người không thể thay thế cuộc đời, bước đi của con, người chỉ biết khuyên con: 'Dẫu làm sao?', dẫu trên đường đời thắng lợi hay thất bại, khó khăn, vất vả thì điều quan trọng là con phải biết chấp nhận và đừng bao giờ gục ngã. Khó khăn, thử thách là nơi để rèn luyện tâm tính. Phải 'sống như sông như suối' dẫu gặp 'thác, ghềnh' ngăn cản vẫn trôi chảy vượt qua. Nhưng điều quan trọng nhất mà người cha dạy con là không vong bản, không quay mặt lại với mảnh đất đã nuôi mình khôn lớn. Đoạn thơ cho ta cả cảm giác về ánh mắt nheo nheo của cha nhìn con, khuyên bảo con bằng tất cả sự ân cần, vỗ về, sẵn sàng làm chỗ dựa vững chãi nhất, là vòng tay luôn dang rộng cho con khi con cần niềm động viên, an ủi.

Quê hương dù là vùng rừng núi hoang sơ với nhiều gian nan, khổ cực, đói nghèo nhưng con người - 'người đồng mình' đã tự khẳng định bằng sức sống, nghị lực, ý chí và niềm tin, là chân dung dũng sĩ:

Người đồng mình thô sơ da thịt
...........
Nghe con.

Đi xa, sống ở đâu, hãy luôn là người đồng mình, xứng đáng là người đồng mình không bao giờ nhỏ bé.

Với lời thơ trong sáng, giản dị, hình ảnh thơ gần gũi quen thuộc và đặc biệt giọng thơ chắc nịch nhưng thiết tha khiến Nói với con vừa ân tình vừa nghĩa lý giúp cho ta bài học làm người không quên xứ sở, nguồn gốc. Bởi đó là nguồn sức mạnh của ta.